Wat is het narcistische supplement?

Narcisten nemen het als vanzelfsprekend aan dat hun ‘supplement' moet voelen, denken en handelen zoals zij. In hun gedachten heeft dit supplement namelijk geen eigen identiteit. In plaats daarvan zijn ze er gewoon om ze op elk gewenst moment te plezieren.

Wat houdt het narcistische supplement precies in? Voordat we het definiëren, laten we eerst het concept van narcisme analyseren. Wat betekent het om een narcistisch persoon te zijn?

De DSM-5 definieert narcistische persoonlijkheidsstoornis als een dominant patroon van grandiositeit (in idealisatie of gedrag). Narcisten hebben voortdurende bewondering van anderen nodig en missen empathie.

Beginnend in de eerste jaren van de volwassenheid, in verschillende contexten, manifesteert het zich in wezen als gevoelens van grootsheid en overtuigingen over speciaal en uniek zijn, met een buitensporige behoefte aan bewondering.

Het is het vermelden waard dat, volgens psychiater Otto Kernberg, een narcistische persoonlijkheid een spectrum is dat van normaal naar pathologisch gaat (narcistische persoonlijkheidsstoornis, volgens de DSM-5).

Daarom lijden niet alle mensen met narcistische eigenschappen aan de aandoening. Het hangt in feite af van de mate van deze persoonlijkheidskenmerken. Laten we enkele aspecten toelichten waarmee rekening gehouden moet worden als het gaat over de narcist en het narcistische supplement.

Het hoofddoel van de narcist is zijn eigen welzijn

Narcisten profiteren van hun interpersoonlijke relaties. Dit betekent dat ze altijd krijgen wat ze willen van anderen. Ze maken zich verder niet druk om hoe die mensen zich voelen. Hun hoofddoel is hun eigen welzijn. Alle anderen zijn slechts een hulpmiddel voor hen.

Het maakt hen in principe niet uit of hun ‘supplement’ het moeilijk heeft of dat deze zijn eigen ruimte nodig heeft. Narcisten denken er namelijk alleen aan om aan hun eigen behoeften te voldoen, zelfs als dat betekent dat ze de behoeften van de andere persoon over het hoofd zien.

Wat bedoelen we met het narcistische supplement?

Het narcistische supplement is een psychoanalytisch concept dat voor het eerst werd geïntroduceerd door de Oostenrijkse psychoanalyticus Otto Fenichel, om een soort bewondering, interpersoonlijke ondersteuning of levensonderhoud te beschrijven dat door een individu uit zijn omgeving wordt gehaald en dat essentieel wordt voor zijn zelfbeeld.

In die zin hebben narcisten volgens de definitie van de auteur een persoon nodig die hun supplement of voorraad moet worden. Een bron van de dingen die ze zelf niet kunnen krijgen. Deze bron van ‘voorzieningen’ verandert in een uitbreiding van de narcist zelf. Of met andere woorden, hij wordt deel van hem.

Om deze reden is er geen grens tussen het zelf van de narcist en die van het ‘supplement’. Dit betekent dat de narcist gelooft dat zijn supplement moet voelen, denken en handelen zoals hem of haar. Kortom, hun supplement heeft geen eigen identiteit. In plaats daarvan bestaan ze om de narcist te behagen.

Narcisten zoeken naar een supplement om hun lage zelfbeeld te reguleren en als een manier om om hun ‘zelf’ in stand te houden. Daarom hebben ze constant geruststelling nodig voor het beeld dat ze uitbeelden:

• grandioos
• superieur
• unieke en speciale houding

Eigenlijk is er achter die gevel een onzekere persoon met een laag zelfbeeld die de andere persoon nodig heeft voor ondersteuning.

Narcisten willen reacties van anderen krijgen

In een artikel van Mitja Back, gepubliceerd in het Journal of Personality and Social Psychology, doet hij een zeer interessante bewering: “wat ons op het eerste gezicht aantrekt bij sociale partners, is niet noodzakelijkerwijs wat ons gelukkig maakt in langdurige relaties.

Zelfs als narcisten die heldere, charmante kant hebben, is het vaak gewoon een kwestie van tijd voordat de wolken tevoorschijn komen. In het kort, er zijn twee duidelijke karaktereigenschappen: grandiositeit en kwetsbaarheid (of reactiviteit).”

Met andere woorden, narcisten zullen waarschijnlijk hun charmantere kant laten zien om te krijgen wat ze willen. Als mensen zich niet gedragen zoals ze verwachten, zullen ze hun ‘lelijkere’ kant laten zien. Als ze uiteindelijk krijgen wat ze willen, kunnen ze zich ongeïnteresseerd, afstandelijk of boos gedragen.

Hun verandering in houding is erop gericht een reactie van de andere persoon te krijgen. Een reactie die hem ertoe brengt zich te gedragen zoals de narcist verwacht.

Als hij bijvoorbeeld een bepaalde dag een ontmoeting met iemand regelen en de andere persoon kan niet gaan, wordt de narcist afstandelijk. Hij krijgt namelijk niet precies wat hij van die andere persoon wilde. Zijn eigen behoeften staan altijd boven die van anderen.

Ben jij het narcistische supplement van een ander?

Soms is het narcistisch supplement helemaal niet op de hoogte van wat er gebeurt. Daarom, als je vermoedt dat jij of iemand die je kent slachtoffer aan het worden is van een narcist, is het een goed idee om jezelf het volgende te vragen:

“Is het echt belangrijk wat ik denk en voel in mijn relatie met deze persoon? Staan de behoeften van mijn partner boven die van mij? Doet hij of zij afstandelijk of boos als ik niet doe wat hij of zij van mij verwacht?”

Misschien besef je op basis van deze vragen of je een narcistisch supplement bent of niet. Als je het gevoel hebt dat jouw behoeften niet zo belangrijk zijn, is het mogelijk dat je een aantal grenzen met die persoon moet stellen om jezelf tegen van welk misbruik dan ook te beschermen. Onthoud vooral dat jij en jouw behoeften net zo belangrijk zijn.