De gevolgen van pesten voor de gezondheid

De gevolgen van pesten voor de gezondheid kunnen zeer langdurig zijn. Het is dus van essentieel belang dat iemand die ooit gepest is, de psychologische hulp krijgt die hij nodig heeft.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

De gevolgen van pesten voor de gezondheid zijn zeer negatief. Dit pijnlijke, vernederende en verlammende gedrag leidt namelijk niet alleen tot angst of stress. Iedereen die gepest is, kan ook depressie, chronische pijn, spijsverteringsproblemen of slapeloosheid ontwikkelen. Hij kan zelfs op de lange termijn nog last hebben van deze gevolgen.

Mensen pesten anderen op allerlei kwetsende en schadelijke manieren. Het gebeurt niet alleen op scholen, maar ook in de werkomgeving, in liefdesrelaties, tussen ouders en kinderen, en zelfs tussen broers en zussen. De gevolgen van pesten zijn zo ernstig dat experts denken dat het een probleem voor de volksgezondheid is geworden.

Volgens een studie van de Universiteit van Almería is aan intimidatie en pesten gerelateerde zelfmoord de op twee na voornaamste doodsoorzaak onder jongeren tussen 15 en 29 jaar. En deze aantallen blijven ieder jaar stijgen.

Bovendien waarschuwt de Suffolk-universiteit in Boston ervoor dat het merendeel van de programma’s gericht op het voorkomen van pesten niet werkt. Specialisten op het gebied van pesten en gewelddadig gedrag wijzen er daarom op dat het met name belangrijk is om te begrijpen waarom iemand anderen pest of macht over ze uitoefent.

Vaak is het namelijk zo dat mensen anderen pesten om hun eigen gebrek aan zelfvertrouwen te compenseren. Het gedrag van andere pestkoppen is echter het gevolg van slecht ouderschap. Daarnaast komt het bij een zeer kleine hoeveelheid ook voort uit kwaadaardigheid.

Er is echter nog een aspect dat deze kwestie overstijgt: het gevolgen van pesten voor de gezondheid van de slachtoffers en de noodzaak om zo snel mogelijk op zowel sociaal als psychologisch niveau te handelen.

Wat zijn de gevolgen van pesten voor de gezondheid?

Het Center for Disease Control and Prevention (CDC) waarschuwt dat de gevolgen van pesten voor de gezondheid zo aanzienlijk kunnen zijn dat we preventieplannen moeten implementeren. In de meest extreme gevallen kan iemand die het slachtoffer is van pesterijen namelijk zelfs zijn toevlucht nemen tot zelfmoord.

Er zijn echter ook nog andere aspecten waar we rekening mee moeten houden. Ten eerste kan gepest dat minstens zes maanden aanhoudt zeer duidelijke fysieke en psychologische veranderingen veroorzaken bij het slachtoffer. Ten tweede kan het traumatische effect van deze ervaringen wel jaren duren.

Vormen van pesten

Zoals we aan het begin van dit artikel ook al aangaven, kan gepest veel verschillende vormen aannemen. Hier zijn enkele voorbeelden:

• Verbaal (beledigingen, kleinerende opmerkingen).
• Sociaal (iemand buitensluiten).
• Fysiek (agressie).
• Psychologisch (manipulatie, chantage).
• Seksueel (betasten, fysieke vernedering, seksueel misbruik).

Psychologische effecten van intimidatie

Dergelijk gedrag kan ook gevolgen hebben die niet per se aan de buitenkant te zien zijn. Deze effecten verzwakken iemands integriteit en leiden meestal tot een slechte lichamelijke gezondheid.

• Toenemend verlies van zelfvertrouwen.
• Stress- en angststoornissen.
• Wantrouwen.
• Persoonlijke ontwikkelingskwesties.
• Verlies van motivatie.
• Afname van de kwaliteit van sociale relaties.
• Psychische stress.
• Onzekerheid.
• Gevoelens van schuld en schaamte omdat de persoon niet weet hoe hij deze situaties moet aanpakken.
• Zelfverwonding.
• Depressie.
• Zelfmoordgedachten.

Fysieke effecten van intimidatie

David Hanscom is een specialist op het gebied van chronische pijn. Zijn werken over dit onderwerp tonen iets zeer belangrijks aan: langer dan vijf maanden slachtoffer zijn van pesten leidt tot veranderingen in de gezondheid van een persoon. De eerste merkbare verandering is bijvoorbeeld een verzwakt immuunsysteem.

• Bovendien wees het Swedish Neuroscience Institute (SNS) erop dat het vaak voorkomt dat slachtoffers van pesten last krijgen van ruggenmergproblemen. Rugpijn kan uiteindelijk chronisch worden.
• Slapeloosheid.
• Spijsverteringsproblemen kunnen ook chronisch worden.
• Hoofdpijn en migraine.
• Gewichtsverlies.
• Huidproblemen.
• Haaruitval.

Experts wijzen erop dat emoties zoals schaamte, woede, angst en stress onze fysiologische processen kunnen veranderen.

Wat kunnen we doen om pesten te voorkomen?

Nu weten we dat pesten veel gevolgen kan hebben voor de gezondheid. We begrijpen ook dat sommige mensen, vooral jonge mensen, dramatisch reageren op situaties waarvan ze niet weten hoe ze er mee om moeten omgaan. Dit soort gedrag spookt door onze klaslokalen, op onze werkplekken en soms zelfs door onze huizen.

Wat kunnen we er echter aan doen? Allereerst is het belangrijk om onszelf van de nodige informatie te voorzien. We moeten gevoelig zijn en de juiste voorzorgsmaatregelen treffen voor elk mogelijk scenario: scholen, universiteiten, eerstelijnscentra en werkplekken.

Iedereen moet weten dat er altijd professionele hulp beschikbaar is als dit nodig is. In dit opzicht moeten we toegang bieden aan psychologen die in staat zijn te reageren op iemand die moet stoppen met reageren om actie te kunnen komen.

We moeten gevoeliger zijn voor deze situaties. Helaas kunnen we pesten niet bestrijden met goede bedoelingen of huismiddeltjes. We hebben dus behoefte aan concrete, intelligente en effectieve handelingen.