Ik heb het gevoel dat op een dag, alles op zijn plek zal vallen

Ik heb het gevoel dat op een dag, alles op zijn plek zal vallen, dat elke inspanning vrucht zal dragen, en ieder sprankje hoop beloond zal worden. Durven vertrouwen op onze intuïtie betekent immers: luisteren naar de stem van onze ziel, naar de wijsheid van onze on(der)bewuste geest, die nog in directe verbinding staat met onze essentiële natuur, en die van de wereld.

Op enig moment in ons leven, krijgen we allemaal te maken met het fenomeen van het voorgevoel. Het is geen (zwarte) magie, geen mysterieuze voorkennis of voorspellende gave via een glazen bol. Daniel Cappon, een beroemd psychiater van de York Universiteit in Canada, ziet zulke voorgevoelens als de kroon ván, en óp, de menselijke intelligentie. Hoewel zijn vrij radicale hypothese in strikt wetenschappelijke kringen niet tot nauwelijks serieus wordt genomen, speelt dit unieke prerationele vermogen toch al ontelbare jaren een bijzonder belangrijke rol in de evolutie en overleving van onze soort.

Vertrouw op je intuïtie, en schenk aandacht aan het voorgevoel waar je hart sneller van gaat kloppen – omdat je ergens weet, en gelooft, dat dáárin de sleutel ligt tot een beter bestaan, tot de holistische harmonie waar je zo’n behoefte aan hebt. Want soms zien zelfs geblinddoekte ogen méér dan een gesloten, of gefixeerd starende geest.

Als we iemand vertellen over dit voorgevoel – zij het positief of negatief, een ja of een nee – dan verschijnt er vaak een enigszins sceptische, subtiel scheef-getrokken glimlach op hun gezicht. Voordat we echter de spot drijven met, of kritiek leveren op deze verstandelijk onverklaarbare, spontaan oprijzende, en indicatief-informatieve sensaties, moeten we begrijpen welk doel zij dienen: namelijk, als de nood hoog is, als er hier en nu iets van je wordt verwacht, bliksembeslissingen kunnen nemen, op basis van impliciet-latente herinneringen en ervaringen, die diep in je geheugen, en in je geweten, opgeslagen lagen, buiten bereik van je o zo eloquente intellect.

Anatomie van het voorgevoel

Macolm Gladwell, auteur van het boek ‘Intuïtieve Intelligentie’, stelt dat voorgevoelens de stille stem zijn van onze intuïtie. Als het woord alleen al een zekere argwaan opwekt, dan komt dat door de bovennatuurlijke, of paranormale associaties die aan het begrip, en haar gebruik, kleven. Laten we intuïtie daarom – als concept – iets verder ontleden, om helder te krijgen hoe zij eigenlijk in elkaar steekt.

Over het algemeen, beroepen mensen zich eerder op hun weloverwogen, weldoordachte mentaal genomen besluiten dan op verbaal vage, onformuleerbare ingevingen. Toch zijn een groot aantal van onze reacties het resultaat van ‘instinct‘, en níet van zorgvuldige, anticiperende reflectie.

Wij zijn – in hoge mate – emotionele wezens, en omdat we niet altijd genoeg tijd, of zin, hebben om een gedetailleerde cognitieve analyse te maken van complexe kwesties, vòòrdat we scenario A, B of C kiezen, richten we ons tot het onderbewuste, gaan we te rade bij onze intuïtie, en haar vaak feilloze voorgevoel.

Het menselijk brein slaat een boel kennis op in het onbewuste deel van de geest, waar onze affectieve en instinctieve scheuten, uitlopers en impulsen, zich intiem vervlechten met de wortel van ál onze ervaring: bewustzijn. Wat zij, gecombineerd, als interactieve ‘drie-eenheid’ onthullen, noemen we ook wel intuïtie.

Volgens een artikel gepubliceerd in ‘Psychology Today’ [Psychologie vandaag de dag], zouden voorgevoelens zelfs ons optimale psychologische kompas vormen, omdat we dankzij hun verlichtende aanwezigheid kunnen handelen in overeenstemming met onze ware identiteit.

Hoe kunnen we voorgevoelens het best begrijpen?

Voorgevoelens gaan vaak gepaard met verscheidene fysiologische symptomen: de rillingen, kippenvel, en misschien het meest bekend, de klassieke knoop in de maag. Michael Gershon, onderzoeker aan de Columbia Universiteit in de Verenigde Staten, en auteur van het boek ‘Het Tweede Brein’, beweert dat er zich juist dáár, ín de buik, een uitgebreid netwerk aan zenuwcellen bevindt, dat in directe verbinding staat met ons emotionele brein.

Dat zulke zintuiglijke sensaties plots opkomen, mét en áls het voorgevoel, dient ontvangen, en geïnterpreteerd te worden als een neuronaal prikkelende stemverheffing van ons emotionele brein, dat ons ergens voor wil waarschuwen. Hoe kunnen we onze voorgevoelens, van binnenuit, zowel beter begrijpen, als eerbiedigen?

Gereedschappen om dieper in onze voorgevoelens te graven

Dokter Daniel Cappon, zo-even al geciteerd, publiceerde in 1994 het boek ‘Intuïtie en Management‘, waarin hij uitlegt hoe je deze aangeboren vaardigheid verder kan ontwikkelen, en verfijnen. Volgens hem zijn voorgevoelens namelijk een uiting van onze inherente, integrale intelligentie, waaraan we – te allen tijde, en onder alle omstandigheden – ontvankelijk voor zouden moeten blijven.

Onze onbewuste geest functioneert als een soort innerlijk waarheidsserum, als een psychologische wichelroede die ons naar de bron, en het water van onze onuitgesproken wijsheid leidt. En wij hebben zowel de kans áls de capaciteit, om ieder signaal, iedere indruk en ingeving, te registreren, én te duiden.

Niet alle voorgevoelens hebben het overigens per se bij het juiste eind; dat is ook belangrijk om te beseffen, en niet te vergeten. Maar zelfs in dat geval nodigen ze uit tot bezinning, op een andere, alternatieve, en sowieso waardevolle manier. Bij creatieve mensen is de intuïtie – en de bijbehorende voorgevoelens – bovendien bovengemiddeld potent, en toegankelijk.

Voorgevoelens hebben verder niets te maken met je geslacht, of genderidentiteit; mannen en vrouwen kunnen namelijk net zo intuïtief zijn, in allerlei situaties, van s’ochtends vroeg tot s’avonds laat – dat maakt geen verschil.

Wel komen voorgevoelens vaker aan de oppervlakte, en worden we ons eerder van hen bewust, op momenten van rust, kalmte en ontspanning. Wanneer we onze aandacht eindelijk even loskoppelen van de exclusieve focus op externe geluiden en (ver)gezichten, en het contact herstellen met ons hart, en onze emoties.

Intuïtie – net als (onder)buikgevoelens –  is de deur naar onze onbewuste wijsheid, en wordt vaak, ten onrechte, genegeerd door een maatschappij die hoofdzakelijk het kwantificeerbare, het praktisch-concreet-en-zichtbare op prijs stelt, en gedomineerd wordt door de mathematisch-meetbare logica van de linker hersenhelft.

Toch loont het om te luisteren naar die oprispende voorgevoelens die zo af en toe – onverwachts – onze geest in beroering brengen, en toestemming vragen om gehoord, en gehonoreerd te worden. Sterker nog: het zou wel eens cruciaal kunnen zijn – want intuïtie is het meest onmiddellijke, en eerlijke, bewustzijn van onze ervaring, van dat wat het hart al lang weet, en vóelt, maar ons verstand – zeer onverstandig – hardnekkig blijft ontkennen.