Hoe de angst voor autorijden te overwinnen

Weet jij hoe je rijangst kunt overwinnen? In dit artikel zullen we de twee meestgebruikte therapieën onderzoeken, evenals enkele algemene richtlijnen om deze angst te overwinnen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Laura Ruiz Mitjana.

Laatste update: 09 mei, 2023

Volgens een onderzoek (Spaanse link) van de CEA Foundation heeft 28 procent van de bestuurders last van angst voor autorijden of amaxofobie. In dit artikel leggen we uit hoe je die kunt overwinnen. Eerst moeten we echter uitleggen dat fobieën angststoornissen zijn, en als zodanig zijn geclassificeerd in de DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) (2014).

Soms is er een logische en gezonde reden voor een angst voor autorijden. Bijvoorbeeld als een bestuurder weinig ervaring heeft, een klein ongeluk heeft gehad, of grote angst ervaart. In feite zijn er veel van zulke voorbeelden. In deze gevallen, of de persoon nu professionele hulp zoekt of niet, zal zijn handelwijze anders zijn dan wanneer hij lijdt aan amaxfobie.

We gaan de meestvoorkomende therapieën voor amaxofobie diepgaand onderzoeken. We zullen ook wat algemene adviezen geven om de angst voor autorijden te verminderen. Per slot van rekening is autorijden een nuttige vaardigheid en een die ons veel onafhankelijkheid geeft, dus we moeten de gewoonte niet verliezen.

Amaxofobie

Amaxfobie wordt gekenmerkt door een intense, irrationele en onevenredige angst voor autorijden. Het verschijnt meestal als gevolg van bepaalde gebeurtenissen, zoals een verkeersongeluk. Zoals bij alle specifieke fobieën vermijdt de lijder vanwege dit gevoel het object van angst. Bovendien veroorzaakt het hen klinisch significant leed of beperkingen op vitale gebieden die belangrijk zijn voor gezond functioneren.

Als algemene regel, en zoals aangegeven door Caballo (2002) en de Effective Psychological Treatment Guide van Pérez, Fernández, Fernández, en Amigo (2010), zijn de meest gebruikte (en effectieve) behandelingen voor specifieke fobieën exposure therapie en cognitieve therapie (specifiek, cognitieve herstructurering).

De angst voor autorijden overwinnen

Zoals hierboven vermeld, zijn de twee meestvoorkomende behandelingen in de psychotherapie voor het overwinnen van de angst voor autorijden exposuretherapie en cognitieve therapie. Hier zullen we ze afzonderlijk onderzoeken.

Exposure therapie

Exposure therapie is de therapie bij uitstek als het gaat om de behandeling van specifieke fobieën. Het bestaat uit het geleidelijk blootstellen van de patiënt aan het fobische voorwerp of de situatie door middel van een hiërarchie van items. Deze variëren van de minst tot de meest angstige. De therapeut stelt deze lijst samen met de patiënt op.

In het geval van amaxofobie zal de lijst situaties bevatten die te maken hebben met autorijden. De eerste om te overwinnen zouden die zijn die minder angst bij de patiënt veroorzaken. Bijvoorbeeld de auto naderen, gaan zitten en het stuur overnemen, en de auto in de eerste versnelling zetten.

Daarna worden ze geleidelijk blootgesteld aan meer angst opwekkende situaties. Bijvoorbeeld, rijden door gebieden die steeds moeilijker worden, eerst met een begeleider, dan alleen, enz.

Het uiteindelijke doel bij het overwinnen van de amaxofobie is dat het individu zichzelf kan blootstellen aan een rijsituatie zonder zich angstig te voelen. Om dit te bereiken moeten ze leren weerstand te bieden aan de angst die de situatie opwekt. Het doel is dat deze weerstand uiteindelijk verandert in een gevoel van controle en beheersing, totdat de angst verdwijnt.

Als de therapie werkt, zal de associatie tussen de psychofysiologische symptomen en de fobische stimulus verdwijnen. Daarom is in veel gevallen de beste copingstrategie tegen de rijangst het blijven rijden. Als hetechter een echt invaliderende fobie is, moet de lijder een professional raadplegen.

Technieken om angst te verminderen

Omdat het doel is dat het individu de situatie ervaart zonder veel angst te voelen, geeft de therapeut aanvullende strategieën, zodat hij kan leren zijn angst te verminderen. De meest gebruikelijke zijn ademhalingstechnieken, ontspanningstechnieken en visualisatie van positieve beelden.

Fysiologisch gezien is angst onverenigbaar met een staat van ontspanning. Dat komt omdat de systemen die bij de twee toestanden geactiveerd worden verschillend zijn. Met deze bovengenoemde technieken is het de bedoeling dat dezelfde stimuli (het omdoen van de veiligheidsgordel, het starten, autorijden in het algemeen) een reactie opwekken die onverenigbaar is met angst.

Dit proces staat bekend als systematische desensibilisatie (Spaanse link). Het werd voor het eerst voorgesteld door Wolpe in de jaren 1950.

Cognitieve therapie

Een ander middel dat in de psychologie wordt gebruikt om de angst voor autorijden te overwinnen is cognitieve therapie. Volgens Caballo (2002) en de eerder genoemde gids van Pérez et al. (2010) is exposure therapie de meest effectieve therapie, maar deze kan gecombineerd worden met cognitieve (gedrags)therapie.

Deze therapie maakt vaak gebruik van de techniek van cognitieve herstructurering (Spaanse link). Met dit proces werkt het individu aan zijn maladaptieve gedachten die door angst en vrees worden gegenereerd. In de regel zijn deze catastrofaal en irrationeel van toon. Sommige patiënten zijn bijvoorbeeld geneigd te denken dat ze een ongeluk zullen krijgen als ze de weg op gaan. Dit maakt hun angst nog groter.

Het doel van cognitieve herstructurering is dat de patiënt leert dit soort catastrofale gedachten te vervangen door andere, meer realistische, adaptieve en functionele gedachten. Bijvoorbeeld: “Ik zal kunnen rijden zonder zenuwachtig te worden”, “Ik zal geen ongeluk krijgen tijdens het rijden”, “Ik kan de GPS gebruiken als ik verdwaal”, enz.

Voorbij de psychologische therapie: de angst voor autorijden

Soms wordt de angst voor autorijden geen fobie, maar blijft deze beperkt tot bepaalde situaties. Bijvoorbeeld de angst voor beginnende bestuurders. Als dit jouw geval is, volgen hier enkele algemene richtlijnen die je kunt toepassen en die nuttig kunnen zijn om je rijangst te bestrijden.

Erken je probleem

De eerste stap om een probleem op te lossen is het te erkennen. Dus, zie je angst onder ogen, accepteer dat het er is, en probeer er niet voor weg te lopen. Je moet je niet schuldig of minder waard voelen dan een ander.

Rationaliseer je angst

Angsten (nog meer fobieën) gaan altijd gepaard met irrationele en catastrofale gedachten. Als gevolg daarvan moet je proberen vast te stellen wat de werkelijke oorzaak is van je angstgevoelens tijdens het rijden. Bijvoorbeeld, misschien ben je bang een ongeluk te krijgen of te verdwalen.

Als je de reden hebt vastgesteld, probeer dan je irrationele gedachten te vervangen door meer realistische. Denk ook na over het ergste wat er kan gebeuren. Is het echt waarschijnlijk dat het gebeurt? Als dat zo is, welke mogelijke oplossingen zou je dan kunnen toepassen? Reflecteer en probeer je redeneringen te internaliseren.

Neem de auto

Dit is precies waar blootstellingstherapie op gebaseerd is. Jezelf blootstellen aan je irrationele angst is het enige dat je zal laten zien dat je verkeerd was om bang te zijn. Doe het geleidelijk, escaleer de situaties pas als je je angst hebt verminderd of geëlimineerd.

Het vermijden van autorijden zal je angst waarschijnlijk versterken. Het gevolg is dat elke keer dat je de auto wilt nemen, je angst heviger zal zijn. Daardoor val je in een zichzelf versterkende cyclus, waarin autorijden steeds enger wordt omdat je het herhaaldelijk vermijdt.

Vertrouw op je capaciteiten

We bezitten allemaal de kracht om fobieën te overwinnen. Hoewel je misschien niet weet hoe je deze krachten moet gebruiken, zijn ze er wel degelijk. Misschien kun je het in je eentje aan. Als alternatief heb je misschien de begeleiding van een professional nodig.

Zoals we al eerder zeiden, wees niet bang om psychologische hulp te vragen, vooral als je angst invaliderend is of ontstaan is als gevolg van een traumatische gebeurtenis (zoals een ongeluk). Inderdaad, niemand zou het pad van de angst alleen moeten bewandelen, dus schaam je niet bij het aanvaarden van hulp.