Wat gebeurt er met je hersenen als je verliefd bent op iemand?

Waarom idealiseer je bepaalde mensen? Waarom zijn anderen die je nauwelijks kent in staat je aandacht te kapen? We vertellen je hoe een verliefdheid je hersenen beïnvloedt.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 27 december, 2022

Op een bepaald moment in je leven heb je waarschijnlijk een van die geïdealiseerde en onbereikbare liefdes gehad die nooit werkelijkheid zijn geworden. Verliefd zijn op iemand geeft je een opgewonden en gemotiveerd gevoel, zelfs als er geen duidelijke wederkerigheid in de relatie is. Maar waarom gebeurt het? Wat gebeurt er in je hersenen als je verliefd op iemand bent?

Ten eerste is het een heel gewoon verschijnsel. Het is eerder tijdens de adolescentie (Engelse link), te wijten aan een zekere cognitieve en emotionele onvolwassenheid, maar je kunt er op elke leeftijd last van hebben. Dit betekent niet dat je waanideeën hebt of dat je moeite hebt je romantisch te verhouden. In feite zijn er verschillende verklaringen die kunnen verklaren waarom je verliefd op iemand bent.

De rol van het halo-effect

Een van de merkwaardigste en opvallendste aspecten van dit verschijnsel is de mate van belangstelling die de verliefdheid bij je opwekt, zelfs als je het voorwerp van je genegenheid niet kent of geen enkel teken hebt dat je belangstelling wederzijds is.

Het is duidelijk dat je een grote fysieke aantrekkingskracht voelde vanaf het moment dat je hem of haar voor het eerst zag. Wat veroorzaakte de emotie en het verlangen echter om bij deze vreemdeling te zijn?

Het antwoord zou gevonden kunnen worden in het halo-effect (Engelse link). Het beweert dat je een reeks eigenschappen aan mensen toeschrijft op basis van je eerste beoordeling van een enkel aspect. Met andere woorden, als je niet genoeg informatie hebt om iemand te beoordelen, neem je een van hun eigenschappen en daaruit leid je andere af.

Zoals we al zeiden, weet je meestal wel wat over je crush. Misschien lijken ze je gewoon lichamelijk aantrekkelijk of passen ze bij je ideale prototype door de manier waarop ze zich kleden of spreken. Maar toch leid je uit deze ene positieve eigenschap af dat ze ook aardig, intelligent, en grappig zijn. Daarom neemt je belangstelling voor hen exponentieel toe.

De idealisering van de verliefdheid

Een fundamenteel bestanddeel van een verliefdheid is het gebrek aan wederkerigheid. Vaak gaat het om een beroemd iemand die niet eens weet dat je bestaat of iemand uit je directe omgeving die je nauwelijks spreekt. Het feit dat ze meestal niet weten dat je in ze geïnteresseerd bent, betekent dat je weinig mogelijkheden tot interactie hebt.

Bijgevolg heb je geen gelegenheid om na te gaan of de eigenschappen die je aan ze hebt toegekend ook echt waar zijn. Je kent de persoon misschien wel, maar niet genoeg om het geïdealiseerde beeld dat je van hem of haar gemaakt hebt af te breken, noch om hem of haar te doen ophouden te voldoen aan hoe je je hem of haar voorstelt te zijn.

Als het een conventionele relatie was, zou je met het verstrijken van de tijd en vele interacties meer over hem of haar ontdekken en zou je idealisering van hem of haar aan kracht inboeten. In het geval van een verliefdheid blijf je echter leven in je eigen mentale fantasie die je gecreëerd hebt en die je illusie blijft voeden.

Het effect van de afgifte van dopamine

Wat gebeurt er dus in de hersenen als je verliefd op iemand bent? Het is bekend dat deze vorm van ‘liefde’ de afgifte van dopamine opwekt. Dit is een neurotransmitter die genot veroorzaakt en je aanmoedigt door te gaan met de verliefdheid.

In deze toestand heb je het gevoel dat je zweeft. Je ontdoet je van alle logica en objectiviteit en geeft je over aan die intens plezierige gewaarwordingen. In feite is het dopamine dat je ‘opwindt’ en opwindt. Het heeft te maken met verlangen en maakt je ‘verslaafd’ aan de ander.

In een wederkerige relatie komt ook oxytocine in het spel. Dit is een hormoon dat je in staat stelt je op een romantisch niveau te binden en contact te maken. Maar bij een verliefdheid, want de verliefdheid is ‘eenzijdig’, blijf je alleen achter met het verlangen en de hoop dat het je op een gegeven moment lukt zijn of haar aandacht te trekken. Meestal gebeurt dit niet.

Als je verliefd op iemand bent, leer je waardevolle lessen

Een verliefdheid blijft niet eeuwig duren. In feite duurt hij meestal niet langer dan een jaar. Dat komt omdat, bij gebrek aan wederkerigheid en vooruitgang, je verlangen en belangstelling de neiging hebben te verdwijnen. Als gevolg daarvan leer je een paar harde maar waardevolle lessen.

Je hersenen leren, als je een verliefdheid hebt en de relatie niet kunt afronden, van wat er gebeurd is. Getriggerd door onaangename gevoelens van pijn, frustratie, of verlegenheid, analyseert het wat er gebeurde, zodat het die negatieve gevolgen in de toekomst kan vermijden.

Bovendien vinden deze eerste ‘liefdes’ meestal plaats tijdens de adolescentie. Dit is een tijd waarin alles met meer kracht en intensiteit beleefd wordt. Leren is in die fase heel belangrijk.

Naarmate je cognitief en emotioneel rijper wordt en van de ervaring leert, is de kans kleiner dat je je met dit soort dynamiek inlaat. Aan de andere kant, als je een verliefdheid hebt en een relatie wilt aangaan, probeer dan te stoppen met ze te idealiseren. Probeer in feite de relatie wederkerig te maken, anders zul je er waarschijnlijk onder lijden.