3 manieren om je niet meer schuldig te voelen
Laat ieder zijn eigen schuld dragen, en er zullen geen schuldigen meer zijn. Thomas Harris, van wie het beangstigende personage Hannibal Lecter het geesteskind is, deelde een paar wijze woorden met ons. Hij zei: ‘De aard van onze fouten verandert niet door jezelf de schuld te geven voor deze fouten.’ Dit zet je aan het denken over het nut van schuldgevoelens en spoort je aan om na te denken over hoe belangrijk het is om jezelf niet overal de schuld van te geven. Dus hoe zorg je ervoor dat je je niet meer schuldig voelt?
Een perfectionist zijn kan goed uitpakken, maar je moet hierin wel een gulden middenweg zien te vinden. Anders kan schuld dit perfectionisme in een straf veranderen. Je zult altijd wel iets vinden dat beter kan. Hierdoor zul je op den duur alleen met grote moeite waardering voor je eigen werk kunnen voelen.
Daarom is het belangrijk om aan je zwaktes te werken zonder hier een obsessie van te maken. Als je op dit gevaarlijke terrein belandt, kun je opgeslokt worden door schuldgevoelens en frustratie.
“Als iedereen schuldig is, is niemand schuldig.”
-Concepcion Arenal-
Hoe zorg je ervoor dat je je niet meer schuldig voelt
Stop met jezelf de schuld te geven. De slechte dingen die gebeuren, komen niet altijd door jou. Je moet leren voorzichtig de situatie te beoordelen. Zelfs al is iets wel jouw schuld, jezelf hieraan herinneren (of aan je schuldgevoelens) is een verspilling van je tijd.
Als je niet uit de vicieuze cirkel van constante zelfkritiek komt, kun je in een neerwaardse spiraal terechtkomen waar je moeilijk uit kunt komen. Psycholoog Arturo Torres geeft echt een paar handvaten die je kunt gebruiken om de cyclus te doorbreken. Als je zijn advies volgt, kun je leren om je niet meer schuldig te voelen.
Als je kunt stoppen met het je schuldig voelen over alles, zul je het leven met een positieve, constructieve houding aan kunnen gaan. Dat betekent niet dat je je niet langer bewust hoeft te zijn van de consequenties van je acties. Ook hoor je natuurlijk gebeurtenissen om je heen niet te negeren.
Het punt is om verantwoordelijkheid te nemen en hier op een constructieve — dus opbouwende — manier mee om te gaan. Zoek naar oplossingen voor het probleem in plaats van je alleen op het probleem zelf te focussen. Je zou moeten proberen je gedrag en de manier waarop je je verhoudt tot je omgeving te veranderen.
Minimaliseer het belang van schuld en schaamte
Je verantwoordelijk voelen voor iets slechts dat jou overkomt is normaal. Het betekent alleen niet dat je je voor altijd schuldig moet voelen. Je schuldgevoelens zullen waarschijnlijk een tijdje bij je blijven, maar je hoeft jezelf niet tot martelaar te maken, voel je niet meer schuldig. Het beste wat je kunt doen is om het als een leermoment te zien. In plaats van jezelf af te straffen, zorg je ervoor dat je dezelfde fout niet nog eens maakt.
Leer dus van je fout. Deze les kun je vervolgens internaliseren — naar binnen keren — waarna je schuldgevoelens zullen afnemen. Jezelf de schuld blijven geven heeft geen enkel nut. Het heeft geen zin en is onlogisch. Probeer in plaats hiervan je af te vragen wat er nou gebeurd is en wat het in gang heeft gezet. Denk aan wat je beter had kunnen doen en wat je de volgende keer zou kunnen doen.
Zie schuld als een leermoment, nooit als een eeuwig vonnis. Het is normaal om je een tijdje slecht te voelen, maar het is niet iets dat je je hele leven bij je hoort te dragen.
Analyseer je sterke en zwakke punten
Niemand is perfect. Het klinkt afgezaagd, maar het is wel waar. Het is belangrijk dat je je eigen sterke punten en waar je goed in bent, kent. Aan de andere kant is het ook van belang dat je je zwaktes kunt identificeren. Maak deze zwaktes vertrouwd zodat je het kunt voorzien als iets een grotere kans heeft om te mislukken.
Het is duidelijk dat je niet alles perfect kunt doen. Dat is nog zo’n cliché, maar ook deze is waar. Je zult deze realiteit moeten accepteren — hoe sneller, hoe beter. Als je dat kunt onthouden en kunt aanwijzen wat je goed doet en wat je minder goed doet, zul je weten wat wel en niet jouw verantwoordelijkheid is of was. Je kunt zo herkennen wanneer je ergens meer moeite in moet stoppen.
Stel je voor dat je ergens in je leven op een moeilijk obstakel stuit. Als je hiervan bewust bent, kun je het vermijden. Of, indien je het niet totaal kunt vermijden, kun je in elk geval je mogelijke reacties hierop evalueren. Dat gezegd hebbende, als je dit niet doet uit trots en koppigheid, zul je alsnog de verantwoordelijkheid moeten accepteren voor je passiviteit.
Stop jezelf de schuld te geven door jezelf bij anderen te observeren
Mensen die met een schuldgevoel rondlopen kleineren zichzelf vaak rondom anderen. Ze nemen vaak de schuld op zich voor dingen ook al hebben ze hier niks mee te maken gehad. Ze hebben een gebrek aan assertiviteit, dus gedragen ze zich onderdanig. Dit is een veelvoorkomende dynamiek in dit soort relaties.
Terugblikken op voorgaande gebeurtenissen is belangrijk. Neem de tijd om te denken aan elke persoon die hierbij betrokken was en hun verantwoordelijkheden. Trek beschuldigingen in twijfel en accepteer ze niet zomaar. Het is te gemakkelijk om in de val van zelfkritiek te vallen als je weinig zelfvertrouwen hebt. Op deze manier wordt het ook gemakkelijk voor anderen om jou van een heleboel dingen de schuld te geven.
“Laat ieder zijn eigen schuldgevoel dragen, en je zult niemand meer de schuld kunnen geven.”
-Antonio Porchia-
Je niet meer schuldig voelen door wat je jezelf hebt aangepraat, kan vrij gemakkelijk bereikt worden als je de stappen van het proces maar kent. Als je in staat bent om een bepaalde situatie te analyseren, kun je de problemen opsporen en een nieuwe wending geven aan de situatie. Het draait niet om het straffen van jezelf voor je fouten. Het gaat erom dat je naar alternatieven zoekt en andere paden smeedt zodat je door kunt groeien.