Welke vormen van leren bestaan er en hoe kun je daaraan werken?

De manieren waarop we kennis verwerven zijn niet hetzelfde en werken ook niet voor iedereen hetzelfde. Begrijpen dat er sprake is van leren van expliciet tot zelfregulerend en meer, is de sleutel tot het benutten van ons potentieel.

Leren is een fascinerend en complex proces waarbij verschillende soorten en strategieën betrokken zijn die nuttig zijn voor onze hersenen om nieuwe kennis te verwerven. Met unieke kenmerken helpen de verschillende vormen van leren ons te begrijpen hoe we informatie assimileren en toepassen.

Of het nu gaat om iemands eigen ervaring, door observatie of probleemoplossing, deze methodologieën kunnen het vermogen vergroten om op effectievere wijze uit te breiden wat we weten. We presenteren de belangrijkste vormen van leren en hoe je eraan kunt werken om je resultaten te optimaliseren.

1. Coöperatief

Eén van de vormen van leren die groepswerk aanmoedigt om gemeenschappelijke doelen te bereiken, is coöperatief leren. Dit bevordert de samenwerking en de uitwisseling van ideeën tussen teamleden. Bovendien stelt het mensen in staat sociale vaardigheden te ontwikkelen.

Door een dergelijke aanpak is het mogelijk om studenten te helpen een actieve rol te spelen in hun leerproces, hen meer geïnteresseerd te maken in wat ze studeren en beter samen te werken met hun leeftijdsgenoten, wat de academische prestaties, het denkvermogen en het vermogen om in een groep samen te werken verbetert.

Om deze manier van leren te optimaliseren, is het essentieel om duidelijke rollen binnen het team toe te wijzen, waarbij ervoor wordt gezorgd dat alle leden gedefinieerde verantwoordelijkheden hebben.

Bovendien helpt het aanmoedigen van open en constante communicatie tussen de leden de samenwerking te versterken en ervoor te zorgen dat ze op weg zijn naar een gemeenschappelijk doel.

2. Zinvol leren

Dit soort leren vindt plaats door nieuwe informatie te verbinden met eerdere kennis. Het gaat niet alleen om het onthouden van gegevens, maar ook om het begrijpen van de informatie en het dagelijks gebruiken ervan.

Leren over voeding houdt bijvoorbeeld niet alleen in dat je weet wat een vitamine is, maar dat je die kennis ook toepast bij het kiezen van gezonde voeding om voor je lichaam te zorgen. Het is kennis verwerven op een manier die zijn sporen nalaat en iets nuttigs en relevants voor je wordt.

Door nieuwe informatie te koppelen aan wat we al weten, begrijpen we de inhoud beter en houden we kennis langer vast. Deze methodologie vergroot de creativiteit, omdat ogenschijnlijk verschillende concepten met elkaar in verband kunnen worden gebracht om innovatieve oplossingen te vinden.

Werken aan betekenisvol leren bereik je door concepten te verbinden met persoonlijke ervaringen, vragen te stellen die uitnodigen tot reflectie en voorbeelden te gebruiken die dicht bij jouw realiteit liggen.

3. Latent

Latent leren is leren dat plaatsvindt zonder zichtbaar of evident te zijn. Vaak leren we iets zonder te beseffen dat we het doen, maar deze kennis is later toepasbaar wanneer we het nodig hebben.

Het is alsof je voor het eerst een kaart ziet en je internaliseert wat je hebt waargenomen zonder het te beseffen. En later, wanneer je je moet oriënteren, wordt alle informatie die in je geheugen is opgeslagen geactiveerd en helpt je je weg te vinden.

Om dit leren te cultiveren, kun je je geest blootstellen aan nieuwe omgevingen of ervaringen zonder de druk om iets specifieks uit het hoofd te leren. Dit kan inhouden dat je leest over onderwerpen die je interesseren, dat je activiteiten verkent of observeert hoe anderen dingen doen.

4. Door inzicht

Wanneer iemand een oplossing of idee plotseling begrijpt, alsof het een openbaring is, ook al leek het voorheen moeilijk, dan vindt leren plaats door inzicht of introspectie.

Het meest interessante hieraan is dat het gebaseerd is op creativiteit en intuïtie. Het is een proces dat het vermogen combineert om niet-lineair te denken en ideeën op innovatieve manieren met elkaar te verbinden. In plaats van door middel van deductie tot een conclusie te komen, stelt inzicht je in staat de oplossing te presenteren als iets voor de hand liggends dat er altijd al was.

Om dit type te verbeteren, is het belangrijk om activiteiten uit te voeren die het out-of-the-box-denken stimuleren. Laterale denktechnieken zijn een uitstekend hulpmiddel, omdat ze je uitnodigen om problemen vanuit verschillende invalshoeken te bekijken, op zoek naar creatieve en verrassende oplossingen.

5. Plaatsvervangend of sociaal

Wanneer iemand leert door de ervaringen van anderen te observeren, zonder het proces persoonlijk te hoeven doorlopen, vindt plaatsvervangend leren plaats. Deze aanpak is gebaseerd op imitatie, observatie van de gevolgen en interpretatie van de acties van anderen, waardoor we kunnen leren van de successen en fouten van anderen.

Het wordt ook wel sociaal leren genoemd, een theorie voorgesteld door psycholoog Albert Bandura. Het is essentieel bij de constructie van sociale vaardigheden, omdat er theoretisch iets bekend is en uit de ervaring van anderen, hun successen en mislukkingen, aangepast aan onze eigen context.

Een duidelijk voorbeeld is de verpleegkunde(Spaanse link), waar studenten ervaren professionals observeren die medische procedures uitvoeren, zoals het toedienen van medicijnen of het verzorgen van patiënten. Dankzij deze observaties internaliseren ze de juiste technieken voordat ze deze direct uitvoeren.

Om dergelijk leren te stimuleren, is het raadzaam om te zoeken naar mogelijkheden om mee te lopen met mensen met meer ervaring, zoals experts op jouw werkgebied of hobby’s die je wilt leren. Dit kan via tutorials, video’s of live lessen.

Het werkt ook om jezelf te omringen met mensen om van hun ervaringen te leren, om advies te vragen en te zien hoe zij alledaagse situaties benaderen, samenwerken aan projecten, enz.

6. Zelfregulerend

We verwijzen naar het vermogen van een persoon om zijn eigen leerproces zelfstandig te beheren, van het plannen tot het evalueren van zijn prestaties.

Het gaat om het nemen van beslissingen over wat je moet leren, hoe je dat moet doen en wanneer, met als doel effectiviteit te bereiken zonder volledig afhankelijk te zijn van de tussenkomst van een leraar of tutor. Volgens experts zijn dit enkele kenmerken van mensen die op deze manier leren:

• Ze gebruiken cognitieve strategieën: ze gebruiken technieken om nieuwe informatie te organiseren en te assimileren.
• Ze beschikken over zelfkennis: ze begrijpen wanneer en waarom ze verschillende leerstrategieën moeten toepassen.
• Ze passen metacognitie toe: ze zijn in staat hun eigen leerproces te monitoren, plannen en bij te sturen.
• Ze hebben adaptieve motivatie: ze beheersen hun motivatie en passen deze aan volgens de behoeften van de taak of context.
• Ze beheersen afleidingen: ze ontwikkelen technieken om te voorkomen dat ze worden afgeleid en om de concentratie en motivatie te behouden.
• Ze zijn participatief: ze nemen actief deel aan het leren, zoeken feedback en maken aanpassingen wanneer dat nodig is.
• Ze beheersen voorkennis: ze weten hoe ze eerder geleerde informatie kunnen ophalen en toepassen om nieuwe taken op te lossen.
• Ze beheren tijd en studieomgeving: ze zijn goed in het plannen van hun tijd en het creëren van een geschikte omgeving voor het verwerven van kennis.

Om aan zelfregulerend leren te werken, is het essentieel om plannings- en organisatievaardigheden te ontwikkelen, zoals het maken van planningen en het definiëren van duidelijke en haalbare doelen. Op dezelfde manier is het belangrijk om aan zelfevaluatie te doen, na te denken over wat je hebt geleerd en de studiestrategieën waar nodig aan te passen.

7. Interactief

Interactieve leerstrategieën gaan verder dan eenvoudig lezen of luisteren. Ze omvatten de interactie met zowel de inhoud als andere mensen. Dit perspectief maakt leren dynamischer en effectiever. In plaats van passief informatie op te nemen, word je een actieve deelnemer, waardoor een dieper en blijvend begrip mogelijk wordt.

Een van de belangrijkste kenmerken van dit leren is constante feedback. Of het nu via groepsdiscussies of online platforms is, door feedback te krijgen op wat je verwerft, kun je je kennis in realtime aanpassen.

Bovendien stimuleert het gezamenlijk oplossen van problemen kritisch denken en creativiteit, waardoor je situaties vanuit verschillende niveaus kunt benaderen. En door met anderen om te gaan, leer je luisteren naar en nadenken over verschillende standpunten.

8. Door ontdekking

Ontdekkend leren is wanneer we autonoom tot een conclusie of kennis komen, zonder dat we een direct antwoord krijgen. Dit stimuleert de nieuwsgierigheid omdat we onze eigen bevindingen kunnen verkennen, testen en erover kunnen nadenken.

Een veelvoorkomend voorbeeld is wanneer een kind dat met blokken speelt, zelf ontdekt hoe hij ze het beste kan stapelen om een stevige structuur te creëren.

In plaats van instructies te ontvangen, leert het kind of de volwassene door ervaring, wat een diep begrip van concepten versterkt. En door onderweg fouten te maken, wordt de kennis versterkt, omdat fouten worden gezien als kansen voor verbetering.

9. Associatief

Het nieuwe verbinden met wat we al weten, door middel van herhaling, is de basis van associatief leren. Als voorbeeld kunnen we de klassieke conditionering van Pavlov aanhalen, waarbij een hond ging kwijlen bij het horen van een bel en deze associeerde met voedsel.

Sommige onderzoeken geven aan dat raadsels een nuttig leermiddel zijn om deze manier van leren bij kinderen te bevorderen. Dit komt omdat ze kritisch denken stimuleren.

10. Intuïtief

Door onmiddellijk te begrijpen, zonder de noodzaak van diepgaande redenering of gedetailleerde analyse, ontstaat intuïtief leren. Het is alsof je een voorgevoel hebt of het gevoel hebt dat iets waar is, zonder dat je kunt uitleggen waarom. Dit proces verloopt meestal snel en spontaan en is gebaseerd op eerdere ervaringen, emoties of instinct.

Als je het wilt versterken, geef jezelf dan de vrijheid om te experimenteren en te vertrouwen op je zintuigen en sensaties. Als je voor een uitdaging staat, voel dan niet de verplichting om elke stap te rationaliseren. Luister in plaats daarvan naar je innerlijke stem en handel naar wat jij denkt dat goed is. Je zult ontdekken hoe krachtig jouw intuïtie kan zijn.

11. Ervaringsgericht

Bij ervaringsleren leven we situaties en worden we er direct mee geconfronteerd. Het gaat niet alleen om ergens over lezen of theorieën bestuderen, het gaat ook om jezelf onderdompelen in de ervaring en het leren terwijl we met de wereld omgaan.

Het is net als wanneer we proberen te fietsen : het is niet genoeg dat iemand ons uitlegt hoe we dat moeten doen. We moeten vallen, opstaan en onze bewegingen aanpassen om echt te leren.

Dit proces leert ons meer dan het uitvoeren van een taak; Het helpt ons na te denken over wat we goed deden en wat we kunnen verbeteren. Door uitdagingen praktisch aan te gaan, begrijpen we beter hoe dingen werken, en die lessen blijven bij ons omdat we ze naleven.

12. Impliciet

Dit leren vindt plaats zonder dat we ons ervan bewust zijn. Een veelvoorkomend voorbeeld is wanneer we de betekenis van woorden in een taal herkennen door er alleen maar aan te worden blootgesteld.

Sommige onderzoeken hebben benadrukt dat impliciet leren de ontwikkeling van geletterdheid in verschillende talen bevordert (Spaanse link), waardoor mensen complexe spellingsregels kunnen verwerven zonder dat ze expliciet worden onderwezen.

Dergelijke vormen van leren wordt gecultiveerd door voortdurende blootstelling aan een omgeving of activiteit, zoals het beoefenen van een sport of het uitvoeren van alledaagse taken. Door omringd te zijn door prikkels en herhalende ervaringen, assimileren onze hersenen patronen en vaardigheden zonder bewuste inspanning.

13. Expliciet

Expliciet leren is het actief en bewust doen. Het komt voor wanneer we worden geconfronteerd met taken of activiteiten die aandacht en inspanning vergen, zoals studeren voor een toets of een instrument leren bespelen met gestructureerde lessen.

In tegenstelling tot andere vormen van leren, gebeurt expliciet leren volledig in onze geest, wat betekent dat we ons te allen tijde zeer bewust zijn van wat we leren.

Dit gebeurt in meer formele omgevingen, zoals klaslokalen, waar leraren gedetailleerde instructies geven zodat we een onderwerp begrijpen. Wanneer een student bijvoorbeeld wiskunde studeert, volgt hij procedures en formules die stap voor stap worden aangeleerd, aangezien het doel is om op een gestructureerde manier kennis op te doen.

Dit is een aanpak die kan worden gecultiveerd door duidelijke doelstellingen te stellen, richting te geven en praktische oefeningen met voortdurende evaluaties te gebruiken om de voortgang te meten en strategieën aan te passen.

14. Responsief

Bij receptief leren nemen we passief informatie op, zonder betrokken te raken bij het creatie- of oplossingsproces. Een voorbeeld hiervan is het bijwonen van een conferentie of het lezen van een boek, omdat we gegevens en feiten ontvangen zonder er diepgaand over na te denken of te oefenen.

Dit is een van de vormen van leren waarbij het resultaat afhangt van het vermogen om op te letten en vast te houden wat er wordt gepresenteerd. Het is essentieel om nieuwe kennis te internaliseren en onderwerpen of concepten in eerste instantie te begrijpen; Het draagt bij aan het begrijpen van de basis van vele disciplines, zoals wetenschap, wiskunde of geschiedenis.

Het is belangrijk om een geschikte omgeving te creëren voor het ontvangen van informatie, waar mensen zich concentreren. Tegelijkertijd is het haalbaar om methoden te gebruiken zoals begeleide lezingen, interactieve lezingen of visuele presentaties die de aandacht trekken en helpen de informatie duidelijk te ordenen.

Verschillen tussen typen en vormen van leren

Hoewel de termen ‘typen’ en ‘stijlen’ van leren vaak door elkaar worden gebruikt, verwijzen ze feitelijk naar verschillende concepten.

Soorten leren richten zich op het proces van hoe we kennis verwerven. Dat wil zeggen, het zijn de vormen of methoden van leren zoals ervaringsgericht, waarbij we kennis ontvangen door te doen, of expliciet, wat inhoudt dat we op een bewuste en gestructureerde manier leren.

Aan de andere kant richten leerstijlen zich op de individuele voorkeuren van elke persoon voor het verwerken en begrijpen van informatie. Sommigen leren beter door grafieken of afbeeldingen te zien, anderen luisteren liever naar uitleg of doen activiteiten om concepten te begrijpen. Dit zijn de leerstijlen:

• Lezer-schrijver. Lezen en schrijven zijn de belangrijkste manier van leren. Denk hierbij aan het maken van aantekeningen, het maken van samenvattingen of het lezen van volledige teksten.
• Kinesthetisch. gekenmerkt door leren door actie: aanraken, bewegen of uitvoeren van fysieke activiteiten gerelateerd aan de inhoud.
• Visueel. Je leert het beste door informatie te zien in grafieken, diagrammen, conceptkaarten en ander visueel materiaal dat helpt bij het organiseren en onthouden.
• Auditief. Auditieve leerlingen kiezen ervoor om naar informatie te luisteren, zoals mondelinge uitleg, opnames of discussies. Ze onthouden de hardop gegeven instructies doorgaans beter en hebben baat bij studeren in een groep.
• Logisch of wiskundig. Het wordt geassocieerd met analytisch denken en probleemoplossing. Mensen met deze leerstijl voelen zich op hun gemak met wiskunde, diagrammen en activiteiten waarbij logisch redeneren betrokken is.

Het werken aan de vormen van leren optimaliseert onze kennis

Door te weten hoe de verschillende vormen van leren werken, is het mogelijk om de manier waarop we kennis en vaardigheden verwerven te optimaliseren en onze interacties met anderen te verbeteren.

Het is belangrijk om te erkennen dat elke methode op verschillende tijdstippen zijn plaats en waarde heeft. Durf deze benaderingen te verkennen en in de praktijk te brengen! Je zult zien hoe jouw manier van kennis vergaren verandert.