Apeirofobie: de angst voor oneindigheid

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Daniela Alós.

Laatste update: 27 december, 2022

Apeirofobie, oftewel de angst voor oneindigheid, is een zeer eigenaardige fobie waarvan maar heel weinig mensen op de hoogte zijn. Voordat we echter gaan uitleggen wat deze fobie precies inhoudt, willen we even kort bespreken wat een fobie is.

Een fobie is een intense en irrationele angst voor bepaalde situaties, objecten, mensen of activiteiten. De DSM-5 classificeert het als een angststoornis. Een van de belangrijkste kenmerken van een fobie is het verlangen om hetgeen waar men bang voor is te vermijden of eraan te ontsnappen en het ongemak dat het veroorzaakt te verminderen.

In die zin is het belangrijk om onderscheid te maken tussen fobieën en angsten. Om het verschil te begrijpen, moeten we kijken naar de intensiteit van de angst en de gevolgen die daaruit voortvloeien.

Met dit in gedachten moeten we kijken naar de mate waarin een angst invloed heeft op het leven van een persoon. Bovendien is het een fobie als het ontwijkend gedrag intensiveert en veroorzaakt.

Hoewel het ontstaan van een fobie meestal geen specifieke oorzaak heeft, zijn er enkele genetische, sociale of aangeleerde factoren die aan elkaar gerelateerd kunnen zijn.

Traumatische ervaringen tijdens de kindertijd kunnen ook invloed hebben. Als een kind bijvoorbeeld een documentaire ziet over hoe zwarte gaten sterren in het universum absorberen, kan hij een diepe angst ontwikkelen om zelf door een zwart gat te worden geabsorbeerd.

Wat is apeirofobie?

Apeirofobie is de term die gebruikt wordt om te verwijzen naar de buitensporige en irrationele angst om het concept van oneindigheid en eeuwigheid te bevatten.

Deze angst veroorzaakt een groot fysiek ongemak en kan zich op elk moment van de dag of nacht manifesteren. Een opdringerige gedachte over het oneindige kan een ernstige angstaanval veroorzaken.

Het idee om in contact te staan ​​met de oneindigheid kan dus erg duizelingwekkend zijn. Mensen met deze fobie vermijden situaties of factoren die het gevoel van oneindigheid kunnen stimuleren.

Bijvoorbeeld de lucht, de oceaan of eindeloze numerieke reeksen. Bovendien vermijden ze ook introspectieve activiteiten en proberen ze zich nooit de eeuwigheid voor te stellen.

Mensen die lijden aan apeirofobie proberen hun leven vaak zo voorspelbaar mogelijk te leven. Ze doen dit om hun obsessieve gedachten over het oneindige of het universum op afstand te houden.

Oorzaken

Zoals alle fobieën heeft ook apeirofobie geen specifieke oorzaak. Sommige experts hebben er wel genetische, omgevings-, sociale en natuurlijke factoren aan gekoppeld. Sigmund Freud, de vader van de psychoanalyse, was bijvoorbeeld geïnteresseerd in fobieën. Volgens hem hadden fobieën doorgaans twee fases:

• Eerste fase: er is sprake van een gebeurtenis die grote angst veroorzaakt. Tegelijkertijd neemt de persoon die de fobie ontwikkelt een object uit de buitenwereld (zoals spinnen, paarden, auto’s of oneindigheid) en ziet het als gevaarlijk of een bedreiging.
• Tweede fase: de persoon begint zich op elke mogelijke manier te verdedigen om contact met dit gevaar of deze bedreiging te voorkomen.

Vanuit biologisch perspectief combineert een andere mogelijke verklaring van fobieën factoren zoals genetica en hersenchemie. Als deze factoren samengaan met levenservaringen, kan de persoon een specifieke fobie ontwikkelen, zoals apeirofobie.

Hoe je een fobische reactie kunt identificeren

Een fobische reactie begint wanneer iemand wordt blootgesteld aan het object of de situatie die hij in verband heeft gebracht met gevaar. Deze reactie kan in sommige gevallen zelfs leiden tot een paniekaanval. De meest relevante kenmerken van een fobische reactie zijn:

• Op fysiologisch niveau. Abnormaal snelle hartslag, zweten, roodheid, bleekheid, maagklachten, droge mond en problemen met de ademhaling, onder andere.
• Op motorisch niveau. Bevende stem, gezicht grimassen, vreemde beweging van ledematen, rigiditeit en onmiddellijk ontwijkend gedrag.
• Op cognitief niveau. Onder andere negatieve interpretatie van de situatie, twijfels over het eigen vermogen om met de situatie om te gaan en angst om te sterven.

Kenmerken van apeirofobie

De belangrijkste kenmerken van apeirofobie zijn:

• Een irrationele en onevenredige angst om het concept van oneindigheid en eeuwigheid te begrijpen.
• Het besef dat de begrippen oneindigheid, universum en eeuwigheid hun begripsvermogen te boven gaan. Dit levert enige angst op die het moeilijk maakt om zich te concentreren en hun dagelijkse activiteiten uit te voeren.
• Een grote behoefte om alles onder controle en in perfecte staat te houden. Dit doet zich voor als een poging om de begrippen eeuwigheid, oneindigheid en de onmetelijkheid van het universum niet te confronteren.
• De mensen die eronder lijden, herkennen het als een irrationele angst maar kunnen het niet beheersen.
• Een sterke drang om hun leven zo voorspelbaar mogelijk te leiden.
• Ze hebben vaak nachtmerries over dat ze oneindig vallen.
• Opdringerige en negatieve gedachten over het oneindige tijdens momenten van introspectie, ontspanning of verbeelding. Hierdoor zijn ze geneigd om dit soort situaties te vermijden.

Hoe je weet of je last hebt van apeirofobie

• Je kunt je angst voor oneindigheid niet verklaren of rationaliseren.
• Ook al zou je het willen, je hebt er geen controle over.
• Je reactie op deze angst is om elke situatie te voorkomen die te maken zou kunnen hebben met het oneindige.
• Deze angst voor oneindigheid duurt lang.
• Je angst voor het concept oneindigheid weerhoudt je ervan je aan te passen aan je omgeving.

Behandelingen voor apeirofobie

Zoals alle fobische aandoeningen, moet een specialist, zoals een psycholoog of een psychiater, apeirofobie diagnosticeren en behandelen. Zij zijn tevens ook de enigen die gekwalificeerd zijn om te bepalen wat voor behandeling er in elk specifiek geval nodig is.

Fobieën worden meestal behandeld met psychotherapie. Alleen in de meest extreme gevallen, wanneer patiënten niet goed kunnen functioneren, zullen psychiaters naast psychotherapie ook medicatie voorschrijven. Een psychiater moet de patiënt evalueren voordat hij medicatie kan voorschrijven.

Apeirofobie kan veel ongemak veroorzaken. Om deze reden is het belangrijk om een specialist te raadplegen als je angst je ervan weerhoudt een gelukkig leven te leiden. Ontwijkend en obsessief gedrag kost veel energie en kan uitputtend en nauwelijks beheersbaar worden.