Verbeterde cognitieve gedragstherapie (CGT-E)
We beginnen dit artikel met een vraag: wat is volgens jou de psychische stoornis die de meeste doden per jaar veroorzaakt? De eerste antwoorden die in je opkomen zijn misschien depressie of schizofrenie. Statistische gegevens beweren echter dat eetstoornissen (ED) de psychische aandoeningen zijn met het hoogste sterftecijfer.
Dit is uiteraard een ernstige zaak. Zeker als we bedenken dat als gevolg van de pandemie het aantal opnames voor dit probleem met 20 procent is toegenomen. Bovendien werden veel van de reeds gediagnosticeerde gevallen sterk geïntensiveerd.
Alsof dat nog niet genoeg is, stijgen de cijfers steeds meer onder preadolescenten. In feite is dit volgens de WHO een van de slechtst bedeelde gebieden in de geestelijke gezondheidszorg. Daarom hebben we te maken met een echte noodsituatie op gezondheidsgebied en hebben we ongetwijfeld meer middelen en professionals nodig om met deze realiteit om te gaan.
Er zijn enkele zeer effectieve strategieën en middelen om degenen die te maken hebben met problemen zoals anorexia nervosa, boulimia, eetbuienstoornis, enz. te verzorgen. Eén zo’n therapie is versterkte cognitieve gedragstherapie (CGT-E). Het is een van de meest effectieve benaderingen voor de behandeling van eetstoornissen.
Onze maatschappij brengt jongeren het soort ideeën bij die suggereren dat hun lichaam verkeerd is. Zo verwerpen ze hun eigen beelden. Dit leidt tot zelfverwondend gedrag en slechte relaties met voedsel.
Het doel van versterkte cognitieve gedragstherapie
Een kind komt niet ter wereld met een hekel aan zijn lichaam. Er is een hele sociale architectuur die de geleidelijke afwijzing van hun imago orkestreert. Inderdaad, in de huidige maatschappij, die onderscheid maakt tussen ‘normatieve’ en ‘niet-normatieve lichamen’, is het heel gemakkelijk voor hen om in deze val te lopen.
De maatschappij beweert immers dat slankheid mooi is. Zij vertelt ons dat als we iets minder zouden wegen, we gelukkiger en succesvoller zouden zijn, en duizenden meer ‘likes’ op de sociale media zouden hebben.
Dit verderfelijke verhaal dat zowel in de sociale media, de film als de reclame wordt geïnstalleerd, zorgt ervoor dat onze jongeren hun gevoel van eigenwaarde ondermijnen. In hun pogingen om het ideale lichaam te bereiken, gooien ze hun echte lichaam overboord en beginnen aan een reis van schadelijk gedrag.
Dat kan variëren van het tellen van elke calorie die ze eten tot het gebruik van laxeermiddelen, maar ook het opwekken van braakneigingen, zelfbeschadiging en eetbuien, en het ontwikkelen van een zeer perfectionistische persoonlijkheid. In feite is het niveau van zelfvernietiging immens.
Verbeterde cognitieve gedragstherapie CBT-E is een geïndividualiseerde behandeling voor mensen met eetstoornissen (ED’s). Deze aanpak is op dit moment het meest effectieve en best gestructureerde middel om elke lijder aan een eetstoornis te verzorgen.
In dit verband gaf een onderzoek (Engelse link) van verschillende universiteiten aan dat met CBT-E betere resultaten worden behaald dan met de meer klassieke cognitieve gedragstherapie.
Geschiedenis en voorgestelde doelen
Verbeterde cognitieve gedragstherapie (CBT-E) is een transdiagnostische psychologische behandeling. Dit betekent dat het werkt voor alle soorten eetgedragsstoornissen. In 2008 publiceerde Dr. Christopher Fairburn een complete gids (Engelse link) voor de praktijk van deze therapie.
Aanvankelijk werd een strategie ontwikkeld uitsluitend voor volwassenen die in het ziekenhuis waren opgenomen. De resultaten waren echter zeer positief, zodat een volgende stap werd gezet. Er werd ook een gids ontwikkeld voor ambulante patiënten (niet opgenomen) en voor kinderen en adolescenten.
Het doel van deze behandeling is de kernsymptomen van de eetstoornis aan te pakken. Bijvoorbeeld verwrongen gedachten over lichaamsschema, gewicht of perfectionisme. Geleidelijk wordt de lijder begeleid naar gezonder gedrag.
Verbeterde cognitieve gedragstherapie is geen standaardbehandeling. In feite ontwerpt de therapeut voor elk individu een unieke aanpak, gebaseerd op hun eetprobleem en eventuele andere psychologische problemen.
Hoe werkt de behandeling?
De behandeling is dus sterk geïndividualiseerd. In alle gevallen begint de behandeling met een gesprek en een eerste evaluatie om vervolgens het algemene ziektebeeld van de patiënt vast te stellen. Daarna begint de therapie. In de regel bestaat deze uit twintig behandelsessies van 50 minuten, verspreid over 20 weken.
In het geval van iemand met een extremere situatie, zoals een extreem laag lichaamsgewicht, zal de behandeling langer duren. Die kan oplopen tot 40 weken.
Een interessant gegeven is dat men deze therapie niet aan de patiënt oplegt. Sterker nog, een van de doelen is om hen zelf te laten besluiten de behandeling te volgen, niet alleen om weer op gewicht te komen, maar ook om controle over hun leven te krijgen.
Het doel van de behandeling is herstel. Alle aspecten die de eetstoornis versterken en vormgeven worden aangepakt. Met andere woorden, er wordt naar gestreefd dat de persoon weer een normale body mass index (BMI) krijgt. Verder dat hun emoties, gedachten en gedragingen gezonder zijn.
Doelgerichte gesprekstherapie
Het doel van de professional bij dit type therapie is om de patiënt te laten begrijpen hoe hun gedachten de manier waarop ze zich voelen en dus ook hun gedrag conditioneren. De lijder moet zich realiseren hoe zijn mentale focus zijn totaal vervormde ideeën, overtuigingen en schema’s versterkt. Dit drijft hen naar ongeordend en schadelijk gedrag.
De psychotherapeutische relatie is gebaseerd op conversatie en gericht op geleidelijke resultaten. Daarom stelt de psycholoog vast welke doelen hun patiënt elke week moet bereiken.
De patiënt die lijdt aan boulimia, anorexia of eetbuienstoornis moet een dagboek bijhouden. Daarin noteren ze hun eten, hun gedachten en ook hun emoties tussen de sessies door.
Een model gebaseerd op vier stadia
In elk van de vier stadia van versterkte cognitieve gedragstherapie moeten doelen worden bereikt. De eerste twee richten zich op het huidige moment en de laatste twee op de toekomst.
In de eerste twee stadia wordt intensief gewerkt aan de processen die de eetstoornis versterken. Het doel is de dagelijkse gedachten en stemmingen van de patiënt te verbeteren.
Bij stap drie en vier richt de therapeutische strategie zich op de toekomst en op het handhaven van een gezonde levensstijl. Daarbij gaat het er namelijk om hoe om te gaan met eventuele tegenslagen. In feite is het vermijden van terugvallen een centraal doel van deze therapie.
Conclusie
Verbeterde cognitieve gedragstherapie is de eerstelijns behandeling voor eetstoornissen. Zoals we al gezegd hebben, zijn de succespercentages hoog. Dat gezegd hebbende, zijn er ook altijd enkele gevallen die meer weerstand bieden. In deze situaties kiest men bijna altijd voor behandelprogramma’s in gespecialiseerde residenties.
Feit blijft dat er echt behoefte is aan meer middelen en bronnen, zodat deze behandelingen degenen kunnen bereiken die ze nodig hebben.
Ook mogen we niet voorbijgaan aan het belang van voorlichting aan onze jongeren over eigenwaarde. Ze moeten onder andere leren hun eigen lichaam accepteren. Ze moeten ook kritisch denken ontwikkelen. Het soort dat weigert zich te laten meeslepen door het zowel wrede als misleidende idee van schoonheid dat de maatschappij hun verkoopt.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Dalle Grave R. Intensive Cognitive Behaviour Therapy for Eating Disorders. Haupauge, NY, Nova, 2012.
- Dalle Grave R. Multistep Cognitive Behavioural Therapy for Eating Disorders. Jason Aronson, Maryland, 2013.
- Fairburn, C. G. Cognitive Behavior Therapy and Eating Disorders. New York: Guilford Press, 2008.
- Fairburn, C. G., Cooper, Z., & Shafran, R. Cognitive behaviour therapy for eating disorders: A “transdiagnostic” theory and treatment. Behaviour Research and Therapy, 2003, 41, 509-528.
- de Jong M, Korrelboom K, van der Meer I, Deen M, Hoek HW, Spinhoven P. Effectiveness of enhanced cognitive behavioral therapy (CBT-E) for eating disorders: study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2016 Dec 3;17(1):573. doi: 10.1186/s13063-016-1716-3. PMID: 27914473; PMCID: PMC5135785.
- Murphy R, Straebler S, Cooper Z, Fairburn CG. Cognitive behavioral therapy for eating disorders. Psychiatr Clin North Am. 2010 Sep;33(3):611-27. doi: 10.1016/j.psc.2010.04.004. PMID: 20599136; PMCID: PMC2928448.