Gordon Allport, de vader van de persoonlijkheidspsychologie

Gordon Allport is niet alleen de ontwerper van de theorie over persoonlijkheidskenmerken, hij heeft ook andere belangrijke bijdragen geleverd aan de psychologie.
Gordon Allport, de vader van de persoonlijkheidspsychologie
Gema Sánchez Cuevas

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Geschreven door Sonia Budner

Laatste update: 27 december, 2022

Gordon Allport was een psycholoog die de grondslagen gelegd heeft voor de persoonlijkheidspsychologie. Men beschouwt zijn theorie als één van de eerste humanistische theorieën.

Dat komt omdat deze theorie de mens als een autonoom wezen ziet met een vrije wil. Allport stelde namelijk dat instincten en impulsen niet de enige dingen zijn die menselijke wezens motiveren. Hij geloofde ook dat mensen niet beheerst worden door hun verleden.

Het werk van Allport is aangenaam om lezen en toegankelijk voor het grote publiek. Hij heeft dingen op een gemakkelijke manier uitgelegd zodat iedereen ze kon begrijpen. Mensen die meer te weten willen komen over psychologie, moeten het werk van Gordon Allport lezen.

Gordon Allport bestudeerde de motivatie en de persoonlijkheid. Hij heeft een echt belangrijke erfenis nagelaten. Bovendien is hij een enorm interessante figuur in het gebied van de psychologie.

De vroege levensjaren van Gordon Allport

Allport werd geboren in Indiana in 1897. Zijn familie verhuisde echter naar Ohio toen hij nog een kind was. Zijn vader was arts en werkte van huis uit. Het gevolg was dat Gordon en zijn broers en zussen vanaf een heel jonge leeftijd kennismaakten met de wereld van de geneeskunde. Dit wakkerde de interesse van Allport in de psychologie aan.

Uiteindelijk studeerde hij echter economie en filosofie. Toch verloor hij nooit de interesse in de sociale psychologie. Hij behaalde dus toch zijn diploma in de psychologie aan de universiteit van Harvard.

Enige tijd later reisde hij naar Wenen. Dit was één van de belangrijkste momenten in zijn leven. Tijdens deze reis ontmoette hij namelijk Sigmund Freud. In tegenstelling tot wat je misschien denkt, was Allport niet onder de indruk van de vader van de psychoanalyse. Net als vele humanistische psychologen vond hij de theorieën van Freud heel beperkend.

Het werk van Gordon Allport

Het werk van Gordon Allport

Na zijn terugkeer naar de Verenigde Staten begon Allport te werken als professor in de psychologie. Hij kreeg een baan aan de universiteit van Harvard. Daar werkte hij tot aan zijn dood.

Tijdens die periode aan Harvard sloot hij zich bij talrijke comités aan en gaf hij vernieuwende voordrachten. In 1939 werd hij verkozen tot voorzitter van de American Psychological Association (APA).

Allport publiceerde ook meerdere boeken. Zijn beroemdste boek is Becoming: Basic Considerations for a Psychology of Personality. Tijdens zijn leven heeft hij talrijke onderscheidingen gewonnen.

Het waren blijken van erkenning voor zijn werk en zijn bijdragen tot het werkgebied van de psychologie. Het APA beloonde hem met de prestigieuze APA-onderscheiding voor Opmerkelijke Wetenschappelijke Bijdragen aan de Psychologie.

Gordon Allport beklemtoonde het belang van de bewuste motivaties en gedachten van het individu. Dat was namelijk de aanleiding voor zijn interesse in de ontwikkeling van de persoonlijkheid.

Hij probeerde een evenwicht te vinden tussen de populaire theorieën van zijn tijd. Het behaviorisme was onvolledig en oppervlakkig. De psychoanalyse was overdreven ingewikkeld. De ontmoeting met Freud legt de basis voor de interesse van Allport in de ontwikkeling van zijn eigen theorie.

De bijdragen van Gordon Allport aan de psychologie

De theorie van de persoonlijkheidskenmerken

Zijn beroemdste bijdrage is de theorie over de persoonlijkheidskenmerken. Die stelt dat elk menselijk wezen honderden kenmerken heeft. Allport klasseerde 4.500 woorden om een individu te omschrijven. Hij verdeelde ze in drie niveaus:

  • Hoofdkenmerken: dit zijn de dominante eigenschappen van een persoon. Ze geven vorm aan de identiteit, emoties en het gedrag van iemand.
  • Centrale kenmerken: Dit zijn primaire kenmerken maar ze zijn niet dominant. De meeste mensen hebben ze in zich. Ze vormen het fundament van de persoonlijkheid en van de daden van een persoon.
  • Secundaire kenmerken: Dit zijn persoonlijke eigenschappen die specifiek zijn voor elk individu. Mensen onthullen ze vaak alleen maar in vertrouwen en onder bepaalde omstandigheden.

Genotypen en fenotypen

Naast zijn theorie over de persoonlijkheidskenmerken heeft Allport ook genotypen en fenotypen omschreven. Hij bepaalde de inwendige en uitwendige omstandigheden die het gedrag van een persoon motiveren.

In zijn werk Personality: A Psychological Interpretation (1937) omschreef hij de persoonlijkheid als: “de dynamische organisatie binnenin het individu van die psychofysische systemen die bepalend zijn voor zijn unieke aanpassing aan zijn omgeving.

Allport beklemtoonde ook dat iedereen een andere persoonlijkheid heeft. Hij was eveneens geïnteresseerd in de aard van de wil, de motivatie en de vastberadenheid van mensen.

Bovendien benadrukte hij ook dat het gedrag en de gedachten van elk individu het product zijn van een volledige levensgeschiedenis. De gedachten van een individu zijn met andere woorden de vrucht van hun verleden en van hun heden.

Interdisciplinair werken

Aan de universiteit van Harvard promootte Allport een interdisciplinaire beweging. Dit bracht de school ertoe om de Social Science Division op te richten. Allport was ook een uitgesproken criticus van de psychoanalyse van Freud en van het radicale behaviorisme.

Vooroordelen en religie

Gordon Allport bestudeerde ook vooringenomenheid en religie. Hij maakte een analyse van de discriminatie van Joden en Afro-Amerikanen. Dit heeft hij in zijn boek The Nature of Prejudice behandeld.

Allport stierf op 9 oktober 1967. Op het gebied van de psychologie heeft hij een onmiskenbare erfenis nagelaten. Hij wordt beschouwd als één van de pioniers van de humanistische psychologie.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Fernández, L. (2018). Sigmund Freud. Praxis Filosófica, (46), 11-41.
  • Hurtado, C. (2006). El conductismo y algunas implicaciones de lo que significa ser conductista hoy. Diversitas: perspectivas en psicología2(2), 321-328.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.