De woordassociatietest van Carl Jung

De woordassociatietest van Carl Jung kan fysieke en emotionele reacties veroorzaken die de aanwezigheid van trauma bij een patiënt kunnen onthullen.
De woordassociatietest van Carl Jung

Laatste update: 09 mei, 2022

De woordassociatietest van Carl Jung is een van de interessantste psychologische tests. Het is gebaseerd op het idee dat ons onbewuste soms in staat is de controle over onze bewuste wil over te nemen. Op deze manier kan een woord de evocatie van trauma’s uit het verleden oproepen of aanleiding geven tot de zichtbaarheid van een onopgelost innerlijk conflict.

Dit instrument werd gedurende meerdere decennia algemeen aanvaard als geldig en werd in meerdere contexten toegepast. Er moet echter worden opgemerkt dat het een projectieve test is.

Daarom is het, als het op zichzelf wordt gebruikt, niet diagnostisch betrouwbaar. In feite moet het worden gebruikt in combinatie met andere bronnen, tests en interviews. Op die manier kan men duidelijkere en nauwkeurigere conclusies trekken.

Jung creëerde de woordassociatietest in het midden van de 20e eeuw. Zijn doel was om het onbewuste te ontrafelen. Hij wilde de manifestaties ervan begrijpen en in staat zijn om het te lezen, te begrijpen en uiteindelijk de problemen aan het licht te brengen die de vrijheid en het welzijn van een patiënt tegenspraken.

De techniek kan niet eenvoudiger. De persoon krijgt een stimuluswoord te zien waarop hij moet reageren met de eerste term die in hem opkomt. Het is duidelijk dat deze stimulusconcepten meestal een specifieke emotionele reactie in hen opwekken.

De therapeut moet de woorden voorlezen en vervolgens de fysieke en emotionele reacties van de patiënt na de test interpreteren. Er staan 100 woorden op de lijst. Interessant is dat, ondanks het feit dat deze test meer dan een eeuw oud is, de neurowetenschap tegenwoordig bewijs heeft gevonden dat haar premissen ondersteunt.

De woordassociatietest: doelstellingen, kenmerken en toepassing

Op het eerste gezicht lijkt het misschien niet veel meer dan een spel. De een zegt een woord en de ander reageert met het eerste dat in je opkomt. Het is echter niet alleen het woord dat aan bod komt. In feite moet de therapeut ook de fysiologische reactie van de patiënt interpreteren. De woordassociatietest van Carl Jung is dus gebaseerd op een brede theoretische stof die de moeite waard is om te weten.

De bewuste geest en gevoelige plekken

In het begin van zijn carrière werkte Carl Gustav Jung in de psychiatrische kliniek Burghölzli aan de Universiteit van Zürich onder leiding van Eugen Bleuler. Jung was de sleutelfiguur bij het vaststellen van veel van de concepten die we tegenwoordig gebruiken op het gebied van klinische psychologie en psychiatrie.

Hij begon de processen te bestuderen die gepaard gaan met trauma en complexen. Volgens hem was dromen, actieve verbeelding of fantasie een manier om ze te begrijpen en aan het licht te brengen. In zijn dagelijkse werk met patiënten realiseerde hij zich dat bepaalde woorden en uitdrukkingen werkten als stimulerende impulsen uit het onbewuste.

Een manier om deze activering te bevorderen, om contact te maken met het psychische universum van trauma, angst en conflict, was door het oproepen van een reeks sleutelwoorden. Om deze theorie te testen, bedacht Jung de woordassociatietest (WAT).

Vrouw met wolken die Jung's woordassociatietest symboliseren

Toepassing

Jung maakte duidelijk dat deze test niet voor iedereen bruikbaar is. Er zijn bijvoorbeeld mensen die overmatige weerstand bieden, mensen die het niet serieus nemen en mensen die niet over voldoende talenkennis beschikken. Dit kan te wijten zijn aan leeftijd, begrip of andere neurologische problemen of ontwikkelingsstoornissen, enz.

  • De test omvat het presenteren van 100 stimuluswoorden aan de patiënt.
  • Voor elk woord moet de patiënt het eerste dat snel en automatisch in hem opkomt hardop zeggen.
  • De therapeut schrijft de opgeroepen term op en moet ook letten op andere factoren. Bijvoorbeeld responstijd, ongemak, gezichtsuitdrukkingen, houding, stilte, of ze het stimuluswoord moesten herhalen, etc.

De betrouwbaarheid van de woordassociatietest van Jung

Carl Jung realiseerde zich dat dit instrument uitermate geschikt was voor gebruik in familiegroepen. Men kon hierbij vergelijkbare responspatronen waarnemen. Daardoor kon men de oorsprong van meerdere problemen identificeren.

Maar uiteindelijk verliet Jung dit instrument, samen met zijn interesse in het experimentele veld van de psychiatrie. Later ontwikkelde hij zijn theorieën over archetypen en het collectieve onbewuste.

Deze test gebruikte men tot 2005. Daarna nam het gebruik drastisch af. Tegenwoordig wordt het alleen gebruikt in Jungiaanse therapieprogramma’s en als een aanvullende projectieve techniek in sommige therapeutische processen.

Man voor een brein dat Jung's woordassociatietest symboliseert

In 2013 voerde Dr. Leon Petchkowsky een interessant onderzoek (Engelse link) uit over dit onderwerp. Hij demonstreerde door middel van magnetische resonantie beeldvorming hoe de woorden van de Jung-test echt onthullende neurologische reacties bij mensen opwekten.

Sterker nog, met woorden als vader, familie, misbruik, angst, kind, etc werden spiegelneuronen geactiveerd. Er was ook activiteit in hersengebieden zoals de amygdala, insula, hippocampus, enz.

Bovendien waren de resultaten zeer opvallend bij mensen met een posttraumatische stressstoornis.

Dit laat ons zien hoe woorden emoties, herinneringen en bepaalde fragmenten oproepen die we vaak negeren. Daarom blijft het, ondanks het feit dat Jungs woordassociatietest kritiek krijgt, een interessante bron. Bovendien wordt het gebruik ervan ondersteund door verschillende recente onderzoeken.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Hill, John. (1975). Individuation and the association experiment. Annual of Archetypal Psychology, 145-151.
  • Jung, Carl Gustav. (1917/1926/1943). The psychology of the unconscious processes. In Coll. Works, Vol.7: Two essays on analytical psychology (R. F. Hull, Trans.). London: Routledge and Kegan Paul, 1953.
  • Jung, Carl Gustav (2016). Obra completa de Carl Gustav Jung. Volumen 2: Investigaciones experimentales. Estudios acerca de la asociación de palabras. Traducción Carlos Martín Ramírez. Madrid: Editorial Trotta.
  • Petchkovsky, Leon (2013) “Las respuestas de la IRMf a la prueba de asociación de palabras de Jung: implicaciones para la teoría, el tratamiento y la investigación”.  The Journal of Analytical Psychology,  2013,  58 (3) , 409-431.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.