Het verband tussen cannabis en schizofrenie

6 minuten

Hoewel cannabis al eeuwenlang door de mensheid wordt gebruikt, wordt de impact die het heeft op de hersenen van jongere mensen vaak verwaarloosd. In het volgende artikel gaan we hier verder op in.

Het verband tussen cannabis en schizofrenie

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 13 juli, 2023

Is er een verband tussen cannabis en schizofrenie? Misschien heb je gehoord dat marihuana of de psychoactieve stof THC de oorzaak is van deze ernstige psychische aandoening. Allereerst moeten we duidelijk maken dat deze depressieve drug op zichzelf geen schizofrenie veroorzaakt. Het kan de ziekte echter wel activeren bij mensen die er al een genetische aanleg voor hebben.

Cannabis is een van de meest gebruikte psychoactieve stoffen onder adolescenten en jongvolwassenen. Aanhoudend gebruik bij mensen met onvolgroeide en zich ontwikkelende hersenen kan zorgwekkende risico’s en bijwerkingen met zich meebrengen.

Hoewel cannabis een stof is met een lange traditie in onze culturen en de toediening ervan in sommige landen legaal is, is het belangrijk om de contra-indicaties te begrijpen.

Volgens verschillende onderzoeken misbruiken mensen met schizofrenie cannabis het meest vanwege de ontspannende effecten.

Cannabis

Cannabis of marihuana kan afkomstig zijn van een van de drie planten met psychoactieve eigenschappen: cannabis sativa, cannabis indica en cannabis ruderalis. Wanneer de bladeren, stengels of bloemen worden gedroogd, wordt het geconsumeerd vanwege de ontspannende effecten. Dit verklaart het recreatieve en medische gebruik.

Het is interessant om te weten dat cannabis meer dan 120 bestanddelen bevat, die bekend staan als cannabinoïden. Maar de wetenschap weet nog steeds niet hoe ze allemaal werken of welke effecten ze hebben. In feite heeft de farmaceutische industrie tot nu toe haar interesse gericht op slechts twee belangrijke stoffen. Dat zijn de volgende:

Tetrahydrocannabinol (THC). Dit is de belangrijkste psychoactieve stof in cannabis. Het is verantwoordelijk voor de klassieke ‘high’, door de stimulatie die het opwekt in neuronen om dopamine vrij te geven.
CBD. Dit wordt gebruikt om ontstekingen en pijn te verlichten. Een studie (Engelse link) gepubliceerd in het tijdschrift Neuropsychopharmacology stelt echter dat de mechanismen van CBD nog niet volledig worden begrepen. Daarom is er meer onderzoek nodig naar de stof.

De effecten van marihuana

Cannabis wordt beschouwd als een ‘onschadelijke’ drug met dankbare ontspannende effecten. Toch twijfelt de wetenschap al tientallen jaren aan de schijnbare onschadelijkheid ervan. Een studie (Engelse link) gepubliceerd in het tijdschrift Stroke richt zich op degenen die deze stof het meest gebruiken: jonge mensen.

Bij langdurig gebruik heeft marihuana een extreem schadelijke invloed op de hersenen. Dit is hoe het lichaam en de geest reageren op de effecten.

Korte termijn effecten

Duizeligheid.
Ontspanning.
Verlichting van pijn.
Gevoel van welzijn.
Toegenomen creativiteit.
Veranderde zintuiglijke waarneming.
Variatie van ruimte-tijd perceptie.

Effecten op lange termijn

Misselijkheid.
lusteloosheid.
Prikkelbaarheid.
Bronchodilatatie.
Slaapproblemen.
Geheugenproblemen.
Psychotische voorvallen.
Verhoogde angst.
Veranderingen in aandacht.
Verlaagde bloeddruk.
Toegenomen agressiviteit.
Langzamere reactietijden.
Moeilijkheden met het verwerken van informatie.
Acute en chronische negatieve effecten kunnen zowel op de lichamelijke als op de geestelijke gezondheid optreden. Dit wordt bevestigd in een onderzoek (Spaanse link) uitgevoerd door Hospital de Sant Pau, Barcelona (Spanje).
Cannabis of marihuana kan een verslavende drug worden. Een onderzoek (Engelse link) gepubliceerd in het Journal of Neuroimmune Pharmacology geeft aan dat de neurobiologische veranderingen van deze stof vergelijkbaar zijn met andere verslavingen, hoewel met minder cerebrale impact.

Het cannabisgebruik stijgt elk jaar onder jonge mannen tussen de 16 en 25 jaar. Dit vertaalt zich in een toename van het aantal gevallen van schizofrenie. Dat komt omdat THC een trigger is als de persoon een genetische aanleg heeft voor de ziekte.

Cannabis en schizofrenie: gebruik en risico’s

Cannabis en schizofrenie zijn van groot belang voor de psychologie, psychiatrie en neurowetenschappen. Het idee dat aanhoudend gebruik van cannabis werkt als een trigger voor deze geestesziekte wordt inderdaad vaak versterkt.

Zoals we al eerder zeiden, kan marihuana gevaarlijk zijn als het individu al een genetische aanleg heeft voor schizofrenie.

Cannabis en schizofrenie bij mannen

Cannabisgebruik is een bewezen risicofactor voor jongeren tussen de 16 en 25 jaar. Sommige recente onderzoeken, zoals (Engelse link) die gepubliceerd in het tijdschrift Psychological Medicine, geven belangrijke informatie waar rekening mee moet worden gehouden, vooral als het gaat om legalisatieprocessen voor marihuana in landen.

Dit onderzoek werd uitgevoerd bij 6.907.859 personen. Het stelt dat een vijfde van de gevallen van schizofrenie onder jonge mannen voorkomen zou kunnen worden door cannabisgebruik te vermijden.

Marihuanagebruik is vooral belangrijk onder jonge mannen. Zij ontwikkelen in grotere mate schizofrenie als ze een genetische aanleg voor de ziekte hebben.
De stoornis in het gebruik van cannabis is de laatste jaren toegenomen. Dit is een risicofactor voor het aantal patiënten met schizofrenie om ook te stijgen, omdat THC werkt als een trigger voor de ziekte.
THC kan schizofrenie uitlokken en/of verergeren als de patiënt deze al heeft ontwikkeld. In de regel vertoont deze psychiatrische stoornis de eerste symptomen tussen de 18 en 25 jaar.

Waarom gebruiken mensen met schizofrenie cannabis?

Het is heel gebruikelijk voor patiënten met de diagnose schizofrenie om marihuana te roken vanwege de ontspannende effecten. Veel mensen melden dat ze zich meer gecentreerd voelen, met een groter gevoel van welzijn en innerlijke rust. Deze perceptie doet hen ook geloven dat dankzij cannabis hun psychotische episodes zullen verminderen.

De wetenschappelijke gemeenschap heeft echter al via verschillende onderzoeken vastgesteld dat deze perceptie onjuist is. Omdat cannabisverbindingen van groot belang zijn voor de farmaceutische industrie, is het therapeutisch gebruik ervan bij schizofreniepatiënten onderzocht.

Er is echter nog steeds geen sluitend bewijs dat cannabis een positief effect heeft op de symptomen en cognitie van mensen met schizofrenie (Ahmed et al. 2021). Er zijn meer onderzoeken nodig; onderzoeken die zich richten op het beter analyseren van de doses, de toedieningsvorm en de kenmerken van de patiënten.

De wetenschappelijke gemeenschap begrijpt dat er meer onderzoek nodig is om de therapeutische voordelen van cannabis te begrijpen. De legalisatie ervan kan veel groepen in gevaar brengen. Bijvoorbeeld jonge mensen met onvolgroeide hersenen die de stof voortdurend gebruiken.

Cannabis als psychedelische therapie

Nu ken je het verband tussen cannabis en schizofrenie en ben je je bewust van het risico van voortdurend gebruik van deze psychoactieve drug. Maar hoe zit het met het therapeutische gebruik? Het is waar dat veel patiënten met chronische pijn of die chemotherapie ondergaan baat hebben bij de toediening van marihuana.

Bovendien maakt cannabis de laatste jaren deel uit van psychedelische therapie, net als MDMA, psilocybine en ayahuasca. Dit zijn therapeutische modellen die worden bijgestaan door specialisten, waarbij de patiënt zich te allen tijde in een gecontroleerde klinische context bevindt.

Om gevallen van trauma of posttraumatische stress aan te pakken, begint de toediening van cannabis met specifieke microdoses. Een studie (Engelse link) gepubliceerd in het tijdschrift Frontiers in Psychiatry beschrijft de voordelen in een bepaalde casus.

Het benadrukt ook de noodzaak om het onderzoek op dit gebied uit te breiden, vooral in ernstigere gevallen zoals complex trauma. We wachten op verdere vooruitgang op dit gebied.