Hoe gemakzucht je ervan kan weerhouden vooruit te gaan

Gemakzucht kan je op bepaalde momenten rust geven, maar het kan je ook veranderen in iemand die overgeleverd is aan de wind, zonder de wil of het streven om je omgeving te beheersen. In dit artikel hebben we het over zelfgenoegzaamheid en de gevolgen ervan.
Hoe gemakzucht je ervan kan weerhouden vooruit te gaan

Laatste update: 29 augustus, 2022

Je leeft in een wereld die je aanspoort om de beste te zijn en jezelf voortdurend te verbeteren. Maar ongeacht je aspiraties is een van de sterkste pijlers van je welzijn in vrede zijn met wie je bent.

Toch is deze pijler niet immuun voor de aanval van bepaalde eroderende middelen, zoals extreem conformisme of systematische aanvaarding. In feite kan gemakzucht je afremmen en je verschansen in gevoelens van ongelukkig zijn. We gaan het er in dit artikel over hebben.

Allereerst ben je niet verplicht je op welk gebied dan ook te verbeteren of veranderingen door te voeren die je niet wilt. Persoonlijke ontwikkeling is precies dat, persoonlijk. Dat je partner van sporten of fitnessen houdt, wil nog niet zeggen dat jij dat ook moet doen. Of, het feit dat je vriend een streng dieet volgt, betekent niet dat jij dat ook moet doen.

Iedereen is anders en sommigen zijn meer gemotiveerd of geneigd om op bepaalde gebieden te werken dan anderen. Dat gezegd hebbende, als er een bepaald aspect van je leven is dat je ongemak bezorgt, en je wilt er echt aan werken, dan kan gemakzucht je ervan weerhouden dat te bereiken. Dat is het moment waarop je er iets aan moet doen.

Vrouw denkt na
In zijn positieve betekenis helpt gemakzucht je jezelf positiever te behandelen.

Gemakzucht

gemakzucht wordt gedefinieerd als het gevoel tevreden te zijn met je eigen manier van zijn of handelen. Het betekent dat je tevreden bent met wie je bent en wat je doet. Je hebt het gevoel dat je al bent wie je zou moeten zijn en dat je doet wat je zou moeten doen. Het gaat om aanvaarding en het vermogen om vrede te hebben met je eigen werkelijkheid.

Zo heeft gemakzucht een positief en helder aspect. Het stelt je in staat om oké te zijn met wat er gebeurt dat je niet kunt veranderen. Er zijn namelijk altijd delen van je leven die je niet kunt veranderen. Er tegen vechten levert alleen maar emotionele slijtage op. Daarom kan je tevreden voelen met, bijvoorbeeld, je lengte of je aangeboren temperament (onveranderlijke aspecten) je veel leed besparen.

Zelfcompassie is ook nuttig voor mensen die de neiging hebben extreem veeleisend en rigide te zijn. Zij die het gevoel hebben dat ze altijd meer moeten doen, dat ze nooit genoeg zijn, dat ze moeten verbeteren, en die nooit ophouden te proberen zichzelf te valideren. In deze gevallen is het echt gezond om hun eigen waarden te leren waarderen, hun verdiensten te erkennen en het hier en nu te aanvaarden.

Anderzijds, als mensen in de gewoonte van overdreven gemakzucht vervallen, schaden ze zichzelf (Spaanse link) op verschillende manieren.

Gemakzucht: een hindernis om vooruit te komen

De donkere kant van gemakzucht is dat ze je ertoe brengt je verantwoordelijkheden te negeren. De verantwoordelijkheden die je tegenover jezelf hebt, in het zorgen voor jezelf, het ontwikkelen van jezelf, en het nemen van de leiding over je leven. Er zijn drie belangrijke manieren waarop deze houding je kan beïnvloeden.

Beschuldigen en slachtofferschap

Als je tevreden bent met wie je bent en wat je doet, maar toch ontevreden bent over je leven, heb je geen andere keus dan een externe agent de schuld te geven. Zo leg je de verantwoordelijkheid bij je ouders, baas, vrienden, of partner. Je overtuigt jezelf ervan dat zij de oorzaak zijn van je frustratie en ongelukkigheid, omdat ze zich niet gedragen zoals het hoort.

Dit soort zelfbedrog geeft je het gevoel dat je alles al gedaan hebt wat je kunt en zou moeten doen, en dat, als er iets mis gaat, het niets meer met jou te maken heeft. Dit gebrek aan zelfkritiek verhindert je echter om vooruit te komen. Tenslotte ben je aan het eind van de dag verantwoordelijk voor je eigen leven. Niemand gaat het voor je leven.

Gebrek aan zelfvertrouwen

Gemakzucht leidt er ook toe dat je overdreven zelfingenomen bent en dat je jezelf meerdere overtredingen vergeeft. Als je je bijvoorbeeld ten doel stelt om maandag te beginnen met sporten, maar het is donderdag en je bent nog niet begonnen, vergeef je jezelf dat je je niet aan je plannen hebt gehouden.

Achter je gemakzucht schuilt echter kortstondige troost en versterking. Als je geen zin hebt om te sporten, overtuig je jezelf ervan dat er niets aan de hand is, dat je al gezond genoeg leeft, of dat je het verdient om uit te rusten. Als deze houding zich dag na dag herhaalt, belemmert ze je vooruitgang; vooruitgang die je voor jezelf hebt uitgestippeld en die je wilt bereiken maar waar je je toch niet toe verbindt.

Verminderd gevoel van eigenwaarde

Tenslotte wordt ook het gevoel van eigenwaarde door gemakzucht aangetast. Mensen die al te zelfgenoegzaam zijn hebben de neiging zichzelf te prijzen en op te scheppen over elke kleine prestatie, terwijl ze de gebieden die verbetering behoeven over het hoofd zien. Dit is wat er gebeurt met vaders en moeders die hun kinderen overdadig belonen en prijzen: hun woorden zijn leeg.

In werkelijkheid wordt eigenwaarde opgebouwd op basis van de feiten, de uitdagingen die je overwint, de doelen die je voor jezelf stelt en bereikt, en de successen die je oogst. Als je je overconformeert, excuses maakt en jezelf bedriegt, tast dat je zelfbeeld aan. Je kunt je dan minder bekwaam en ongemotiveerder gaan voelen.

Geblinddoekte man
Vanuit een negatief gezichtspunt kan gemakzucht je verhinderen vooruit te komen en je in zekere zin tot zelfbedrog brengen.

Zelfgenoegzaam zijn op een slimme manier

Kortom, we kunnen niet zeggen dat gemakzucht een negatief karakter heeft, of altijd slecht is. In feite is ze tot op zekere hoogte (en vooral voor sommige mensen) positief en heilzaam. Het is echter belangrijk om een evenwicht te vinden, samen met zelfkritiek en zelf-eis.

Als je te conformistisch, toegeeflijk en zelfgenoegzaam bent, loop je het risico gevangen te raken in onbevredigende werkelijkheden. Daarom moet je eraan denken te aanvaarden wat je niet kunt veranderen, maar te werken aan wat je wel kunt en wilt veranderen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Germer, C. (2009). The mindful path to self-compassion: Freeing yourself from destructive thoughts and emotions. Guilford Press.
  • Kawall, J. (2006). On complacency. American Philosophical Quarterly43(4), 343-355.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.