Wat gebeurt er bij een eerste bezoek aan een psycholoog?

Wanneer je voor het eerst besluit om naar een psycholoog te gaan, heb je misschien veel vragen. In dit artikel laten we je weten wat er waarschijnlijk zal gebeuren bij je eerste bezoek.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Angela C. Tobias.

Laatste update: 27 december, 2022

Als je net je eerste bezoek aan een psycholoog hebt gepland, is het normaal dat je je ongerust voelt. Het zal je echter verbazen te weten dat je de moeilijkste fase bent gepasseerd door daadwerkelijk de afspraak te maken.

Omdat je het waarschijnlijk al heel lang van plan bent, maar er zijn een paar crises voor nodig geweest om er eindelijk te komen. Als je eindelijk de wachtkamer bereikt, zul je daar waarschijnlijk andere nieuwe patiënten aantreffen met precies dezelfde angstgevoelens als jij.

Steeds meer mensen besluiten om naar een psycholoog te gaan. Hier kunnen veel verschillende redenen voor zijn. Bijvoorbeeld moeilijkheden in hun relaties, gevoelens van angst of hopeloosheid, de driftbuien van hun kind of een verdriet dat ze niet hebben kunnen overwinnen.

Er zijn inderdaad veel redenen, maar één gemeenschappelijk element: ze lijden en ze hebben het gevoel dat hun acties om het te vermijden tot nu toe niet hebben gewerkt.

In de regel nemen mensen zelf de beslissing om naar een psycholoog te gaan om bepaalde problemen in hun leven aan te pakken die ze niet alleen kunnen oplossen. Er zijn echter bepaalde gevallen waarin het verzoek van een externe bron komt. Bijvoorbeeld bij sommige minderjarigen, mensen met een verslaving of door bepaalde juridische procedures.

Het behoeft geen betoog dat de samenleving de figuur van de psycholoog is gaan accepteren. Dit is niet alleen voor de behandeling van bepaalde aandoeningen maar ook bij het zoeken naar persoonlijke groei.

Je eerste bezoek aan de psycholoog

Nadat jullie elkaar hebben begroet, gaan jullie allebei zitten en gaan jullie voor het eerst samen aan de slag. De psycholoog zal je waarschijnlijk aanmoedigen om te praten over wat je maar wilt, hoewel hij of zij je kan helpen als je hulp nodig hebt.

Als kinderen naar een afspraak komen, begint de psycholoog meestal met tussenspelletjes of voorwerpen. In jouw geval is het doel van je eerste bezoek dat de psycholoog leert wat je daar heeft gebracht en waar je hulp bij nodig hebt.

Je kunt vanaf het begin beginnen met het koppelen van jouw relevante problemen. Op deze manier worden achtereenvolgens de nodige gegevens ingevuld. Als alternatief kan een meer gestructureerd vraag-antwoordgesprek worden gevoerd. De opbouw van het gesprek hangt af van waar de psycholoog denkt dat jij je prettiger bij voelt bij dit eerste bezoek.

Hoe moeilijk dit eerste bezoek ook is, het is het moment waarop de band tussen jou en de psycholoog begint te smeden. Vertrouwen is daarom een essentiële vereiste. In feite wordt deze therapeutische link beschouwd als een van de belangrijkste voorspellers die het goed functioneren en het succes van elke psychotherapie bepalen.

Relevante informatie

Er zijn bepaalde elementen die essentieel zijn bij je eerste bezoek aan een psycholoog. Ten eerste worden je persoonlijke gegevens zoals naam, contacten, arbeidsstatus, geboortedatum of iets dergelijks verzameld. Later verzamelt de psycholoog meestal gegevens om een genogram te maken.

Dit is een schets van je familierelaties. Ze zullen er meestal twee opstellen, een met betrekking tot je volwassenheid en een met betrekking tot je kindertijd.

Het is vooral belangrijk voor de psycholoog om informatie van je te verkrijgen over je sociale, werk- en emotionele relaties. Ook de dagelijkse rollen die je op verschillende gebieden van je leven moet spelen. Ze zullen ook relevante medische en psychiatrische informatie verzamelen. Bijvoorbeeld je geschiedenis, medicatie en eventuele relevante lichamelijke of psychische aandoeningen.

Ten slotte verzamelen ze informatie over belangrijke gebeurtenissen in je leven. Degenen die op de een of andere manier je levensproces aanzienlijk hebben beïnvloed. Bijvoorbeeld het overlijden van een naaste of een verhuizing. Ten slotte zullen ze waarschijnlijk vragen of je nog iets anders wilt toevoegen dat relevant kan zijn.

Andere vormen van evaluatie

De voorgaande paragrafen kunnen het grootste deel van je bezoek aan de psycholoog in beslag nemen. Ze kunnen echter andere verkenningsmethoden gebruiken om de diagnostische hypothese te verduidelijken en om de therapeutische doelen vast te stellen. Deze twee aspecten zullen aangeven waar het pad van de psychotherapie naartoe gaat en wanneer het zal eindigen als de doelstellingen zijn bereikt.

De evaluatiemethoden zijn afhankelijk van de criteria, oriëntatie of werkwijze van de individuele psycholoog. Enkele van de meestvoorkomende zijn vragenlijsten. Deze bestaan meestal uit vragen over bepaalde aspecten die je al in het gesprek hebt besproken.

Ze bevatten meestal een hele reeks vragen over psychologische en sociale aspecten. Je beantwoordt ze via het antwoordalternatief dat het beste bij je persoonlijke situatie past.

Aan de andere kant kunnen ze meer actieve technieken gebruiken, zoals de levenslijn of beeldhouwen. Deze evaluatietechnieken stellen je in staat om je levensreis te visualiseren met een bevoorrechte kijk op het heden en de toekomst, en zo verbindingen te leggen tussen deze momenten in de tijd.

Deze werkvormen worden vaak gebruikt in humanistisch georiënteerde therapieën. Ze zijn handig, omdat ze je helpen om elke aanvankelijke defensieve houding te overwinnen.

Therapeutisch contract

Het therapeutisch contract geeft structuur aan psychotherapie. Zoals we eerder vermeldden, is een sleutelfactor in het therapeutisch proces de band en vertrouwensrelatie die tussen de psycholoog en de patiënt tot stand is gebracht. Deze relatie wordt tegelijkertijd ondersteund door het therapeutisch contract. Het is geconfigureerd door de regels die tijdens het proces moeten worden gevolgd.

Het contract bevat meestal details zoals de frequentie en duur van de bezoeken, de vergoedingen, wat er gebeurt als je een bezoek mist zonder hen op de hoogte te stellen, de vorm van de therapie (face-to-face of online), enz.

Daarnaast moet de psycholoog rapporteren over twee fundamentele aspecten. Ten eerste de vertrouwelijkheid van de sessies. Dit betekent dat je ermee instemt om met anderen niet te praten over wat er tijdens het therapeutisch proces gebeurt. Ten tweede de hoofddoelen van de therapie en wat meer details over de werkwijze van de psycholoog.

Het therapeutisch contract stelt de grenzen vast waardoor psychotherapie kan werken. Dit contract kan zowel schriftelijk als mondeling worden gesloten. Hoewel het gezond verstand lijkt, is het noodzakelijk dat het in detail wordt uitgelegd voor het geval de regels op de proef worden gesteld.

Het is op deze momenten dat het therapeutisch contract van je eerste bezoek je zal helpen om terug te keren naar de vastgestelde marges. De goede werking van de therapie blijft daardoor gewaarborgd.

Begin aan het pad

Zodra deze eerste contactsessie en enkele relevante formaliteiten zijn vervuld, begin je op het pad naar je vastgestelde doelstellingen. Met andere woorden, wanneer je de afspraak verlaat, weet je al waar je heen gaat en wie er aan je zijde staat. In feite hoef je nu alleen nog maar te gaan lopen.

Houd er echter rekening mee dat het niet altijd een rechte of gemakkelijke weg zal zijn. Er zullen inderdaad momenten zijn dat je niet eens vooruit loopt. Omdat je vaak een stap terug moet doen of even moet stoppen om op adem te komen. Je zult onderweg ook obstakels tegenkomen, in de vorm van wonden waarvan je misschien niet eens wist dat je ze had. Je ziet ook zowel je lichte als je donkere kant.

Wanneer je je afspraken verlaat, voel je je soms hoopvol en soms gekwetst of moe. Toch kun je er zeker van zijn dat als je verder gaat dan je eerste bezoek aan de psycholoog, je onderweg begeleid en verzorgd wordt.