Hoe beïnvloeden geestelijke gezondheidsproblemen de werkplek?

Hoewel de COVID-19-pandemie voorbij lijkt te zijn, zijn de gevolgen voor de geestelijke gezondheid nog steeds vrij intens. Dus, wat zijn deze effecten? Welke veranderingen willen werknemers vandaag? We gaan dieper op dit onderwerp in.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gorka Jiménez Pajares.

Laatste update: 27 april, 2023

Onze werkplek is een van de belangrijkste gebieden in ons leven. In feite besteden we in de regel gemiddeld acht uur per dag aan ons werkende leven. Daarom werken we effectief een derde van ons leven. Er komt steeds meer aandacht voor hoe geestelijke gezondheidsproblemen de werkplek beïnvloeden.

Werknemers kunnen psychische gezondheidsproblemen ontwikkelen als gevolg van een veelheid aan gebeurtenissen. Bijvoorbeeld traumatische gebeurtenissen, relatiebreuken, financiële moeilijkheden en andere. Logischerwijs zijn deze situaties verre van waterdicht.

Met andere woorden, ze dringen door, worden overgedragen, en hebben het potentieel om belangrijke gebieden van het leven te bedwelmen, zoals werk, maar ook interpersoonlijke, academische of gezinssituaties.

Een groep onderzoekers wilde zich in dit feit verdiepen. Als resultaat van hun studies publiceerden ze een rapport (Engelse link), “People at Work 2022: A Global Workforce View.”

Het zou je vergeven kunnen worden als je denkt dat, nu de COVID-19-pandemie voorbij is, het normale functioneren op het werk is hersteld. In werkelijkheid lijkt dit echter meer een verwachting dan werkelijkheid.

In feite dragen zowel werknemers als werkgevers vandaag de dag de emotionele gevolgen van de pandemie. Bovendien verslechteren de onophoudelijke veranderingen in het huidige economische landschap hun geestelijke gezondheid, die zelfs daarvoor al te lijden had.

De belangrijkste geestelijke gezondheidsproblemen op de werkplek

Geestelijke gezondheidsproblemen op de werkplek variëren van angststoornissen en depressie tot posttraumatische stressstoornissen en verslavingen. Volgens een systematisch overzicht van de literatuur, gepubliceerd in het tijdschrift Occupational Medicine, zijn de meestvoorkomende psychische stoornissen op de werkplek angst en depressie (Garety et al., 2017).

Angststoornissen kunnen zich uiten in symptomen als hartkloppingen, zweten en obsessieve gedachten. Aan de andere kant veroorzaakt depressie gevoelens van verdriet, hopeloosheid en een gebrek aan energie.

Volgens een studie gepubliceerd in het Journal of Occupational Health Psychology hebben deze problemen een aanzienlijke invloed op de productiviteit en het emotionele welzijn van werknemers (Ferguson, 2015).

Verslavingen komen ook in aanmerking als een psychische aandoening op de werkplek. Volgens een systematische review gepubliceerd in Drug and Alcohol Dependence is het zelfs mogelijk dat middelenmisbruik de productiviteit, de veiligheid en de geestelijke gezondheid van werknemers beïnvloedt (Frone, 2016).

Stress: de vloek van de werkplek

Terwijl een groot deel van de werknemers behoorlijk optimistisch is als het gaat om hun psychisch welzijn, bevinden anderen zich midden in een buitengewoon gevecht om hun geestelijke gezondheid. In feite beweert onderzoek dat een op de drie werknemers meldt dat hun geestelijke gezondheid sinds 2020 sterk is verslechterd (Richardson, 2022).

Deskundigen bestuderen momenteel de manier waarop de psychische problemen van werknemers van invloed zijn op de werkplek. Ze hebben ontdekt dat, als direct gevolg van de pandemie, werknemers meer stress rapporteren. De jaarlijkse prestatieverslagen weerspiegelen dit feit herhaaldelijk. De productiviteit daalt zelfs. Dit is een product van een verslechterde geestelijke gezondheid.

Zo verklaart bijna 40 procent van de werknemers dat ze door de pandemie overbelast zijn geraakt op het werk, vooral wanneer ze taken kregen met grotere verantwoordelijkheden. Bovendien ervaren tegenwoordig in Europa zeven van de tien werknemers regelmatig stress op het werk. In de VS is dat acht op de tien. Ongeveer 70 procent van de werknemers voelt zich gesteund door hun leidinggevenden.

Het segment van de bevolking dat de meeste stress rapporteert is tegenwoordig tussen 18 en 25 jaar oud (ongeveer 60 procent van de beroepsbevolking). Dit cijfer neemt af naarmate de werknemers ouder worden. Het blijkt dat er veel gevolgen zijn van werkstress (Spaanse link).

Deze variëren van stoornissen als gegeneraliseerde angst tot depressie, somatoforme stoornissen en zelfs aandoeningen van het bewegingsapparaat (rugpijn, nekpijn en/of lage rugpijn).

Stem geven aan de eisen van de werknemers

Tegenwoordig veranderen de gebruikelijke factoren die verband houden met het gevoel van tevredenheid van werknemers (zoals salaris of pauzetijden).

In feite wordt tegenwoordig rekening gehouden met een breder scala van elementen die de arbeidstevredenheid en de werkzekerheid bevorderen. Het gaat daarbij om het bereiken van een evenwicht tussen werk en persoonlijk leven. Het gaat ook om het geven van betekenis (en vervulling) aan de waarden waarmee een bedrijf is ontstaan en ontwikkeld (Richardson, 2022).

Er vinden inderdaad transformaties plaats in de aard van het werk. Met dit gegeven moeten werkgevers rekening houden. Werknemers vertrouwen niet langer op transactionele relaties (specifieke beloningen voor specifieke banen). In feite willen ze verder gaan. Ze willen zich veilig en zeker voelen op de werkplek, en ook persoonlijk meer tevreden zijn.

De nieuwe betekenis van veiligheid op het werk

De pandemie herschreef de voorwaarden voor werkzekerheid. Dit veroorzaakte op zijn beurt veranderingen in de opvattingen van werknemers over professionele relaties. Tegenwoordig komt het vaker voor dat personen op zoek gaan naar bedrijven die aansluiten bij hun persoonlijke waarden. Vroeger was deze situatie omgekeerd.

Zoals je ziet, zoeken mensen nu, als gevolg van de impact van geestelijke gezondheidsproblemen op de werkplek (een gevolg van de pandemie), naar ‘veilige’ banen. Ze definiëren die als “functies waarin ze niet alleen hun gezondheid, hun welzijn beschermen, maar ook situaties creëren waarin ze kunnen genieten van tijd met het gezin”.

De werknemers van nu vinden ook dat de waarden van grote organisaties in overeenstemming moeten zijn met die van de werknemers. Voor hen is het inderdaad belangrijk om te genieten van de taken die het bedrijf hen oplegt.