Het ABC van menselijke instincten

In dit interessante artikel ontdek je alles wat je moet weten over menselijke instincten. Lees verder!

Mensen hebben het altijd over menselijke instincten. Toch weten de meeste mensen misschien niet wat dat betekent. Het is een zin die is ontleend aan de biologie. Het herinnert ons eraan dat mensen uiteindelijk ook gewoon zoogdieren zijn, die zich verder ontwikkeld hebben dan de rest.

Bepaalde eigenaardigheden maken mensen echter anders dan andere dieren. Je hoort mensen bijvoorbeeld wel eens praten over het menselijke overlevingsinstinct.

Ondanks het feit dat de meeste mensen geloven dat mensen dit instinct hebben, weet je dat zelfmoord in de wereld van vandaag een dagelijkse realiteit is. Je hebt vast ook gehoord over seksuele instincten. Toch weet je dat impotentie en andere seksuele stoornissen bestaan.

Zoals je kunt zien, eindigt het onderwerp menselijke instincten niet alleen met een biologische discussie. Er is een scala aan culturele en symbolische factoren die van invloed zijn op dit alles. Er zijn zelfs stromingen die helemaal geen instincten bespreken. In plaats daarvan spreken ze over “driften.”

De biologische theorie van menselijke instincten

Vanuit biologisch oogpunt zijn menselijke instincten blauwdrukken voor gedrag dat erfelijk en algemeen is voor de hele soort. Het doel van deze instincten is om mensen te helpen zich aan te passen aan hun omgeving.

Ze zijn voorgeprogrammeerd in de hersenen zelf. Deze instincten stellen je in staat jezelf te beschermen en in leven te houden. Ze manifesteren zich als onmiddellijke of automatische reacties.

De biologische theorie geeft aan dat mensen een aantal basisinstincten hebben:

• Het overlevingsinstinct. Dit omvat al het basisgedrag dat je helpt je leven en gezondheid te behouden. Enkele voorbeelden zijn het vermijden van gevaar, eten en het zoeken naar onderdak.
• Het voortplantingsinstinct. Deze heeft betrekking op het behoud van de soort. In principe gaat het om reproductieve seksualiteit.
• Het religieuze instinct. Ook al is er geen consensus op dit punt, de meeste psychologen van de positivistische school geven aan dat de mens een aangeboren behoefte heeft om zin te vinden in zijn leven. Zij beweren dat dit instinct verbonden is met hetzelfde deel van de hersenen dat actief is tijdens epileptische episodes.

Deze benadering verklaart echter niet waarom iemand bijvoorbeeld stopt met eten als hij of zij zich te dik voelt, hoewel dat niet echt het geval is. Dit lijkt in strijd te zijn met het automatische karakter van instincten.

De theorie van driften

Sigmund Freud stelde voor dat de mens als zodanig geen instincten heeft. Hij beweerde dat mensen soortspecifieke krachten hadden die hij driften noemde. Deze driften zijn psychologische impulsen, die bestaan uit een staat van opwinding en fysieke spanning.

Driften proberen deze staat van spanning te ontladen of te onderdrukken. Om dat te bereiken, zoeken ze een object dat hen in staat stelt zich ervan te ontdoen.

Honger komt bijvoorbeeld overeen met een drang en voedsel is het object dat de mens in staat stelt zich van die drang te bevrijden. We keren terug naar de eerste vraag: Waarom eten sommige mensen dan niet? Freud stelt voor dat niet alle menselijke impulsen goedaardig zijn.

Voor Freud waren er twee fundamentele driften: Eros en Thanatos. De Erosdrift omvatte al die impulsen met betrekking tot zelfbehoud en seksualiteit.

De Thanatosdrift kwam overeen met die van de dood en omvatte gewelddadige, chaotische en verspreide impulsen, evenals het verlangen om terug te keren naar de levenloze staat. De driften zijn niet zozeer gericht op het bevredigen van de onmiddellijke behoeften zelf, maar op hun mentale representaties.

Andere theorieën

Er zijn ook andere theorieën over menselijke instincten. Deze proberen een middenweg te vinden tussen de biologische theorie en de drifttheorie. In principe worden driften op een andere manier ingedeeld, waarbij rekening wordt gehouden met aspecten van de ene of de andere theorie.

Volgens deze benaderingen kunnen menselijke instincten worden onderverdeeld in de volgende categorieën:

• De levensinstincten. Deze omvatten het seksuele instinct en de vecht-of-vluchtimpulsen. Ze zijn over het algemeen vergelijkbaar met het overlevingsinstinct.
• Plezierinstincten. Hun doel is om het hoogste niveau van welzijn te bieden aan de mens en ze zijn een verfijning van het menselijke overlevingsinstinct. Je drinkt bijvoorbeeld niet alleen water om te overleven. Je kunt er ook smaken aan toevoegen.
• Sociale instincten. Dit zijn de behoeften aan gezelschap, macht, prestige en eigendom.
• Culturele instincten. De impulsen om te weten, te ontdekken en zich artistiek te uiten.

In informele gesprekken wordt ook gesproken over andere instincten, zoals het moederinstinct. Dit zou de reden zijn waarom vrouwen altijd van kinderen houden. Er is ook het instinct van afstoting of afwijzing van dingen die je walgelijk vindt. Welke van deze theorieën over menselijke instincten is de juiste? Op deze vraag is er vooralsnog geen definitief antwoord.