Geheimen, ontkenning en verslaafde families

Verslaafde families worden gekarakteriseerd omdat ze gedrag en mechanismen bevorderen die zijn ontworpen om hun essentiële problemen te verbergen of te ontkennen, waarbij ze geheimhouding of ontkenning gebruiken om dit te doen. Dit soort families is zeer destructief en vaak diep ongelukkig.

Volgens professor Marcus Caldas van de Universiteit van Deusto werken geheimen en ontkenning verslavend gedrag in families in de hand. Waarom hebben we het over verslaafde families in plaats van individuele verslaafden? Volgens Caldas beïnvloedt een verslaafde zijn omgeving op de een of andere manier. Sterker nog, de mensen rondom de verslaafde nemen vaak bewust of onbewust deel aan de verslaving.

Caldas stelt dat de familie functioneert als een systeem waarin de actie of het niet-handelen van elk deel gevolgen heeft voor de anderen. In dit opzicht beïnvloedt de verslaafde familie iedereen die er deel van uitmaakt.

Vaak gebruiken verslaafde families geheimhouding en ontkenning als hulpmiddelen om alcoholisme of drugsverslaving bij een of meer van hun leden te voorkomen. Dit is echter niet de juiste aanpak en kan juist het tegenovergestelde effect hebben , namelijk dat de verslaving wordt versterkt.

Verslaafde families

Verslaafde families hebben gedragspatronen die de neiging hebben om dwangmatige afhankelijkheid te veroorzaken. Gewoonlijk beschouwen de gezinsleden sommige gedragingen als “normaal” die dat niet zijn.

Ze kunnen weten dat het geen normaal gedrag is, maar besluiten deze realiteit te negeren om hun manier van leven in stand te houden. Verslaafde families hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken, waaronder de volgende:

• Impulsiviteit en gebrek aan controle. Het komt vaak voor dat deze families emotioneel handelen op het moment zelf, vaak met boosheid. Minimale prikkels veroorzaken buitenproportionele reacties.
• Grenzeloze verlangens. In verslaafde families doen individuen wat ze willen, ongeacht de kosten. Grenzen worden als negatief ervaren. Ze weten ook niet hoe ze grenzen voor anderen moeten creëren.
• Een behoefte aan onmiddellijke bevrediging. Over het algemeen is er een lage tolerantie voor frustratie. Dit uit zich als extreem veel moeite met het uitstellen van bevrediging. Ze willen wat ze willen en ze willen het nu.
• Gedrag dat gekenmerkt wordt door stemmingswisselingen. In verslaafde families zijn er aanzienlijke moeilijkheden om plannen of projecten te voltooien. Ze verlaten plannen, relaties en vrienden halverwege.
• Voortdurende ontevredenheid. Ze zijn niet gemakkelijk tevreden te stellen (Engelse link). Iemand kan iets willen, maar als hij het eenmaal heeft, lijkt het niet langer waardevol voor hem.
• Ze tolereren geen verlies. Het verlies van wat dan ook wordt een catastrofe van grote proporties. Ze creëren situaties om niet te hoeven accepteren dat ze iets kwijt zijn.

Geheimhouding en ontkenning

Twee veelgebruikte middelen in verslaafde families zijn geheimhouding en ontkenning (Engelse link). Als bijvoorbeeld een vader of moeder verslaafd is, wordt dit vaak een taboeonderwerp. Er mag met niemand over gepraat worden. Het “gebeurt” gewoon en er wordt niet over gepraat.

Het komt ook vaak voor dat familieleden hun eigen geheime gedragingen hebben, zoals het verstoppen van flessen, het hebben van geheime relaties of het ontwikkelen van gedrag dat ze voor andere familieleden verbergen. Daarnaast kunnen leden geheime verlangens koesteren over het vernietigen van de familie, zoals weglopen.

Soms worden deze geheimen zo goed bewaard dat ze veranderen in ontkenning. Leden liegen uiteindelijk tegen zichzelf en geloven hun eigen leugens. Dit gedrag wordt gewoontegedrag en onregelmatig gedrag wordt genormaliseerd.

Psychologische chaos

Dit alles bij elkaar zorgt voor een constant gevoel van chaos van emoties, gedachten en gedragingen. Belangrijke zaken worden doodgezwegen terwijl onbelangrijke zaken worden geschreeuwd. Wanhoop en hopeloosheid veranderen vaak in een buitensporig verlangen naar controle. Alles wat echt is, wordt een bron van schaamte en verhulling.

Over het algemeen is er sprake van geheimhouding en ontkenning rond de meest openlijk verslaafde persoon. De verslaafde zegt dat hij niet echt verslaafd is of dat zijn verslaving niets voorstelt. Ze horen ook niets van het tegendeel. Als er echter kinderen in het gezin zijn, gaan deze uitspraken in tegen hun hele werkelijkheid.

Verslavingen zijn complex en kunnen niet worden gereduceerd tot het gebruik van een stof of een dwangmatige herhaling van gedrag. Het belangrijkste in verslaafde families is niet de letterlijke verslaving, maar de levensstijl en gedragspatronen die het gezin bevordert. Een kader van geheimhouding en ontkenning zorgt ervoor dat deze families steeds dieper wegzakken in hun problemen.