De psychologie van het leren en het vitale belang ervan
De psychologie van het leren speelt een waardevolle rol in de samenleving. In een steeds meer veranderende en complexe wereld moeten we mensen in staat stellen hun volledige potentieel te bereiken. Weten hoe je informatie verwerkt, concepten begrijpt, vasthoudt en transformeert, vergemakkelijkt de vooruitgang en ontwikkeling van mensen en van instellingen zelf.
Hoewel het waar is dat er veel theorieën en modellen zijn in deze discipline, is het doel altijd hetzelfde: weten hoe we leren. Het is ook bedoeld om effectievere omgevingen te ontwerpen voor dit doel en om dat hulpmiddel te zijn dat alles vereenvoudigt, van innovatie tot inclusie. Dit is een waardevolle tak van de psychologie waar je graag meer over zult leren.
“Het eerste doel van de universiteit is niet om kennis over te dragen, maar om zin en doel aan het leven te geven. Hard studeren en boeken leren is slechts een middel om dit doel te bereiken”.
De psychologie van het leren: definitie en geschiedenis
Weinig processen zijn zo fascinerend en essentieel als het vergaren van informatie om je aan te passen aan je omgeving. De psychologie van het leren probeert te begrijpen hoe mensen in de loop van hun leven nieuwe kennis en vaardigheden verwerven. Leren is een reis die je begint bij je geboorte en die je tot op hoge leeftijd blijft maken.
Deze constructie genereert gedragsveranderingen, nieuwe mentale benaderingen en zelfs neurologische ontwikkeling. Het integreren van innovatieve kennis stelt je in staat om te groeien, problemen op te lossen, je realiteit te transformeren en uitdagingen beter aan te gaan.
Om al deze dynamieken te begrijpen, bestudeert de psychologische wetenschap dit gebied al eeuwenlang. Laten we eens een korte blik werpen.
Belangrijkste historische momenten in het vakgebied
De zoektocht om menselijk leren te begrijpen begon in het oude Griekenland, met filosofen als Plato en Aristoteles. Later, in de 17e en 18e eeuw, namen namen als John Locke en David Hume deze interesse over. De echte doorbraak op dit gebied kwam echter aan het einde van de 19e eeuw met Ivan Pavlov. Laten we eens kijken naar dit historische perspectief.
Klassieke conditionering
Het was de Russische fysioloog Pavlov die met zijn theorie van klassieke conditionering een mijlpaal was in het wetenschappelijk begrip van leren. Hij toonde aan dat neutrale stimuli geassocieerd konden worden met ongeconditioneerde stimuli om geconditioneerde reacties uit te lokken.
Operante conditionering
B. F. Skinner is een belangrijke exponent in theorieën over leren en onderwijs. Zijn boek Science and Human Behaviour (1953) was een mijlpaal. Hij ontwikkelde de theorie van operante conditionering, die liet zien hoe de gevolgen van acties de waarschijnlijkheid beïnvloedden dat bepaald gedrag in de toekomst wel of niet herhaald zou worden.
Cognitieve theorieën over leren
Vanaf de jaren 1950 begonnen cognitieve theorieën aan belang te winnen. Hun vertegenwoordigers, Jean Piaget en Lev Vygotsky, onderzochten hoe geheugen, aandacht en begrip het leren en de cognitieve ontwikkeling beïnvloeden.
Sociaal leren
De sociale leertheorie van Albert Bandura (1971) introduceerde de relevantie van observatie en modellering in het vakgebied. Deze Canadese psycholoog ontwikkelde ook de theorie van sociaal-cognitief leren, die de relevantie van de interactie tussen de sociale factoren van de omgeving en psychologische factoren benadrukte.
Constructivisme
vanaf de jaren 1980 begon het onderwijs gebruik te maken van de sociaal-constructivistische modellen van Lev Vygotsky. Dankzij hem werd de aandacht gevestigd op de actieve constructie van kennis door sociale interactie en het oplossen van problemen. Vandaag de dag worden zijn theorieën toegepast, zoals beschreven in een publicatie van Frontiers in Psychology (Engelse link).
Leren met ICT
Informatie- en communicatietechnologie (ICT) domineert vandaag de dag de onderwijsprocessen. Digitale platforms en online tools kunnen dit verbeteren of verstoren.
Leren is een proces van ervaringen opdoen waarbij niet alle mensen ze op dezelfde manier opdoen. Sommige mensen hebben speciale onderwijsbehoeften en daarom houdt de psychologie ook rekening met deze bijzonderheden om het specifieke potentieel van elk individu maximaal te ontwikkelen.
Belang van deze discipline in onze samenleving
De relevantie van de psychologie van het leren gaat verder dan het klaslokaal. Mensen moeten hun hele leven lang nieuwe concepten leren. Ook de werkplek bijvoorbeeld moet dit proces optimaliseren om de werknemers in hun kracht te zetten. Dit betekent dat deze discipline vele doelen heeft. We beschrijven ze hieronder.
1. Leerprocessen begrijpen
De voortdurende zoektocht van de psychologie om leerprocessen beter te begrijpen, houdt nooit op. Naarmate de wetenschap de mysteries ontrafelt van hoe het brein en de geest werken, is de vooruitgang op dit gebied zelfs aanzienlijk. Een voorbeeld hiervan zijn de ontdekkingen op het gebied van hersenplasticiteit.
In een studie (Engelse link) uitgevoerd door onderzoekers van de Pablo de Olavide Universiteit leggen ze uit wat de impact van dit gebied is en welke uitdagingen het biedt. Niet alleen weten we nu dat de hersenen onder bepaalde omstandigheden kunnen herstellen na beschadiging. Bovendien is hersenplasticiteit een essentieel element in de ontwikkeling van het leren zelf.
2. Meer innovatieve leertechnieken ontwikkelen
Dankzij leertheorieën ontwikkelen opvoeders efficiëntere onderwijsmethoden. Het doel is om methodologieën te personaliseren volgens de behoeften van de leerlingen. Dit helpt om goede resultaten te behalen door informatie op een aantrekkelijkere manier te presenteren. Hier zijn enkele van deze technieken:
- Gamification
- Actief leren
- Associatief leren
- Coöperatief leren
- Zelfsturend leren
- Enemonische technieken
- Multi-zintuiglijk leren
3. Bijdragen aan speciaal onderwijs en inclusie
Het wetenschappelijke tijdschrift Grenzen in Onderwijs (Engelse link) verwijst in een artikel naar de relevantie van leraren die zijn opgeleid in speciaal onderwijs. De psychologie in kwestie helpt leerkrachten om de individuele realiteit van elke leerling beter te begrijpen.
Dit bevordert de aanpassing van leerplannen om tegemoet te komen aan de volledige diversiteit van leerstijlen, behoeften en capaciteiten.
4. Identificeer belemmeringen om te leren
Belemmeringen om te leren kunnen intern (neurologisch/psychologisch) of contextueel (sociaal) zijn. Niet iedereen verwerkt informatie op dezelfde manier. Sommige mensen hebben een leerstoornis of zelfs hoge intellectuele capaciteiten. Er zijn ook sociale en structurele factoren die dit proces belemmeren.
Een duidelijk voorbeeld zijn de nieuwe technologieën. Het is waar dat de digitale wereld een instrument is met grote mogelijkheden om te leren. Maar het kan het soms ook beperken als het verkeerd wordt gebruikt. De psychologie probeert deze bijzonderheden te begrijpen.
5. Optimaliseer motivatie
Dit zul je interessant vinden. Zoals het tijdschrift BMC Medical Education (Engelse link) terecht opmerkt , is de manier waarop de motivatie van studenten leerprocessen beïnvloedt tot voor kort verwaarloosd. Deze relatie is echter cruciaal voor het verhogen van prestaties en succes.
Op dit moment is een groeiend gebied van psychologisch onderzoek het begrijpen van motivatieprocessen. Dit zal ons in staat stellen om onderwijsmethodologieën te personaliseren om iedereen de technieken aan te bieden die het best passen bij zijn of haar behoeften.
6. Het verbeteren van organisatorische en werkcontexten
De huidige discipline is een zeer effectief hulpmiddel voor de wereld van het werk om zijn werknemers te trainen. Het is van mening dat de arbeidsmarkt wordt bepaald door een hoge concurrentiekracht. Bedrijven moeten hun werknemers trainen in steeds geavanceerdere zachte en harde vaardigheden. Het hebben van de meest innovatieve technieken om dit te bereiken is een groot voordeel.
7. Onderzoek om nieuwe ontwikkelingen mogelijk te maken
Leerpsychologie is een vakgebied dat voortdurend in ontwikkeling is. Onderzoek op dit gebied draagt bij aan de ontwikkeling van nieuwe theorieën, benaderingen en technieken die onderwijsmethodologieën optimaliseren.
Bovendien kun je dankzij deze discipline beter begrijpen hoe je leert en hoe je je volledige potentieel kunt bereiken.
Houd in gedachten dat de professional die gespecialiseerd is in dit gebied de kenmerken van de mens onderzoekt, neurologisch, psychologisch en sociaal.
Soms zijn zelfs levenservaringen bepalend voor de manier waarop informatie wordt geïntegreerd. Al deze kennis is de sleutel tot het ontwerpen van efficiëntere leerprogramma’s. Vandaar hun waarde en belang.
Leren, een kerndimensie
De missie van de psychologie is het bevorderen van effectiever en betekenisvoller leren in onze samenleving. Het belang ervan doordringt ook een zeer interessante vorm van sociale rechtvaardigheid.
Door alle individuen in staat te stellen hun volledige potentieel te bereiken, ongeacht hun economische status, krijgen ze gegarandeerd kansen om vooruit te komen. Vooruitgang op dit gebied vergemakkelijkt ook de inclusie van mensen met onderwijsbehoeften, en dit verrijkt ons allemaal.
Deze discipline zal de beste bondgenoot zijn in een toekomst die gekenmerkt wordt door nieuwe uitdagingen, zoals kunstmatige intelligentie. De evolutie ervan zal ons in staat stellen om uitmuntendheid in het onderwijs te bereiken evenals een meer ethische en geavanceerde wereld te creëren.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Bandura, A. (1970). Teoría del aprendizaje social. Espasa
- Edgar, S., Carr, S. E., Connaughton, J., & Celenza, A. (2019). Student motivation to learn: is self-belief the key to transition and first year performance in an undergraduate health professions program? BMC Medical Education, 19(1), 1-9. https://bmcmededuc.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12909-019-1539-5
- Erbil, D. G. (2020). A review of flipped classroom and cooperative learning method within the context of Vygotsky theory. Frontiers in Psychology, 11(1157), 1-9. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2020.01157/full
- Foufe Torres, M. (2011). Psicología del aprendizaje. Principios y aplicaciones conductuales. Ediciones Paraninfo.
- Mateos-Aparicio, P., & Rodríguez-Moreno, A. (2019). The impact of studying brain plasticity. Frontiers in Cellular Neuroscience, 13(66), 1-5. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fncel.2019.00066/full
- Pellón, R. (2015). Psicología del aprendizaje. UNED.
- Skinner. R. B (2022). Ciencia y conducta humana. Cátedra Externa ABA España.
- Yuwono, I., & Okech, J. B. (2021). The classroom impact of trained special needs education teachers in selected schools: An evaluation study. Frontiers in Education, 6, 1-8. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/feduc.2021.630806/full