De infantilisering van de samenleving: waarom volwassenen zich als kinderen gedragen

Door de infantilisering van de samenleving verwerpen aanzienlijk meer volwassenen levenswijzen die langdurige verbintenissen inhouden.
De infantilisering van de samenleving: waarom volwassenen zich als kinderen gedragen
Cristina Roda Rivera

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Cristina Roda Rivera.

Laatste update: 21 november, 2022

Infantilisatie betekent het behandelen van volwassenen als kinderen. Wie dat doet creëert een cyclus van afhankelijkheid waarin de volwassene voortdurend verteld moet worden wat hij moet doen en hoe. De infantilisering van de samenleving bestaat uit het behandelen van volwassenen als kinderen. Het bevordert steeds kinderlijker houdingen en manieren van leven die niet geassocieerd worden met volwassenheid.

Tegenwoordig is jong zijn niet langer een biologische overgangsfase, maar eerder een levenskeuze. Dit is iets dat goed ingeburgerd is en brutaal gepromoot wordt door de media. In feite is de ongemotiveerde volwassene van vandaag geen sweatshopwerker of een uitgeputte huisvrouw.

Ze zijn een nieuw type pseudo-volwassene. Ze zijn voortdurend beledigd en verachten de onwetendheid van degenen die hen niet begrijpen. In feite zijn het grote kinderen, die niet langer beschermd worden door hun ouders, maar gerechtvaardigd en vertroeteld worden door een infantilisering van de maatschappij.

Man in een speeltuin

De infantilisering van de samenleving

Onderzoek (Engelse link) van Nathan Winner (2019) van de Universiteit van Southern Mississippi (VS) onderzocht de rol van overouderschap, in de volksmond bekend als helikopterouderschap, en de invloeden daarvan op de jeugd.

In de huidige samenleving heeft overouderschap zich verspreid over een reeks instellingen, reclame, publieke opinies en de media. Het vervangt ouders die hun kinderen vrijstellen van verantwoordelijkheid en discipline, en neemt het in feite van hen over.

Als een ideaal van volwassenheid blijft bestaan, vindt het geen bevredigende compensatie in de huidige maatschappij. Het effect van deze infantilisering van de samenleving is op verschillende terreinen merkbaar.

Het varieert van de verkiezing van leiders met ongebreideld narcisme tot het aannemen van de rol van het slachtoffer. Een rol die het werkelijke onrecht doet vervagen. Ook wordt publieke communicatie vol sensatiezucht tot stand gebracht, waar weinig ruimte is voor matiging of gezond verstand.

De media nemen het over van de ouders en de onzekerheid van het werk rechtvaardigt het

De media, markten en reclame spelen een fundamentele rol in de transformatie van vitale stadia. Nieuwsuitzendingen geven steeds meer ruimte aan het uitzenden van nieuws over morbide misdaden.

De taal van de politiek is gedogmatiseerd en is slechts een ongefundeerd bedrog geworden. De typisch complexe volwassen moraal is verloren gegaan.

De televisie zit vol met reality shows zonder het minste greintje reflectie. Het toenemende gebruik van verjongende crèmes, botox-injecties en seksdrugs is een verder bewijs van een bewuste en wijdverbreide ontsnapping aan onze ware biologische leeftijd.

Onderdeel van deze manier van leven is ook de huidige manier van kinderen krijgen. In feite lijkt de verantwoordelijkheid te zijn overgegaan op grootouders, leraren en instellingen. Bovendien weerspiegelt de voortdurende en mercantilistische blootstelling van kinderen aan sociale media het meest perverse deel van deze infantilisering van het ouderschap.

De infantilisering van de samenleving produceert een afwijzing van volwassenheid

De liberale, vloeibare, individualistische en presentistische connotaties die de postmoderniteit hebben gevormd, lijken geleidelijk te hebben geleid tot een ware psychologische afwijzing van de toestand van volwassenheid. Er is een vrijheid die elke mogelijkheid toestaat, maar dit brengt ook frustratie en angst met zich mee, omdat iedereen weet dat hij nooit alles zal kunnen proberen.

Dit baart volwassenen zorgen. Ze ontsnappen psychologisch aan hun eigen toestand door hun toevlucht te zoeken in de wereld van de jeugd, waar de mogelijkheden steeds ruimer worden. In feite lijkt de jeugd tegenwoordig het meest effectieve model om in de maatschappij te leven.

Het verschil met de pre-industriële tijd

In pre-industriële samenlevingen traden we bij onze geboorte toe tot een organisatiestructuur die niet werd gezien als een resultaat van culturele evolutie, maar als de constante en onveranderlijke natuur zelf. Dit garandeerde onze sociale verbondenheid bij het bereiken van de volwassenheid.

In die tijd voorzag de maatschappij ons van levensprojecten en moesten we onszelf bewijzen dat we die konden uitvoeren, levensprojecten konden creëren en zoveel mogelijk duurzame banden konden kweken. Later heeft de industrialisatie dit beeld veranderd. Er is echter geen geconsolideerde gelaagdheid meer. We hebben de ongekende mogelijkheid ontdekt om ons eigen ‘sociale zelf’ te tekenen.

Dit bleek een fascinerende en bevrijdende context te zijn. Dat gezegd hebbende, is het in de loop der jaren overgegaan in een gevoel van ‘uitputtende vrijheid’.

Uitgeputte vrouw

Een vrije maar doodsbange generatie

Tegenwoordig lijkt alles mogelijk, maar tegelijkertijd te riskant. Vaagheid, het onbekende en onzekerheid schuilen achter elke mogelijke beslissing. Een generatie ouders die hun kinderen alles hebben gegeven, heeft een generatie volwassenen voortgebracht die liever niet volledig volwassen wordt bij uitdagingen die voor hen te veeleisend en te riskant zijn.

Daarom hebben ze ervoor gekozen om onzekerheid te vermijden en daardoor fouten te maken. Hun beslissingen lijken altijd omkeerbaar en tijdelijk op werk-, opleidings- en relationeel niveau. Bovendien is de werkcontext soms niet behulpzaam, wat een extra moeilijkheid oplevert.

Als gevolg daarvan zoekt de jongvolwassene onmiddellijke bevrediging, ontkent de toekomst en leeft een eeuwigdurend en onbepaald heden. Dat lijkt een dwingender voorstel en een concrete mogelijkheid.

In Freudiaanse termen is het het genotsprincipe dat het realiteitsprincipe overheerst. De jeugd is tegenwoordig het enige echte existentiële voorstel geworden.

In feite is de jeugd, net als schoonheid, succes en geld, een object geworden dat men voor eeuwig kan bezitten. Met andere woorden: jeugd, wat een biologische conditie is, lijkt een culturele definitie te zijn geworden. In feite zijn we jong, niet omdat we een bepaalde leeftijd hebben, maar omdat we het recht hebben te genieten van bepaalde levensstijlen en manieren van consumeren.

Presentisme en pseudo-volwassenheid

Presentisme is een gedwongen keuze in het individu dat geen onzekerheid onder ogen wil zien. In een geglobaliseerde en presentistische samenleving is het hier en nu van het grootste belang geworden.

Een overdreven of slecht uitgebalanceerde presentistische benadering annuleert echter de toekomst en alle projecten en langetermijnverplichtingen. Dit zijn de soorten die vroeger indicatoren waren voor de maatschappelijke erkenning van de volwassene, van de volwassenheid. Zo ontstaat een beeld van een onstabiele en onverantwoordelijke pseudo-volwassenheid.

Als hedendaagse volwassenen kunnen we er dus voor kiezen een masker te dragen en te leven zonder een concreet tijdsbesef. We zijn individuen die nog niet compleet zijn, maar in proces.

Of we willen of niet, of we ons er bewust van zijn of niet, we blijven potentieel een veelheid aan opties, keuzes en existentiële beloften houden. Dit beangstigt, verwart en fascineert ons, omdat de verwachting van een droom meer charme heeft dan de verwezenlijking ervan.

Het goede en het slechte van de infantilisering van de samenleving

Zoals alle vooruitgang in de samenleving gaat het verwerven van nieuwe vrijheden gepaard met een proces van assimilatie en stabilisatie binnen groepen.

Zo wordt het hervatten van voor kinderen geclassificeerde activiteiten in het volwassen leven (zoals videospelletjes) als volkomen geldig gezien, zolang het niet gekoppeld is aan het vermijden van verantwoordelijkheid ten opzichte van de eigen persoon.

Het kinderlijke is niet alleen synoniem met het ontkennen van zelfredzaamheid, maar is een toevluchtsoord voor alles wat bedreigend is in ons leven. Door het bombardement van consumptieverplichtingen, arbeidsuitbuiting en sociale druk willen we ons onderdompelen in activiteiten die typisch zijn voor een tijd waarin alles eenvoudig was.

In feite is dit kinderlijke toevluchtsoord het bastion van rust dat veel mensen nodig hebben om een minimum aan emotionele gezondheid te garanderen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Orbe-Nájera, C., & Tipán-Meza, C. (2019). Infantilización en estudiantes universitarios:¿ un sistema que privilegia la dependencia?. CienciAmérica8(2), 137-151.
  • Gaviria, J. A. Q., & Muñoz, J. D. C. (2011). De la seguridad democrática, el miedo, la confianza básica y una democracia heterónoma e infantilizada. Eleuthera5, 206-228.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.