Het verband tussen je zelfbeeld en depressie

Piekeren, negatieve dialogen en het gevoel leeg en waardeloos te zijn kunnen je gevoel van eigenwaarde wegnemen en de perfecte voedingsbodem voor depressies creëren.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Je zelfbeeld en je depressie zijn nauw met elkaar verbonden. Een depressie of andere psychische aandoening fragmenteert het beeld dat je van jezelf hebt, wat kan leiden tot een laag gevoel van eigenwaarde.

Je geest stopt nooit met het investeren van tijd en energie in je zelfbeeld, wat het nog meer verzwakt met voortdurende zorgen en een negatieve interne dialoog.

Weinig klinische condities zijn zo complex als depressie. Geen enkele patiënt ervaart een depressie op dezelfde manier. Het is zonder twijfel een multifactoriële, ongunstige en veelzijdige aandoening.

Er zijn echter gemeenschappelijke factoren die zich in de meeste klinische gevallen manifesteren en die het mogelijk maken om een depressie te herkennen. Het is een bekende vijand die je gedachten en geestelijk gedrag tegen je gebruikt.

Een recent onderzoek toont aan dat het gevoel van eigenwaarde een belangrijk onderdeel is van dit soort psychologische stoornissen. De manier waarop je jezelf waarneemt, met jezelf praat en jezelf behandelt, verandert de structuur van je hersenen.

Een voorbeeld: MRI-scans laten zien dat mensen met een laag gevoel van eigenwaarde eigenlijk minder grijze stof hebben in verschillende gebieden van hun hersenen. Niet alleen dat, maar als je niet in staat bent om je zelfbeeld en zelfbeleving te verbeteren, kan je depressie resistenter worden en jaren aanhouden. Laten we dieper ingaan op deze kwestie.

Zelfbeeld en depressie: Het bouwen van je gevangenis der leed

Als iemand depressief is, leeft hij niet in dezelfde werkelijkheid als de mensen om zich heen. Dat komt omdat depressie vooral een isolerende kracht is. Het maakt mensen los van hun omgeving en keert hen geleidelijk aan naar binnen binnen toe. Ze komen vast te zitten in hun drukke geest, uitgeput en gepijnigd.

Dit is het eerste belangrijke punt om te overwegen. Wanneer je depressief bent, zijn bepaalde delen van je hersenen die te maken hebben met zelfbewustzijn, reflectie en eigenwaarde hyperactief.

Je gevoel van eigenwaarde en depressie zijn intiem verbonden door de gedachtepatronen die je identiteit aanvallen. Je eigen zelfkritiek maakt je zwak en je dwingt jezelf om je te concentreren op het verleden. Fouten die je hebt gemaakt, pijn en verlies, lijden, enzovoort – dit wordt allemaal herbeleefd.

Stress is de weg naar depressie en negatief praten over jezelf

De Universiteit van Calgary in Canada heeft onlangs een studie gepubliceerd van Dr. Dencel Kopala. Zijn onderzoek werpt licht op hoe negatief over je zelf praten bijdraagt aan het ontstaan van een depressie. Ook is het belangrijk om te weten dat je zelfbeeld de neiging heeft om te verzwakken, vooral tijdens periodes van verhoogde stress.

Als je deze spanningen en problemen niet aanpakt, raakt je geest gewend aan het stimuleren van een negatief denkpatroon. Daardoor wordt het steeds moeilijker om je optimistisch, hoopvol en goed te voelen over jezelf.

Voor je het weet heeft je zelfbeeld de bodem bereikt. Misschien wel het meest interessante aan dit alles is dat het fysieke veranderingen teweegbrengt in bepaalde gebieden van je hersenen.

Laag zelfbeeld en grijze materie in je hersenen

Een studie uit 2014 van Dr. Johannes Klakl van de Universiteit van Salzburg leverde enkele fascinerende bevindingen op over het zelfbeeld en het brein. Het onderzoek toonde aan dat mensen met een negatief zelfbeeld eigenlijk minder grijze massa hebben. Dat betekent dat ze ook kwetsbaarder zijn voor depressies.

Deze patiënten hadden dus moeite met het beheersen van hun emoties. Ook was het voor hen moeilijk om creatieve en solide beslissingen te plannen en te nemen om hun depressie en leed te overwinnen.

Het belang van zelfpraat

Je gevoel van eigenwaarde en depressie kunnen elkaar onderhouden, zozeer zelfs dat een negatief zelfbeeld en een stressvolle situatie direct kunnen leiden tot een depressieve stoornis. Daardoor kun je in een vicieuze cirkel terechtkomen, omdat de depressie zelf de neiging heeft je toch al gebrekkige zelfbeeld aan te tasten.

Aan de andere kant zijn de meeste therapeuten het erover eens dat de manier waarop je tegen jezelf praat de sleutel tot herstel is. Dat wil zeggen dat de manier waarop je tegen jezelf praat, beschrijft en waarneemt je psychologische gezondheid versterkt of juist verzwakt.

Je verdient het om je goed te voelen over jezelf en je waardig te voelen. Daarom is het van cruciaal belang dat je je bewust bent van je zelfpraat om je gevoel voor jezelf te versterken en depressies te voorkomen.

Een gezonde (en opwindende) verbinding met je omgeving

Stap uit je hoofd en maak verbinding met het hier en nu. Het idee is om de cyclus van negatieve gedachtepatronen te doorbreken. Eén manier om dat te doen is om opnieuw verbinding te maken met wat er om je heen is.

Ga op zoek naar nieuwe ervaringen en sensaties die je nieuwsgierigheid en opwinding stimuleren. Bied je hersenen iets anders aan in plaats van angst en negativiteit.

Een meelevende interne dialoog

Je zelfbeeld en je depressie zijn met elkaar verbonden omdat je zelfspraak je gevoel van eigenwaarde verzwakt. Het kan een zwart gat van depressie openen. Je moet leren hoe je met jezelf kunt praten op een respectvolle manier. Je interne dialoog moet altijd vriendelijk, medelevend en veerkrachtig zijn.

Als je jezelf niet behandelt zoals je verdient te worden behandeld, dan zal niemand dat doen. Zelfliefde en een gezond gevoel van eigenwaarde zijn dan ook de beste verdedigingsmechanismen tegen de meeste stemmingsstoornissen. Werk hieraan en aarzel nooit om professionele hulp te vragen als je die nodig hebt.