Herpes door stress: emoties die blaren worden

Soms kunnen constante zorgen en stress problemen veroorzaken, zoals een vervelende koortslip. Die pijnlijke, lelijke blaren zijn slechts één voorbeeld van de manieren waarop emoties het immuunsysteem veranderen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 16 november, 2022

De meesten van ons hebben dat wel eens meegemaakt. Als je door een tijd van overmatige druk, zorgen of angst gaat, kun je een vreselijk pijnlijke koortslip op je lip opmerken. Herpes labialis, beter bekend als koortslip, is een veel voorkomende aandoening die door stress wordt veroorzaakt. Maar bovenal bewijzen ze dat onze emoties onze lichamelijke gezondheid en organisch evenwicht kunnen veranderen.

De meestvoorkomende soort koortslip is herpes simplex (HSV-1), een virale infectie die, als hij eenmaal verschijnt, altijd latent blijft. Het is voldoende om een beetje koorts te hebben of een paar dagen of stress door te maken om die kleine maar vervelende koortslip te laten verschijnen. Er zijn echter ook andere soorten herpes die gepaard kunnen gaan met stress, angst of depressie.

Er is onderzoek gedaan naar de invloed die herpes zoster (blaartrekkende, pijnlijke huiduitslag die lijkt op waterpokken) of genitale herpes kan hebben op mensen met een stemmingsstoornis. Al deze verbanden maken het essentieel om veel dieper in te gaan op de relatie tussen het immuunsysteem en emotionele stoornissen.

Symptomen, oorzaken en behandeling

Herpesvirussen zijn complexer dan we misschien denken. Ze hebben de eigenaardigheid dat ze hun genoom verbergen, zodat het gebruikelijk is dat ze levenslang slapend blijven. Daarom duiken ze meestal op wanneer je het het minst verwacht. Bijvoorbeeld tijdens een verkoudheid, tijdens PMS, als je veel in de zon zit, of in periodes van stress en angst.

Studies zoals die van de Universiteit van Helsinki wijzen er bijvoorbeeld op dat dit in sommige gevallen gevaarlijk kan zijn. Er zijn verschillende soorten herpes en sommige zijn oncogeen – ze kunnen ons kanker geven.

Herpes simplex type 2, dat zich manifesteert in het genitale gebied, kan soms leiden tot baarmoederkanker. Dat emotionele stoornissen invloed hebben op het opnieuw verschijnen van deze typen latent virus is dus een risico dat je moet begrijpen en overwegen. Laten we wat dieper ingaan op deze samenhangende factoren.

Herpes simplex (HS1) en stress – waarom verschijnt een koortslip?

Herpes simplex (HS1) is een milde ziekte en brengt zelden ernstigere complicaties met zich mee. Het verschijnt meestal als je koorts hebt, en de tekenen ervan zijn die typische koortslip of blaasjes rond de mond of neus. Studies zoals die van de Ohio State University tonen aan dat incidentele maar intense stress de immuniteit kan beïnvloeden.

Tussen alle lichamelijke symptomen die je kunt ervaren (spierpijn, hoofdpijn, spijsverteringsstoornissen, enz.), komt het verschijnen van herpes simplex vrij vaak voor.

Herpes zoster en stemmingsstoornissen

Je weet dat herpes en stress met elkaar in verband staan. Er is echter nog een belangrijk gegeven om in gedachten te houden. Het soort stress dat je ondergaat kan leiden tot het ontstaan van verschillende vormen van herpes. Deskundigen wijzen er bijvoorbeeld op dat chronische stress, stress die je al maanden of jaren meedraagt, een bepalende factor kan zijn bij het verschijnen van herpes zoster.

In 2018 publiceerde het American Journal of Epidemiology (Engelse link) een interessante studie over dit onderwerp. Na onderzoek van de Britse en Deense bevolking werd het volgende ontdekt:

• Emotionele stoornissen worden in verband gebracht met een verhoogd risico om aan herpes zoster te lijden.
• Herpes zoster is een infectie die ontstaat door de reactivering van het varicellazostervirus. Het meest zichtbare teken ervan is een huiduitslag op het gezicht, de borst of de rug. Zo verschijnt naast de klassieke blaasjes ook neuropathische pijn door ontsteking van de zenuwen in de getroffen gebieden.
• Deze vorm van herpes komt alleen terug als je al weken of maanden last hebt van een stemmingsstoornis, of dat nu stress of depressie is.
• Het komt ook vaak voor bij mensen boven de 50 jaar.

Koortslip: herpes simplex 2 en stress

Herpes simplex 2 (HS2) verschijnt in het genitale gebied en de zichtbare tekenen ervan zijn laesies op de huid en de inwendige slijmvliezen. In deze gevallen verhoogt ook terugkerende stress de kans dat deze virale aandoening weer opduikt. Het is waar dat deze seksueel overdraagbare aandoening kan verschijnen en verdwijnen in verschillende uitbraken, maar ze wordt vaak uitgelokt door stemming.

Zoals we in het begin al aangaven, heeft genitale herpes dus één groot risico. Het vergroot de kans op het krijgen van baarmoederhalskanker. Daarom is het cruciaal dat je, als je eraan lijdt, je regelmatig laat controleren en de behandelingen met door specialisten voorgeschreven antivirale middelen volgt.

Hoe kun je het behandelen?

Bij de behandeling van herpes door stress moet je altijd één cruciaal aspect begrijpen. Tot op heden begrijpen we het mechanisme waarmee dit soort virussen werken nog steeds niet helemaal. Hun belangrijkste kenmerk is echter dat ze vaak slapend blijven en onverwacht opduiken.

Ze laten verdwijnen is bijna onmogelijk en dus kun je er uiteindelijk aan wennen dat ze opduiken als je ziek bent, als je afweer laag is, of als je een emotionele stoornis hebt. Daarom is het belangrijkste wat je moet doen zorgen voor je fysieke en emotionele gezondheid.

Goede voeding, bescherming tegen seksueel overdraagbare aandoeningen en regelmatige controles bij je huisarts zijn de beste opties. Maar het is ook essentieel om enkele basisstrategieën te hebben om met dagelijkse stress om te gaan. Hier volgen enkele eenvoudige adviezen.

• Je moet “goede mentale hygiëne” beoefenen. Met andere woorden, let op wat je denkt en tegen jezelf zegt. Een negatieve innerlijke dialoog en irrationele gedachten zijn twee van je grootste vijanden.
• Je moet leren problemen op te lossen voordat ze zich opstapelen. Dagelijkse uitdagingen aangaan met kalmte, zekerheid, vastberadenheid en originaliteit kan je helpen.
• Ontspanning, meditatie en ademhalingstechnieken zijn zeer gezonde dagelijkse gewoonten.
• Iemand hebben om mee te praten, genieten van momenten van ontspanning, en tijd voor jezelf hebben is essentieel om een gevoel van welzijn te bereiken.

Kortom, je bent er misschien aan gewend geraakt om een koortslip op je lip te krijgen na een examen, een sollicitatiegesprek of een ruzie met je partner. Je moet echter één ding onthouden. Achter deze uitingen gaat meestal een reeks emoties schuil waar je aandacht aan moet besteden. Dit is de sleutel.