De schemerstaat van bewustzijn: de effecten

De schemerstaat van bewustzijn: de effecten
Alejandro Sanfeliciano

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Alejandro Sanfeliciano.

Laatste update: 27 december, 2022

Bewustzijn is een complex cognitief proces. Het heeft veel interessante onderwerpen die de aandacht trekken van professionals in de psychologie, zoals sommige aandoeningen die het menselijk bewustzijn kunnen veranderen. Een van de meest bestudeerde is de schemerstaat van het bewustzijn.

Aandoeningen zoals epilepsie of middelenmisbruik zijn geassocieerd met het begin van de schemerstaat. Deze staat is een beperking van het bewustzijn. Bovendien gaat het meestal gepaard met onvrijwillige of dwangmatige bewegingen. De persoon onthoudt daarbij zelden wat er gebeurt terwijl ze zich in deze toestand bevinden.

De schemerstaat

De schemerstaat is een tijdelijke verstoring van bewustzijn, aandacht en ook van cognitieve functies. Daarom wordt het gekenmerkt door sterke mentale verwarring, uitputting van de sensaties, ruimtelijke en temporele desoriëntatie, geheugenverlies en onvrijwillige en impulsieve bewegingen.

De effecten van de schemerstaat

De schemerstaat kan zowel qua ernst als kenmerken variëren.  Zodoende kunnen we een volledige wijziging van het bewustzijn of bepaalde aandachtsproblemen of cognitieve functietekorten vinden.

Het grote aantal processen dat betrokken is bij bewustzijn veroorzaakt deze variantie. Daarom zal, afhankelijk van de beschadigde functie, de persoon die zich in deze status verkeerd verschillende symptomen vertonen.

Deze aandoening is niet geïsoleerd, maar is meestal onderdeel van de symptomen van een grotere pathologie. Conversiestoornissen en middelenmisbruik zijn de meest relevante. Ook is het belangrijk om te vermelden dat de schemerstaat en de symptomen ervan een begin kunnen zijn van verschillende soorten hersenletsel.

De schemerstaat ontwikkelt zich gewoonlijk met een plotseling begin zonder voorafgaande waarschuwingen. Het gaat vervolgens door tijdens een onregelmatige periode, die grotendeels afhankelijk is van de patiënt.

Het kan een paar uur duren of in ernstige gevallen tot enkele dagen.  Ten slotte heeft de schemerstaat een duidelijk einde, wanneer de patiënt terugkeert naar zijn normale toestand.

Daarom zijn de hoofdkenmerken van de schemerstaat het abrupte begin en einde. Een passende vergelijking kan zijn dat je met een druk op een aan/uit-schakelaar een lamp in- en uitschakelt.

Symptomen van de schemerstaat

Dit zijn de meest relevante symptomen die deze aandoening definiëren:

  • Aanzienlijke vernauwing van het bewustzijn. De hersengolven van de patiënt verkeren in een extreem lage waaktoestand.
  • Ernstige aandachtswijziging . De persoon is nauwelijks in staat om te reageren op stimuli tijdens de episode.
  • Onvrijwillige of impulsieve bewegingen. Handgebaren en spiercontracties in het gelaat verschijnen samen met andere gedragingen zoals de neiging om te lopen. Vreemd genoeg worden deze bewegingen niet gemotiveerd door een bepaald doel. Ze gebeuren eenvoudigweg op een herhaalde en zinloze manier.
  • Tijdelijk geheugenverlies. Patiënten zijn niet in staat de episode te onthouden. Als ze zich het wel herinneren, onthouden ze alleen delen van wat er is gebeurd.
  • Mogelijke hallucinaties of wanen. Sommige patiënten ervaren auditieve en visuele hallucinaties, samen met incoherente gedachten als waanideeën.
  • Totale desoriëntatie bij de patiënt. De persoon is volledig gedesoriënteerd. Ze weten niet waar ze zijn of hoe laat het is.
  • De patiënt heeft een andere houding. Ze lijken misschien bezweet, opgewonden en agressief.
Schemerstaat herkennen

De schemerstaat presenteert zich in verschillende psychologische en psychiatrische stoornissen waar de meeste mensen niets van weten. Onderzoek naar deze verandering van bewustzijn zou daarom waardevolle informatie kunnen opleveren.

Het kennen van de oorzaken, symptomen en de gevolgen van de schemerstaat zou ons dichter bij het vinden van manieren kunnen brengen om het te behandelen of te genezen. Hierdoor kunnen patiënten namelijk een betere kwaliteit van leven krijgen. 


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Negrete, J. (2012). Estado crepuscular. Grupo Planeta Spain.
  • Seguin, C. A. (1946). El empleo diagnóstico y terapéutico del estado crepuscular inducido. Rev. de Neuropsiquiatría. Lima, Perú9, 161-169.
  • Willi, J. (1968). Delirio, estado crepuscular y confusión en los enfermos somáticos. W. and B. Bleuler (Eds.), Sındromes psıquicos agudos en las enfermedades somáticas, 33-48.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.