Ernstige spraak- en taalmoeilijkheden bij kinderen

Het is vaak volkomen normaal dat kinderen moeite hebben met zichzelf uit te drukken. Sommige specifieke taalproblemen kunnen echter ernstiger worden naarmate het kind ouder wordt en het niet op tijd wordt behandeld.
Ernstige spraak- en taalmoeilijkheden bij kinderen

Laatste update: 01 december, 2021

In dit artikel hebben we het over ernstige spraak- en taalmoeilijkheden bij kinderen. Mensen van alle leeftijden en afkomsten kunnen taalproblemen hebben. Van zeer complexe kwesties die communicatie onmogelijk maken, tot eenvoudige dingen zoals het verwarren van de letter ‘r’ met de letter ‘l’.

De meeste van deze problemen komen vooral veel voor tijdens de kindertijd, wanneer taalontwikkeling en leren op hun hoogtepunt zijn. Een type taalstoornis bij kinderen wordt ernstige spraak- en taalmoeilijkheden of ESM genoemd.

De hersenen van kinderen ontwikkelen zich met sprongen en grenzen. Hun meest complexe cognitieve functies ontwikkelen zich ongelooflijk snel. Taal is een van de belangrijkste, gezien de rol die het heeft gespeeld in onze evolutie als soort.

Het vermogen om op verschillende manieren te communiceren heeft het bereik van gecoördineerde activiteiten binnen het bereik van de mens verbreed.

Taal is echter ook een uiterst complexe vaardigheid die kinderen ontwikkelen en verfijnen als ze nog jong zijn. De meeste taalstoornissen beginnen tijdens de kindertijd. Als ze niet worden behandeld, kunnen ze later in het leven voor problemen zorgen.

Meisje met taalproblemen

Wat houdt ernstige spraak- en taalmoeilijkheden in?

Ernstige spraak- en taalmoeilijkheden is een stoornis die voorkomt bij kinderen die een leerachterstand of een handicap hebben. Aangezien cognitieve vaardigheden van persoon tot persoon verschillen, praten experts over EMS in gevallen waarin er een specifieke beperking is.

Hoewel de beperking ook andere vaardigheden in gevaar kan brengen, is het over het algemeen een selectief tekort voor bepaald leren, geen globaal tekort. Het bekendste voorbeeld is dyslexie. Mensen met dyslexie hebben moeite met leren lezen en schrijven, ondanks het feit dat ze over een normaal intelligentieniveau beschikken.

Hersenvolgroeiing en taalontwikkeling

Taalontwikkeling verloopt geleidelijk en hangt af van de juiste neurale ontwikkeling in de hersenen. Spontane taal begint op tweejarige leeftijd. Het valt samen met aanzienlijke motorische ontwikkeling. Dit proces valt samen met een toename van de graad van myelinisatie in de neuronen van het zenuwstelsel.

Op de leeftijd van zes maanden bijvoorbeeld, is het mogelijk voor een baby om te glimlachen, dankzij de motorische ontwikkeling en het vermogen van een baby om met anderen te communiceren.

Een ander voorbeeld is een vijfjarige die de motorische ontwikkeling bijna heeft voltooid en complexere verbale taken kan uitvoeren dan het zeggen van hun leeftijd of het herhalen van vier nummers.

Wat gebeurt er in geval van vroege hersenschade?

Vroege hersenschade is vaak het gevolg van een ongeval. De eerste potentiële onvolkomenheid wordt veroorzaakt door het letsel zelf, als gevolg van nabijgelegen neurale veranderingen door schade aan het zenuwstelsel. Leerafwijkingen gebeuren later. Ze zijn het gevolg van reorganisatie binnen het zenuwstelsel.

Neuroplasticiteit bij kinderen maakt functionele herstructurering mogelijk, maar dat neemt de mogelijkheid van een ontwikkelingsstoornis niet weg. Het type letsel zal bepalen of de beperking diffuus of gefocust zal zijn.

Dyslexie

Dyslexie is een leerstoornis waarbij iemand moeite met lezen heeft vanwege problemen met de volgorde van woorden, lettergrepen en letters. Dit is de meestvoorkomende stoornis als we het hebben over ernstige spraak- en taalmoeilijkheden.

Het kan het gevolg zijn van een basisprobleem met auditieve verwerking en een visuele perceptieve beperking. Het is interessant om op te merken dat de beperking afhangt van het schrijfsysteem in kwestie.

Hoe identificeer je dyslexie?

Kinderen met dyslexie hebben problemen met het correct waarnemen van elementen van de geschreven taal. Vier mogelijke uitingen van dyslexie zijn:

  • Problemen met opletten. Bepaalde taken vereisen te veel cognitieve middelen, wat leidt tot mentale vermoeidheid en problemen met opletten of concentreren.
  • Lateralisatieproblemen. Het moeilijk vinden om links en rechts en algemene ruimtelijke problemen te onderscheiden.
  • Moeite met het herkennen en benoemen van de verschillende vingers.
  • Gevoelens van onveiligheid en koppigheid.

Wat is het verschil tussen dyslexie en dyscalculie?

Mensen met dyslexie hebben geen specifieke problemen met getallen. Hun beperking houdt in dat ze in het algemeen moeite hebben met om abstracte concepten met betrekking tot taal te begrijpen. Dyscalculie daarentegen is het onvermogen om mentaal sommen op te lossen. Om dyscalculie te diagnosticeren zoeken therapeuten naar:

  • Moeilijkheden met leren en onthouden van basisbewerkingen.
  • Problemen bij het identificeren en correct gebruiken van tekens.
  • Het onvermogen om hoofd te rekenen. Het gebruiken van meer rudimentaire strategieën, zoals tellen met je vingers.
  • Problemen met het begrijpen van numerieke concepten zoals ‘groter dan’.
  • Problemen met de abstracte en ruimtelijke weergave van getallen, wat leidt tot problemen met het schrijven van getallen.

Verschillen tussen ernstige spraak- en taalmoeilijkheden en verstandelijke beperkingen

Ernstige spraak- en taalmoeilijkheden, zoals we hierboven vermeldden, zijn ontwikkelingsproblemen die alleen met taal voorkomen. Ze kunnen echter ook andere hersengebieden beïnvloeden.

Verstandelijke beperkingen daarentegen zijn een algehele wijziging van de intellectuele functionering. Het manifesteert zich in de vroege stadia van ontwikkeling als intellectuele vermogens die lager zijn dan gemiddeld.

Ernstige spraak- en taalmoeilijkheden: evaluatie en behandeling

Meestal werkt een multidisciplinair team samen om ernstige spraak- en taalmoeilijkheden te diagnosticeren. Het team bestaat bestaat vaak uit een:

  • Logopedist. Verantwoordelijk voor het identificeren van welk taalgebied de beperking veroorzaakt.
  • Neuropsycholoog. In het geval van hersenletsel evalueert de neuropsycholoog de uitvoerende functie. Hij kan ook een differentiële diagnose stellen om andere problemen uit te sluiten.
  • Psycholoog. Verantwoordelijk voor het omgaan met de emotionele kant van het hebben van spraak- en taalmoeilijkheden. Veel kinderen met leerproblemen hebben thuis ook problemen.
  • Leraar. Leraren zijn een cruciaal onderdeel van het team omdat zij meestal het probleem op school identificeren.

Andere specialisten zoals neurologen, dokters en psychiaters kunnen er ook bij betrokken worden, in het geval van hersenletsel of een andere lichamelijke oorzaak.

Logopedist

Behandeling

Bij de behandeling is ook meer dan één specialist betrokken. Na het identificeren van de stoornis, ontwikkelt het team een strategie om deze te corrigeren. De logopedist is meestal degene die de patiënt oefeningen geeft om zijn taalvaardigheden te verbeteren.

Wanneer een kind bijvoorbeeld een fonetische beperking heeft waardoor het woorden verkeerd uitspreekt (bijvoorbeeld door de ‘l’ te vervangen door de ‘r’), zal de logopedist een reeks motorische en taalkundige articulatieoefeningen ontwikkelen om de beweging van de mond te corrigeren.

De interventie verandert afhankelijk om het soort beperking dat het kind heeft. In deze fase is de betrokkenheid van leraren bij taal en luisteren cruciaal. Ze moeten speciale aandacht besteden aan taalbegrip en expressieproblemen.

Tot slot is het belangrijk erop te wijzen dat kinderen een hoge mate van hersenplasticiteit hebben omdat ze nog steeds belangrijke verbindingen vormen. Daarom is het zo belangrijk om ernstige spraak- en taalmoeilijkheden zo snel mogelijk te behandelen.

Als je bijvoorbeeld de dyslexie van je kind zo vroeg mogelijk behandelt, kunnen ze strategieën en vaardigheden ontwikkelen om hun handicap te compenseren. Met behandeling kun je problemen op latere leeftijd voorkomen. Het is namelijk veel moeilijker om problemen te corrigeren als je al in de twintig of dertig bent.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.