De Glasgow-comaschaal: definitie, gebruik en voordelen
De Glasgow-comaschaal (GCS) is een instrument voor neurologische evaluatie. Artsen gebruiken het om het bewustzijnsniveau te bepalen van een persoon met hersenschade. Het laat ons toe om drie parameters of criteria voor observatie na te onderzoeken of te meten. Dit zijn de parameters: 1) oogreactie, 2) verbale reactie en 3) motorische reactie.
De Glasgow-comaschaal is het meest gebruikte instrument in het ziekenhuis en in omgevingen die voorafgaand aan de ziekenhuisopname met patiënten werken. Dit zijn enkele voordelen van de GCS.
Hij is gemakkelijk in gebruik. Bovendien vergemakkelijkt het een gemeenschappelijk taalgebruik en de doelstelling. Dat maakt het dus de communicatie tussen de professionele hulpverleners in de gezondheidszorg veel gemakkelijker.
Wat is de Glasgow-comaschaal?
Twee Engelse neurowetenschappers, Bryan Jennett en Graham Teasdale hebben de Glasgow-comaschaal in 1974 ontworpen. Zij waren leden van het Instituut voor Neurowetenschappen en Psychologie. Deze wetenschappers hebben de eerste versie van de schaal in het tijdschrift The Lancet gepubliceerd.
De titel van hun artikel was Assessment of Coma and Impaired Consciousness (De Beoordeling van Coma en Verminderd Bewustzijn).
In de jaren 60 bouwde Jennet een database uit van alle patiënten die hij met traumatische hersenletsels in Glasgow zag. Zijn medewerkers in Nederland en in de Verenigde Staten deden hetzelfde. Deze database werd dus de basis waarop hij en zijn collega de Glasgow-comaschaal ontwierpen.
Beetje bij beetje werd het een sleutelinstrument om op een objectieve manier het bewustzijnsniveau te evalueren van patiënten die aan een traumatisch hersenletsel leden.
De schaal was in drie categorieën onderverdeeld. Elke categorie evalueerde drie aspecten van het bewustzijn op een individuele manier: de oogreactie, de verbale reactie en de motorische reactie. De totale som van alle punten was veertien.
De toevoeging van nog één punt
In 1976, twee jaar later dus, creëerden ze de definitieve versie van de schaal. Ze besloten toen om een nieuw punt toe te voegen. Aan de hand van dit punt evalueerden ze de decerebratiehouding, een teken van ernstige hersenschade.
Dit is een abnormale lichaamshouding waarbij de armen naar het lichaam toe gekromd zijn, de handen in strakke vuisten gehouden worden en de benen erg gestrekt zijn. Het volledige lichaam is ook stijf en star.
De drie sub-schalen bleven bestaan. Deze toevoeging bracht het totaal aantal punten echter van 14 naar 15. 15 is tegenwoordig nog steeds het totaal.
Het gebruik
De Glasgow-comaschaal werd oorspronkelijk ontworpen om de ernst van traumatische hersenletsels in te schatten. Tegenwoordig gebruiken artsen het om minder ernstige veranderde bewustzijnsniveaus in posttraumatische situaties te evalueren. Ze gebruiken het ook voor dingen als de diepte en de duur van een coma.
Wanneer iemand een klap op het hoofd gekregen heeft, dan moeten artsen hen zo snel mogelijk onderzoeken. De neurologische evaluatie moet ook eenvoudig, objectief en snel zijn.
Het belangrijkste aspect waarop we moeten letten, is het bewustzijnsniveau. Het gevolg is dus dat de GCS in deze gevallen fundamenteel is. De score van de patiënt op de schaal helpt ons immers om de ernst van het letsel te begrijpen.
Anderzijds helpt het ook om de staat van de coma te herkennen en de evolutie vast te stellen. Artsen kunnen de schaal op een longitudinale (na verloop van tijd) manier gebruiken om de schommelingen in deze veranderingen te begrijpen.
Score en interpretatie
Artsen evalueren elk van de drie aspecten. In elke categorie hebben ze punten voor de beste reactie. De laagst mogelijke scores is 3 (1+1+1) en de hoogst mogelijke is 15 (4+5+6). Professionele hulpverleners in de gezondheidszorg bepalen de ernst van het traumatische hersenletsel door deze score en de classificatie van Gennarelli te gebruiken:
- Mild: 14 – 15 punten
- Gematigd: 9 – 13 punten
- Ernstig: > 13 punten
In termen van het gewijzigde bewustzijnsniveau (de staat van de coma) kan de gradatie variëren:
- Mild: > 13 punten. De duur van de coma is vaak minder dan 20 minuten.
- Gematigd: 9 – 12 punten. De duur van de coma is groter dan 20 minuten maar minder 6 uren nadat de patiënt opgenomen werd.
- Ernstig of hevig: < 8 punten. De duur van de coma is langer dan 6 uren nadat de patiënt opgenomen werd.
De voordelen van de Glasgow-comaschaal
Wanneer het over de gezondheid gaat, dan is zo precies mogelijk te zijn in de termen en de begrippen die we gebruiken, de beste aanpak. Dat is ook de reden waarom de Glasgow-comaschaal zo handig is. Het geeft de gebruikers namelijk de mogelijkheid om onduidelijkheden te vermijden zoals “de patiënt is suf, buiten bewustzijn of comateus.”
We kunnen door middel van de schaal ook preciezer zijn over de klinische toestand en de evolutie van de patiënt. De Glasgow-comaschaal verschaft de gebruikers precisie en zekerheid.
Bovendien zorgen de precisie en de redelijke eenvoud van deze schaal ervoor dat dit instrument wereldwijd populair is. Deskundigen gebruiken het ook bij andere traumatische en niet-traumatische pathologieën. Professionelen in verschillende werkgebieden maken in noodsituaties gebruik van deze schaal.
De Glasgow-comaschaal is een volledig instrument dat drie sleutelaspecten evalueert. Het beste deel van alles is dat de professionele hulpverleners in de gezondheidszorg het steeds opnieuw kunnen gebruiken.
Deze schaal verschaft ook informatie op lange termijn in verband met de evolutie van een coma. Het gevolg is dat dit instrument in de beginstadia van de behandeling heel nuttig is.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- ASSESSMENT OF COMA AND IMPAIRED CONSCIOUSNESS. A Practical Scale. Teasdale, Graham; Jennett, Bryan. The Lancet. 1974.