Het olfactorisch referentiesyndroom

Het olfactorisch referentiesyndroom
Sergio De Dios González

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Alejandro Rodríguez

Laatste update: 27 december, 2022

Sommige psychische stoornissen zijn zeer bekend. Daarom zijn ze niet moeilijk te detecteren. Anderen zijn echter minder zichtbaar in de samenleving. Vandaar dat je misschien aan een syndroom lijdt zonder het te weten. Het olfactorisch referentiesyndroom is bijvoorbeeld een zeldzaam psychologisch probleem waar weinig mensen van hebben gehoord.

Het Olfactorisch referentiesyndroom is een psychische stoornis die wordt gekenmerkt door het irrationele geloof dat je niet lekker ruikt en dat jouw geuren de mensen om je heen lastig vallen.

Vanwege deze bezorgdheid, interpreteer je de acties van anderen veelal op een onjuiste manier. Je zoekt bijvoorbeeld naar signalen die aangeven dat anderen hinder ondervinden van je geur.

In extreme gevallen kan dit syndroom problemen veroorzaken zoals extreme schaamte, angst en het vermijden van sociale situaties. Het laatste symptoom kan daarmee bijdragen aan de ontwikkeling van sociale fobie en isolatiegedrag.

Dit geldt vooral als we het symptoom niet tijdig detecteren.  Daarom is het belangrijk om het te herkennen zodat we het op de juiste manier kunnen behandelen.

Meestvoorkomende symptomen van olfactorisch referentiesyndroom

Neuroloog Pruse-Phillips identificeerde dit syndroom in 1971. Hij gebruikte het om een ​​groep patiënten te beschrijven die ervan overtuigd waren dat hun lichaam slechte geuren uitstraalde en dat mensen om hen heen dit waarnamen.

Auteurs als Bishop en Davidson beschouwden het echter als een hallucinerend idee. Sommige anderen classificeren het als een specifiek type obsessief-compulsieve stoornis.

Het idee te stinken

Er is nog steeds geen officiële classificatie voor deze aandoening.  Desondanks hebben enkele psychologische verbanden in de vorige editie van de DSM (Diagnostiek en Statistisch Handboek voor Psychische Aandoeningen) veel van de meestvoorkomende symptomen van deze aandoening beschreven.

Dankzij deze inspanningen is het gemakkelijker om het olfactorisch referentiesyndroom te diagnosticeren en vervolgens op de juiste manier te behandelen.

Enkele van de meestvoorkomende symptomen van dit syndroom zijn onder andere:

  • Klachten over je eigen geur
  • Verkeerde interpretatie van andermans gedrag
  • Herhaald gedrag
  • Problemen met functioneren
  • Comorbiditeit met andere aandoeningen

1. Klachten over je eigen geur

Het belangrijkste onderdeel van olfactorisch referentiesyndroom is het irrationele geloof dat je echt stinkt. Mensen raken daarbij geobsedeerd door de verschillende oorzaken van deze slechte geur. Enkele van de meest voorkomende zijn onder andere een slechte adem, zwetende oksels of zwetende voeten.

Aan de andere kant weten sommige mensen niet waar de vieze geur vandaan komt waarvan zij denken dat ze het ruiken. Toch zijn ze er zeker van dat het er is. Soms komt de zorg voort uit de overtuiging dat een soort lichamelijke afscheiding slecht ruikt. Dat kan zweet, urine of ontlasting zijn.

In de meest extreme gevallen kan de persoon geloven dat hij een onnatuurlijke geur heeft. Ze denken bijvoorbeeld dat ze ruiken naar rotte uien, slechte vis of een sterk ruikende kaas. Over het algemeen hebben dit soort patiënten de grootste kans om comorbiditeit te vertonen met andere stoornissen.

2. Verkeerde interpretatie van andermans gedrag

Degenen die lijden aan olfactorisch referentiesyndroom, interpreteren het onschuldige gedrag van anderen verkeerd en koppelen het aan hun vermeende slechte geur.

Ze geloven bijvoorbeeld dat de afstand tussen een persoon in relatie tot hen gekoppeld is aan hun geur. Dit kan zich ook uitstrekken tot gebaren, niezen of acties zoals het openen van een deur of raam.

Afhankelijk van de ernst van de stoornis kunnen de mensen met het olfactorisch referentiesyndroom deze sterke opdringerige overtuigingen in hun dagelijks leven ervaren. Daarom worden de symptomen soms onjuist gediagnosticeerd.

3. Herhaald gedrag

De meeste mensen met olfactorisch referentiesyndroom hebben obsessief gedrag. Deze gedragingen houden verband met persoonlijke hygiëne. Met dit gedrag proberen ze namelijk de geur te maskeren die hen zorgen baart. Deze repetitieve gedragingen veroorzaken meestal de ontwikkeling van extreme angst en veroorzaken problemen in hun dagelijks leven.

Voorbeelden van deze gedragingen van mensen met dit syndroom zijn meerdere keren per dag douchen en voortdurend ruiken aan hun lichaamsdelen. Ze kunnen hun tanden poetsen gedurende de dag of te veel parfum of deodorant gebruiken om stank te voorkomen.

In principe lijkt dit niet erg schadelijk gedrag, maar het herhalen hiervan kan je dagelijks leven beïnvloeden.

Olfactorisch referentiesyndroom en geur

4. Problemen in hun dagelijks leven

In de meest gevorderde stadia van de stoornis kunnen mensen die lijden aan olfactorisch referentiesyndroom sociale situaties vermijden. Ze doen dit om overlast voor mensen om hen heen te voorkomen en omdat ze zich schamen. In het algemeen kunnen de gevolgen zijn: verlies van werk, echtscheiding of zelfs het huis niet meer uitkomen.

5. Comorbiditeit met andere stoornissen

Het olfactorisch referentiesyndroom kan uiteindelijk allerlei aandoeningen veroorzaken die kunnen variëren van persoonlijkheidsstoornissen tot drugsmisbruik. Het tijdig detecteren van het syndroom is essentieel om te voorkomen dat het een ernstigere geestesziekte wordt. 


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • American Psychological Association (APA). (1994). DSM IV. Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales (4a ed). https://doi.org/10.1176

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.