Hoe je je voelt en wat je deelt op sociale media

De sociale media zijn platforms voor interactie, een virtuele showcase van onze levens die er voor altijd zal zijn. Maar hoe kunnen ze ook angst veroorzaken?
Hoe je je voelt en wat je deelt op sociale media
Cristina Roda Rivera

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Cristina Roda Rivera.

Laatste update: 27 december, 2022

Soms is er een pathologische afstand tussen hoe je je voelt en wat je deelt op sociale media. Dit kan een aanzienlijke bron van angst zijn. Deze platforms zorgen voor bijna onmiddellijke voldoening, voor een snelle en effectieve dosis dopamine. Maar zoals elk kortstondig plezier, moet je terug blijven komen voor meer. Dit kan al snel problematisch worden.

Sociale media bieden iedereen gelijke kansen om inhoud te delen. In ruil daarvoor krijg je te maken met deze onzichtbare druk om je inhoud nieuw en interessant te houden.

Evenwijdig daaraan leidt je motivatie om je publiek te behagen ertoe dat je niets publiceert wat ‘saai’ of ‘onaangenaam’ is. Je hebt deze denkbeeldige fans die je blij wil maken en aan wil spreken, wat je motiveert om een alternatieve realiteit te verzinnen.

Dit roept de vraag op hoe dit emotionele verschil tussen wat je deelt op sociale media en hoe je je voelt, je geestelijke gezondheid beïnvloedt.

Hoe je je voelt en wat je deelt op sociale media

Een echt gevaar

Tegenwoordig vertrouwen veel mensen op sociale mediaplatforms zoals Facebook, Twitter, Snapchat, YouTube, Instagram of TikTok om contact te maken met anderen. Hoewel ze leuk, informatief en nuttig kunnen zijn, is het belangrijk om te onthouden dat sociale media de menselijke connectie in de echte wereld niet vervangen.

Je hebt menselijk contact nodig om de hormonen te activeren die stress verlichten en je een gelukkiger, gezonder en positiever gevoel geven. Te veel tijd op sociale netwerken doorbrengen kan mentale gezondheidsproblemen zoals angst en depressie verergeren.

Negatieve gevolgen van sociale media

  • Het gevoel hebben dat je leven niet goed genoeg is. Zelfs als je weet dat de afbeeldingen die je op sociale media ziet niet het hele verhaal laten zien, is het gemakkelijk om je onzeker te voelen.
  • Fear of missing out (FOMO). Dit bestond al vóór de komst van sociale media. Maar Facebook en Instagram lijken het idee te versterken dat alle anderen meer van hun leven genieten dan jij. Het idee dat je bepaalde dingen misloopt, kan van invloed zijn op je eigenwaarde. Het kan angst veroorzaken en ervoor zorgen dat je nog meer gebruik gaat maken van sociale media.
  • Isolatie. Uit een onderzoek van de Universiteit van Pennsylvania bleek dat mensen zich eenzamer voelen als ze meer gebruik maken van Facebook, Snapchat en Instagram. Aan de andere kant kan het verminderen van het gebruik van sociale media ervoor zorgen dat je je minder alleen en minder geïsoleerd voelt. Dat verbetert je algehele gevoel van welzijn en tevredenheid.
  • Depressie en angst. Mensen hebben persoonlijk contact nodig (en genieten ervan). Niets is beter voor het verminderen van stress en het verbeteren van je humeur dan tijd doorbrengen met iemand om wie je geeft.
  • Cyberpesten. Ongeveer 10% van de tieners geeft aan geïntimideerd te zijn of gepest te worden op sociale media. Ook meldt een groot aantal gebruikers het doelwit te zijn van aanstootgevende en grove opmerkingen.
  • Zelfabsorptie. Het delen van selfies en intieme gedachten op sociale media kan leiden tot ongezond egocentrisme. Het kan er ook voor zorgen dat je een afstand creëert voor het maken van positieve verbindingen met anderen in de echte wereld.

De pathologische afstand tussen hoe je je voelt en wat je op sociale media deelt, kan angst veroorzaken

Sociale media kunnen problematisch zijn als ze rechtstreeks bijdragen aan een vermindering van de kwaliteit of frequentie van persoonlijke interacties.

Hetzelfde geldt als het je afleidt van je werk, je verdrietig of jaloers maakt, of als je sociale media gebruikt om andere mensen jaloers te maken. Als een van deze dingen in jouw geval waar is, is het misschien tijd om te heroverwegen hoe je deze platforms gebruikt.

Een van de potentieel meest problematische factoren is niet hoe vaak je publiceert. Het gaat erom hoe eerlijk je bent wanneer je iets deelt. Praten op sociale media over hoe gelukkig je bent als je het moeilijk hebt, kan angstgevoelens verergeren.

Voel je je verplicht om te posten?

De meesten van ons hebben een klein, trouw publiek op sociale media. Je hebt waarschijnlijk een daadwerkelijke relatie met maar ongeveer 10% van de mensen die je volgen (of de mensen die jij volgt). Ook kan een heel klein percentage mensen geld verdienen door ‘influencers’ te zijn. Met andere woorden, niets verplicht je om dingen op sociale media te delen.

Het meeste dat je zult halen uit het actief zijn op sociale media, is de voldoening om informatie en inhoud over bepaalde onderwerpen te delen. De impact die jouw inhoud heeft, hangt vaak meer af van hoe je volgers over je denken dan van het daadwerkelijke bericht dat je deelt of hoe je het deelt.

Zoals we hierboven al zeiden, zijn sociale media een platform om de beste momenten in je persoonlijke en professionele leven te laten zien. Het komt echter zelden voor dat activiteit op sociale media op de lange termijn een positieve invloed heeft op je welzijn.

Integendeel, het is vrij normaal dat je je onder druk gezet voelt om inhoud te plaatsen, alsof het een dier is dat je  moet voeren. Dit soort druk is problematisch als het angst veroorzaakt.

Dingen posten voor de likes

Trouwdag

Hier is een voorbeeld. Neem een man die gaat trouwen. Hij is enthousiast over zijn trouwdag en is ook enthousiast om de foto’s van het evenement te delen. Maar als de dag aanbreekt, begint het vanaf het begin mis te gaan. Het is erg heet, hij heeft ruzie met zijn partner op de receptie en hij heeft ontzettende rugpijn.

Hij voelt zich waarschijnlijk nog steeds gelukkig ondanks deze kleine tegenslagen. Het feit blijft echter dat de dag niet is wat hij ervan had verwacht. Hij heeft geen zin om de foto’s online te delen. Maar, als hij het niet doet, zullen mensen snel vragen gaan stellen en zal hij zich ongemakkelijk voelen.

Uiteindelijk plaatst hij een foto van de receptie waar hij er gelukkig en tevreden uitziet. Dit is een hypothetische situatie, maar het gebeurt elke dag in veel verschillende vormen. Je plaatst dingen die emoties uitbeelden die je niet echt voelt.

Wantrouwen en afwijzing

Is dat het soort leven dat je wilt leiden? Je kunt met afwijzing en wantrouwen worden geconfronteerd als je sociale media-zelf te ver van je echte zelf afdwaalt.

Zelfs de zogenaamde ‘influencers’ kunnen dit soort verdenkingen van de mensen in hun kring niet vermijden. Ze rechtvaardigen het echter door te beweren dat het de manier is waarop ze hun brood verdienen.

Als er een kloof zit tussen wat je echt denkt en voelt en wat je op sociale media plaatst, kan dit aanzienlijke psychologische problemen veroorzaken (Engelse link). Het heeft ook het potentieel om je emoties, cognitie en gedrag te pathologiseren. Dit kan op de lange termijn gevolgen hebben.

We hebben het niet over dat je helemaal moet stoppen met sociale media. Probeer in plaats daarvan na te denken over hoe je ervan profiteert. Doet het je meer kwaad dan goed? Verhoogt het je welzijn of veroorzaakt het angst en problemen met je zelfbeeld?

Sociale netwerken zijn niet meer weg te denken, dus onthoud dat van ze te leren en over jezelf te leren een continu proces is. Het staat je vrij om te laten zien wie je werkelijk bent, in plaats van een nepleven te verzinnen om te proberen je waarde te bewijzen.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.