Wanneer we stilte als straf gebruiken

Wat gebeurt er wanneer we stilte als straf gebruiken en niet tegen iemand praten als manier om onze woede te ‘uiten’, onze afwijzing of verwijten te laten blijken? Hoe efficiënt zou deze methode zijn voor het overwinnen van een probleem of om iemand zover krijgen om te veranderen? Wat betekent het als iemand ervoor kiest om woorden te vermijden terwijl hij een brandende wrok in zich draagt?

Het dialoog aangaan met iemand is niet makkelijk, vooral niet als het om een conflict gaat dat onmogelijk op te lossen lijkt. Maar in plaats van de kwestie op een directe manier aan te kaarten, stoppen sommige mensen met praten tegen de andere persoon. En het enige wat er dan gebeurt is dat er nog meer spanning ontstaat. Bovenop de onopgeloste discussie blijft alles in het ongewisse, en dit kan veranderen in een ware incubator van vergif.

Een hoop mensen hebben echter niet daadwerkelijk het verlangen om het conflict middels een dialoog op te lossen. Wat ze eigenlijk willen is dat de andere persoon zich onderwerpt aan hun perspectief. Dus gebruiken ze stilte als straf, zodat de andere persoon zich zal overgeven. In feite is het een kinderachtige houding en het ergste eraan is dat het ook niets oplost. Het bevredigt slechts hun ego.

De redenen om stilte als straf te gebruiken

Er zijn allerlei soorten argumenten om het idee te verdedigen dat niet praten met iemand valide is. Wanneer we dit doen, zijn we eigenlijk op zoek naar een manier om de ander te straffen. En ervoor te zorgen dat de andere persoon inziet dat er een verwijt schuilgaat achter die afwezigheid van woorden. Maar waarom het niet gewoon uitspraken, in plaats van te communiceren met stilte? Dit zijn de voornaamste redenen opgenoemd door mensen die deze methode gebruiken:

• Het is beter om te stoppen met praten tegen iemand dan deel te nemen aan een discussie waarin er beledigingen heen en weer worden gegooid
• Deze persoon luistert niet naar me. Hoeveel ik hem ook vraag om te veranderen, hij luistert niet. Dus dan is het beter om maar niets te zeggen, want wat heeft het voor zin?
• De ander moet zich aan mij verontschuldigen omdat hij mij dit heeft aangedaan (of tegen me zei, of iets niet deed, of niet zei). Totdat hij zich verontschuldigt kies ik ervoor om niet meer tegen hem te praten
• Waarom zouden we moeite doen om te praten als we altijd op hetzelfde uitkomen? Het is beter om te stoppen met praten om te zien of die ander dan zal begrijp dat ik niet bereid ben om op te geven

In al deze scenario’s beweren ze dat stilte de beste optie is om door een conflict te komen. Om een of andere reden zien ze woorden als inefficiënt. Dus maken ze het besluit om te stoppen met praten tegen iemand zodat het zal worden gezien als straf. Als gevolg zal de andere persoon zijn eigen houding herzien.

Stilte als straf gebruiken is agressief

Stilte kan een verscheidenheid aan betekenissen hebben. Sommige van deze zijn werkelijk gewelddadig. Door niet te praten met iemand neem je een passief-agressieve houding aan. Dit betekent dat je gewelddadig bent jegens de andere persoon, maar op een impliciete manier. Vaak is een dergelijke houding net zo of zelfs nog giftiger dan directe agressie. Dit komt doordat stilte verandert in een gat waarin elk soort interpretatie mogelijk is.

De mensen die stoppen met praten tegen anderen hebben daar duidelijke redenen voor. Ze hebben ook een duidelijke verwachting van waar deze situatie in zou moeten resulteren. Maar we zouden de mensen die hun toevlucht nemen tot deze tactieken het volgende moeten vragen: ben je er zeker van dat de andere persoon zeker weet wat jouw stilte betekent? Denk je dat het de beste manier is om hem te veranderen of wil je hem aanvallen met een afwezigheid van een dialoog?

Stilte creëert gewoonweg meer afstand. En afstand is over het algemeen niet een goede weg voor het begrijpen of herstellen van gebroken, beschadigde banden. Waar het wel goed voor is, is het verbreden van kloven.

Aan de andere kant kan het helpen om even niet met iemand te praten. Iemand zet de straf in en de andere persoon reageert. Hij zal zich verontschuldigen, belooft verandering of doet iets wat jij wilt dat hij doet. Maar op de lange termijn kan het ertoe leiden dat deze kleine wrokken groeien. Het komt zelden voor dat stilte een conflict volledig oplost of dat het überhaupt ruimte maakt voor een oplossing. Het enige wat het doet is dingen bedekken.

De gezondere functies van stilte

Het klopt dat het soms beter is om niet te spreken. Wanneer de spanningen bijvoorbeeld echt hoog oplopen. Woede zorgt ervoor dat we dingen overdrijven en dat we ons meer zorgen maken om het kwetsen van de andere persoon dan om het uiten van wat we echt voelen of denken. Onder deze omstandigheden werkt niets beter dan even niets te zeggen totdat we onze kalmte terug hebben gevonden. Onder deze omstandigheden is het dus een slimme beslissing.

Maar, zoals we eerder al benoemden, heeft het gebruiken van stilte om iemand te straffen of om hem zo ver te krijgen om ‘over te geven’ zelden een positief gevolg. Soms gaan we de uitdaging aan om onze woede of boosheid te uiten, maar zonder de gevoelens van een ander te kwetsen. De uitweg is niet om te stoppen met praten, maar om te zoeken naar manieren om bruggen te bouwen richting begrip. De afwezigheid van woorden kan er wellicht voor zorgen dat de andere persoon zich overgeeft, maar dat betekent niet gelijk dat het conflict daarmee ook verholpen is. Het kan bovendien ook gebeuren dat de andere persoon zich helemaal niet overgeeft en er hierdoor een soort sneeuwbaleffect in gang wordt gezet.

Wellicht is het noodzakelijk om te zoeken naar betere omstandigheden voor een gesprek. En een andere manier om onze afwijzing te uiten. Switchen van onze gewoonlijke ruimte naar een ruimte die warmer en vriendelijker is kan soms helpen om de communicatie nieuw leven in te blazen. Spreken vanuit je hart, altijd voor je eigen gevoel gaan en niet voor wat je aanneemt dat de andere persoon voelt is een recept dat nooit fout gaat. Probeer het eens.