Wat is een neuropsychologische evaluatie?

Neuropsychologische evaluatie of cognitieve evaluatie is een diagnostische methode die specifiek ontworpen is om het cognitieve functioneren van mensen te onderzoeken. Het levert waardevolle informatie op, die mogelijk niet in andere onderzoeken naar voren komt. Daarom gebruiken zorgverleners het als aanvulling op neuroimaging of radiologie.

Neuropsychologische evaluatie stelt ons ook in staat om de activiteit en functie van cognitieve hersensystemen te bestuderen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het verkennen van vaardigheden op een hoger niveau.

Daarom gebruiken zorgverleners deze evaluatie bij patiënten met hersenbeschadiging. Het kan hen helpen de omvang van de intellectuele schade te achterhalen. Ze gebruiken het ook bij mensen die hun mentale functie in de gaten willen houden.

Verschillende soorten neuropsychologische evaluatie

Geen twee patiënten zijn hetzelfde. Daarom is het zo belangrijk dat de neuropsychologische evaluatie flexibel is. Het moet worden aangepast aan elk individueel klinisch geval.

Cognitieve evaluatie

Het hoofddoel van cognitieve evaluatie is het analyseren van de volgende processen:

• concentratievermogen
• geheugen
• taal
• uitvoerende functies

De uitvoerende functies omvatten onder andere:

• planning
• preventie
• controle
• toezicht
• organisatie

Hiervoor gebruiken psychologen gestandaardiseerde tests die kwantitatieve en kwalitatieve informatie registreren.

De houding van de patiënt ten opzichte van de test en de uitvoering van de test is net zo belangrijk, of zelfs belangrijker, dan de resultaten. Om iemand met een hersenbeschadiging te evalueren, is de numerieke score van belang. Het is echter net zo belangrijk voor een deskundige om de patiënt te observeren en te evalueren terwijl hij de test doet.

In de meeste gevallen is informatie van familieleden cruciaal. Dat komt omdat mensen met psychische problemen zich er soms niet van bewust zijn dat hun intellectuele capaciteit veranderd is. Informatie van naaste familieleden en vrienden is dus essentieel voor een accurate evaluatie.

Uitvoerend functioneren en sociale cognitie

Dit soort neuropsychologische evaluatie komt veel voor bij kinderen. Het bestaat uit een reeks neuropsychologische taken die het niveau van volwassenheid en de cognitieve prestaties meten. Deze tests kijken zowel naar geremdheid als naar multi-tasking en sociale vaardigheden. Het einddoel is de aanpassing van interpersoonlijke strategieën die de kinderen dagelijks gebruiken.

Een van de meestvoorkomende testen voor Spaanstaligen is BANFE (Batería Neuropsicológica de Funciones Ejecutivas y Lóbulos Frontales). Het evalueert uitvoerende functies aan de hand van 15 processen. Die zijn verdeeld in drie specifieke cerebrale gebieden:

• orbitomediaal
• anterieur prefrontaal
• dorsolateraal

Het belangrijkste voordeel van deze test is dat het een globale score oplevert en een specifieke score voor elk hersengebied.

Visuospatiale functies

Visuospatiale functies zijn zeer nuttig in ons dagelijks leven. Ze stellen ons in staat om voorwerpen te representeren, te analyseren en te manipuleren met onze geest. Zonder dit zou het onmogelijk zijn om water in een glas te gieten zonder dat het bijvoorbeeld overloopt.

Wat op het eerste gezicht een probleem met het gezichtsvermogen lijkt, kan eigenlijk meer te maken hebben met de hersenfunctie. Het heeft betrekking op de verwerking van informatie in een later stadium. Met andere woorden, het verwerken van basisinformatie met betrekking tot de associatiegebieden van de hersenschors.

Het meest gebruikte instrument voor dit soort evaluatie is de Poppelreuter-test. Deze tests bestaan uit een reeks figuren die elkaar overlappen. De Luria-Nebraska Neuropsychological Battery is ook heel gebruikelijk.

Zoals je kunt zien, meet de neuropsychologische evaluatie een verscheidenheid aan dingen. Daaronder vinden we onder andere:

• algemene intellectuele vaardigheden
• taal
• persoonlijkheid
• temperament
• concentratievermogen
• geheugen
• andere vaardigheden op hoog niveau

Deskundigen analyseren bepaalde vaardigheden meer dan anderen. Dit is afhankelijk van de behoeften van de patiënt.

Een neuropsychologische evaluatie kan cruciaal zijn voor het stellen van een goede diagnose

Neuropsychologische evaluatie kent vele toepassingen en mogelijkheden. Eén daarvan is bijvoorbeeld het bepalen welke gebieden of intellectuele functies veranderd zijn. Het helpt bijvoorbeeld bij het identificeren van stoornissen of geheugenproblemen die anders onmogelijk zouden zijn op te sporen.

In feite is de neuropsychologische test vaak het enige professionele hulpmiddel dat kan leiden tot een vroege detectie van bepaalde pathologieën. Daarom zijn ze belangrijk voor de diagnose van de ziekte van Alzheimer. Ze kunnen ook helpen bij het identificeren van aandachtspunten in verband met diabetes of alcoholisme.

Ze stellen artsen ook in staat om onderscheid te maken tussen mogelijke diagnoses met hetzelfde klinische profiel. Met andere woorden, neuropsychologische evaluatie is de sleutel tot het onderscheid tussen aandoeningen.

Het kan ook helpen bij het bepalen van de reden voor de cognitieve veranderingen van een patiënt. Bijvoorbeeld of het een beroerte is of een diepe depressie de veranderingen veroorzaakt.

Het is echter belangrijk om neuropsychologische evaluatie niet te verwarren met het afnemen van neuropsychologische tests of vragenlijsten. Het is veel meer dan dat. Het uitvoeren van testen en vragenlijsten is slechts één fase van deze soort beoordeling.