Hoe kinderen leren liegen
Kinderen worden niet geboren met een aangeboren morele code. Het is iets dat hen wordt aangeleerd door hun familie, school en omgeving. Naarmate ze ouder worden, dienen volwassenen als rolmodel voor hen over wat ze wel en niet moeten doen. Het concept van liegen is iets dat ze zich eigen maken terwijl ze opgroeien. Daarom leren ze ook liegen, net zoals ze leren hoe ze zich moeten gedragen.
Hoe kinderen leren liegen
Van de geboorte tot drie jaar
Kinderen van 0 tot 3 jaar begrijpen het concept van liegen niet. Hun enige zorg is om in hun fysiologische en psychologische basisbehoeften te voorzien. Hiervoor zijn ze afhankelijk van volwassenen.
In dit stadium zijn wij als volwassenen nog geen rolmodellen voor hen, dus een leugentje vertellen kan altijd nog verholpen worden.
Tussen drie en zeven jaar
Kinderen van deze leeftijd weten nog niet zeker wat het verschil is tussen fantasie en werkelijkheid. Het komt vaak voor dat ze spelenderwijs denkbeeldige werelden creëren, die ze soms verwarren met de echte wereld. Volwassenen vinden dit vaak amusant en dragen bij aan de fantasie door de denkbeeldige vriend of bepaalde sprookjesfiguren een plaats te geven.
In de meeste gevallen willen volwassenen geen einde maken aan deze kinderlijke creativiteit. Toch kan deze poging om de fantasie te verlengen soms averechts werken en het kind in verwarring brengen. Daarom is het belangrijk om ze te helpen onderscheid te maken tussen fictie en werkelijkheid. Dit maakt het dan weer gemakkelijker voor hen om onderscheid te maken tussen wat waar en onwaar is.
Tussen vijf en tien jaar
Tussen vijf en tien jaar ontwikkelen kinderen de cruciale cognitieve vaardigheid waarmee ze zich kunnen verplaatsen in een ander. Volgens de theory of mind (Spaanse link) laten kinderen vanaf zes jaar het idee los dat anderen zien en denken zoals zij. In feite beginnen ze te vermoeden wat er in het hoofd van een ander omgaat. Bijgevolg leren ze ook liegen.
Als het kind thuis of op school is opgevoed met morele normen en waarden die het belang van het vertellen van de waarheid benadrukken, zullen ze er alles aan doen om deze normen en waarden ook buitenshuis na te leven. Dit is grotendeels te wijten aan hun verlangen om zich ouder te voelen en de goedkeuring van volwassenen te krijgen.
Naarmate ze het verschil leren tussen de waarheid en leugens, worden ze steeds beter in staat om hun gedrag en dat van anderen te beheersen. Zo zullen ze ook in staat zijn om leugens van andere mensen of hun leeftijdsgenoten te ontdekken en te herkennen.
Vanaf tien jaar
Vanaf deze leeftijd weten kinderen wanneer ze de waarheid spreken of overduidelijk liegen. Tussen de tien en elf jaar is het kind zelfs in staat om iets heel anders te vertellen dan wat er werkelijk is gebeurd.
Redenen voor kinderen om te liegen
Oudere kinderen laten zich bij het liegen leiden door de volgende factoren.
Angst
Soms liegen kinderen uit angst voor de reacties van hun ouders. Ze maken zich zorgen over de gevolgen van het vertellen van de waarheid en nemen de beslissing om te liegen, om straf te voorkomen.
Voor iets wat ze niet graag doen
Het gebied waarin kinderen het meest liegen betreft het uitvoeren van taken die ze niet graag doen. In dit verband proberen ze hun ouders te misleiden door te zeggen dat ze deze taken hebben uitgevoerd terwijl dat niet zo is. Dit kan komen doordat ze een bepaald onderwerp niet leuk vinden en om hun ouders een plezier te doen, liegen ze.
Om bij hun leeftijdsgenoten te horen
Dit wordt meestal gedaan door verlegen of sociaal teruggetrokken kinderen. Ze beginnen te liegen om de goedkeuring van hun leeftijdsgenoten te krijgen.
Gebrek aan begrip
Sommige kinderen liegen omdat ze niet weten wanneer het sociaal gepast is om te liegen en wanneer niet. Dit komt door een gebrek aan opvoeding.
Te strenge grenzen
Vooral tijdens de adolescentie leggen ouders vaak zo’n ijzeren discipline op dat het jongeren niet toestaat om zelfstandigheid en autonomie te verwerven. Dit creëert een situatie waarin kinderen zich gevangen, angstig en machteloos voelen. Een van de gevolgen hiervan kan liegen zijn.
Modelleren
Sommige kinderen kopiëren de gewoonten die ze bij hun ouders hebben waargenomen. Hun ouders zijn immers hun modellen op alle niveaus. Als hun ouders liegen, zullen zij dus ook liegen.
Kinderen leren liegen tijdens hun hele ontwikkeling. Daarom is het de taak van volwassenen om te proberen hen het verschil te laten leren tussen wat goed en fout is.