Cognitieve immuniteit: een verdediging tegen schadelijke ideeën
De meesten van ons gebruiken verschillende strategieën om ons immuunsysteem te beschermen. We letten bijvoorbeeld op ons dieet, proberen elke nacht acht uur te slapen, sporten, en vermijden schadelijke gewoonten zoals het gebruik van tabak of alcohol. Maar hoe zit het met ons cognitieve immuunsysteem?
In feite heeft onze geest ook verdedigingsmechanismen nodig om zich te beschermen tegen negatieve, schadelijke en valse ideeën. Dit concept dook voor het eerst op in de jaren 50. Het werd gepopulariseerd door figuren als Andy Norman, directeur van het Humanist Initiative aan de Carnegie Mellon University (VS).
Tegenwoordig is het belangrijker dan ooit om kinderen strategieën te leren om zich te verdedigen tegen de inherente manipulatie die plaatsvindt op sociale media. In feite wijzen deskundigen erop dat het niet genoeg is om goed kritisch denken te ontwikkelen.
We moeten ook voldoende immuniteit ontwikkelen, zodat we snel kunnen reageren op de cognitieve virussen die in de media krioelen.
Jongeren bouwen hun identiteit en eigenwaarde op via de sociale media. Dit kan uiterst gevaarlijk zijn voor hun geestelijke gezondheid, gezien de bevooroordeelde ideeën die worden overgebracht door apps als Instagram en Tik Tok.
Cognitieve immuniteit
De hoeveelheid negatieve en schadelijke informatie die tegenwoordig rondgaat heeft nog nooit zo’n gevaarlijke hoogte bereikt. Bovendien is de manipulatie die de media tegenwoordig uitoefenen verfijnder en complexer. Als zodanig zijn we nog nooit zo kwetsbaar geweest als nu. Daar zijn vele redenen voor.
Ten eerste wordt onze aandacht voortdurend gekaapt en gemonopoliseerd door onze apparaten en hun voortdurende meldingen. Informatie stroomt bijna elke seconde en we willen niets missen.
Echter, geesten die het vermogen hebben uitgeput om aandachtig te zijn en om nuttige van nutteloze informatie en het belangrijke van het irrelevante te onderscheiden, beginnen te stoppen met het toepassen van filters. Daarom zijn we, om op korte termijn energie te verbruiken, geneigd om alles als waar aan te nemen.
Ten tweede zijn de media steeds beter in staat om onze vele cognitieve vooroordelen naar hun hand te zetten. Ze misleiden ons door een beroep te doen op onze emoties en ze injecteren ons met kwaadaardige ideeën en concepten. Wat kunnen we doen tegenover deze processen waarvan we ons nauwelijks bewust zijn? Gelukkig is er een hulpmiddel.
Cognitieve immuniteit is het mechanisme waarmee we kwaadaardige informatie kunnen uitfilteren. Het is iets dat we dagelijks moeten versterken, net zoals we voor onze gezondheid zorgen.
Zelfreflectie is een metacognitief mechanisme dat we moeten oefenen om ons kritisch denken en onze cognitieve immuniteit te versterken.
De biologie van desinformatie: memes, filters en mediavirussen
Alfred Tauber was een van de filosofen die het begrip cognitieve immuniteit bespraken (Engelse link). Zijn werk herinnert ons eraan dat dit idee al bijna vijf decennia aanwezig is in de wetenschappelijke en academische literatuur, hoewel het concept misschien recenter is.
Het immune zelf is het concept dat verwijst naar het adequaat waarnemen en herkennen van wat van buitenaf komt en kwaadaardig is voor het individu.
Deze theorie is vandaag de dag relevanter geworden door het digitale scenario dat ons omringt. Het wordt inderdaad steeds gewoner om te horen dat de zogenaamde biologie van verkeerde informatie met de jaren steeds geraffineerder wordt.
Bovendien is het niet te stoppen. Sommige media gedragen zich als virussen die ons met bepaalde ideeën proberen te besmetten. Daarvoor gebruiken ze de kracht van memes, algoritmen en kunstmatige intelligentie.
Ze sijpelen in onze emoties en doen een beroep op onze onbewuste gevoelens en mechanismen om ons verontwaardigd of opgewonden te maken, of onze fascinatie op te wekken. Zonder het te beseffen, of bijna zonder het te beseffen, integreren we ideeën, houdingen en gedachten die onjuist zijn.
Of, die door hun subjectiviteit niet echt onze belangen begunstigen. Bijvoorbeeld de concepten van schoonheid en lichaamsschema’s die adolescenten overnemen.
Mentale parasieten zijn schadelijke ideeën. Ze dringen onze geest binnen om ons te manipuleren en een volkomen foutief en zelfs samenzweerderig beeld van de werkelijkheid te scheppen.
Hoe ontwikkel je een adequaat mentaal immuunsysteem
In 2021 publiceerde Dr. Andy Norman het boek, Mental Immunity. Hij wilde onze kennis verdiepen en hulpmiddelen bieden om onze cognitieve immuniteit te verbeteren. Het idee is om onszelf te versterken tegen de ‘parasieten’ van de sociale media die onze geestelijke gezondheid en de perceptie van wat ons omringt aantasten.
Dus, hoe oefenen we de mentale barrières die ons kunnen beschermen tegen alles wat vals is en ons pijn doet? Om een sterker cognitief immuunsysteem te hebben, moeten we ons ervan bewust zijn dat onze apparaten machtswapens zijn die in bepaalde gevallen gericht zijn op afschrikking en manipulatie. We moeten weten hoe we ze in ons eigen voordeel kunnen gebruiken.
Hier volgen enkele nuttige strategieën.
1. Wees je bewust van verkeerde informatie
Niet alles wat tot ons komt is waar, heilzaam of nuttig. Daarom is de eerste stap ons ervan bewust te zijn dat veel van wat we dagelijks lezen een ongezonde invloed op ons kan hebben. Dat betekent niet dat we elke publicatie en elk stukje informatie moeten wantrouwen.
Het betekent dat we kritische, nieuwsgierige en onpartijdige filters moeten toepassen, zodat we kunnen vergelijken en contrasteren wat we lezen.
2. Aandacht geven
Denkers die zich niet laten manipuleren zijn denkers die gericht en getraind zijn in aandacht. Helaas is dit een vermogen dat we aan het verliezen zijn. Dat komt omdat stress, multitasken, eindeloze meldingen op elk moment van de dag en de nacht, en het onvermogen om rustig te letten op wat ons omringt, factoren zijn die onze cognitieve immuniteit verzwakken.
We moeten onze aandacht oefenen. We moeten zorgen voor onze kalme en aandachtige innerlijke blikken. Ze filteren met belangstelling elk aspect van de omgeving.
3. Zelfreflectie
Een artikel (Engelse link) gepubliceerd in Frontiers in Psychology beweert dat zelfreflectie een levenslijn is. Het helpt ons los te komen van zekerheden en vooroordelen die ons blind maken voor manipulatie.
Het is ook het mechanisme dat inflexibel denken deactiveert. Daarom beginnen we vraagtekens te zetten bij wat we misschien als vanzelfsprekend hebben aangenomen of bij wat de omgeving ons vertelt. Het is een metacognitief vermogen dat we vandaag allemaal zouden moeten beginnen te verbeteren.
Conclusie
Cognitieve immuniteit is een concept, idee of mechanisme dat het testen waard is. Het is een competentie die onze kritische zin versterkt en ons behoedt voor het spel van manipulatie. Als gevolg daarvan is het een middel dat ons psychologisch welzijn bemiddelt.
Kinderen vroeg in hun leven inwijden is het beste geschenk dat we ze ooit zouden kunnen geven. Deze nieuwe generaties zijn echte digital natives die vaak zonder enige bescherming door een onvriendelijk universum moeten navigeren. Daarom zou het bevorderen van hun leren van cognitieve basisverdediging hun leven zoveel gemakkelijker en veiliger maken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Kowal, C., DeGiorgio, L. A., Nakaoka, T., Hetherington, H., Huerta, P. T., Diamond, B., & Volpe, B. T. (2004). Cognition and immunity; antibody impairs memory. Immunity, 21(2), 179–188. https://doi.org/10.1016/j.immuni.2004.07.011
- Dishon, N., Oldmeadow, J. A., Critchley, C., & Kaufman, J. (2017). The Effect of Trait Self-Awareness, Self-Reflection, and Perceptions of Choice Meaningfulness on Indicators of Social Identity within a Decision-Making Context. Frontiers in psychology, 8, 2034. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.02034
- Norman, Andy. (2021). Mental Immunity. New York: Harper Wave.
- Tauber, AI. Immunology’s theories of cognition. Hist Philos Life Sci. 2013;35(2):239-64. PMID: 24466634.