Wanneer liefde verandert in afhankelijkheid
Het woord ‘afhankelijkheid’ verwijst naar bepaalde voorwaarden, grenzen of beperkingen die door onze omgeving zijn opgelegd. Bijvoorbeeld, om te kunnen leven zijn wij afhankelijk van eten, drinken, slapen, ademen, enzovoort.
In die zin hebben we het over absolute behoeften, zonder welke niemand zou kunnen overleven. Het is vooral redelijk en nuttig om te erkennen dat je bepaalde dingen nodig hebt en van deze afhankelijk bent om te kunnen overleven.
Aan de andere kant hebben we relatieve behoeften waarvan we niet afhankelijk zijn, omdat het gewoon voorkeuren zijn die het leven een beetje beter maken. Zonder deze dingen kunnen we normaal doorgaan met het leven.
Als ik bijvoorbeeld een spijker in de muur wil slaan, zou het vreemd zijn om te zeggen dat ik hier absoluut een hamer voor nodig heb, omdat ik bijvoorbeeld ook iets anders, zoals een zware steen, zou kunnen gebruiken. De hamer is een relatieve behoefte, hoewel het beter is dan de steen omdat het natuurlijk wel comfortabeler is.
Zodra je dit verschil begrijpt, kan het gemakkelijk worden toegepast op het gebied van de psychologie, en met name de liefde. Wij geloven ten onrechte dat we liefde nodig hebben om gelukkig te kunnen zijn of te overleven, maar hoewel er op dit gebied onderzoeken zijn gedaan, heeft geen van deze onderzoeken kunnen concluderen dat het geluk van de deelnemers of het gebrek daaraan toe te schrijven was aan het wel of niet hebben van liefde in hun leven.
Als je denkt dat je liefde in je leven nodig hebt, en zelfs nog erger, de liefde van een persoon in het bijzonder, zal je uiteindelijk afhankelijk worden van die persoon. Alsof je leven niet op een normale manier verder zou kunnen gaan als deze persoon niet aan je zijde staat. Afhankelijkheid legt je vast aan een ketting.
Je hebt die persoon nodig, zoals je water nodig hebt om te hydrateren en te overleven, alhoewel die behoefte simpelweg alleen in je geest bestaat.
Hoe weet je of het liefde of afhankelijkheid is?
Er zijn bepaalde aanwijzingen die je kunnen helpen te beseffen dat je in de klauwen van emotionele afhankelijkheid terecht bent gekomen:
Je laat toe dat de andere persoon je slecht behandelt
Je idealiseert de andere persoon zo veel dat je ervan overtuigd bent dat je verliefd op hem of haar bent, en dat met deze persoon ‘alles de moeite waard’ is, het maakt niet uit dat hij je nooit respecteert, dat hij je wil veranderen, enzovoort. Diep vanbinnen weet je dat dit nooit zal gebeuren en dat je eronder lijdt, maar je bent vreselijk bang om voor jezelf op te komen of de relatie te verbreken. Je verdraagt nog liever het ondraaglijke.
Je wordt bang wanneer de andere persoon niet bij je is
Omdat je de persoon als een noodzaak ziet, ben je bang als hij of zij niet voortdurend bij je is, want dat zou betekenen dat je hem zou kunnen verliezen of dat je niet kunt zien waar hij is en wat hij aan het doen is. Het is alsof je geen water kunt vinden om te drinken en sterft van de dorst; je bent net zo bang, maar het verschil is dat water een echte behoefte is.
Het voelt alsof het leven geen betekenis heeft zonder hem
Je wordt bang bij de gedachte aan een toekomst zonder die persoon. Je denkt dat je zonder hem niet gelukkig zou kunnen zijn, je zou nergens van kunnen genieten, je zou voor altijd alleen zijn, enzovoort. Al deze uiterst onrealistische gedachten zijn het product van de overtuiging dat je liefde nodig hebt om te kunnen functioneren. Maar afhankelijkheid is niet het antwoord.
Je bent jezelf niet meer sinds de relatie begonnen is
Je doet niet meer aan activiteiten en/of maakt geen plannen meer, en je spreekt zelfs niet meer met je vrienden af. Nu doe je liever de dingen die je partner graag doet, en je hebt jezelf ondergedompeld in dingen waarvan je nooit had gedacht dat ze je zouden interesseren. Kortom, je bent niet de authentieke persoon die je eerder was. In plaats daarvan ben je aan je partner vastgegroeid, en diep vanbinnen zorgt dit ervoor dat je je leeg voelt.
Enkele strategieën om niet langer zo afhankelijk te zijn
Als je je met een van de bovenstaande alinea’s hebt geïdentificeerd en de gevangenis wilt verlaten waarin je jezelf hebt opgesloten, moet je je angst voor het alleen zijn onder ogen zien. Realiseer je dat de sleutel om deze afhankelijkheid te beëindigen al in je zak zit; je moet hem gewoon gebruiken!
- Verander je hyper-romantische gedachten. Romantiek is mooi en leuk in normale doses, zolang je het kunt beheersen. Maar als het uit de hand loopt, begin je misschien verkeerde gedachten te krijgen zoals ‘zonder jou ben ik niets waard’, ‘zonder jou zou ik sterven’, ‘jouw afwezigheid doet me pijn’, enzovoort. Deze ideeën, ingeprent door onze cultuur, doen niets anders dan je bang maken voor de voortdurende dreiging van verlies.
- Je bent niet het eigendom van je partner en hij is ook niet jouw eigendom. Hoewel we dingen zoals ‘mijn vriend’, ‘mijn partner’, ‘mijn man’ zeggen, is dat ‘mijn’ slechts een communicatief instrument. In werkelijkheid is die persoon vrij, hij is niet jouw eigendom. Hij is in je leven gekomen omdat hij dat wilde, en hij kan ook weer weggaan wanneer hij dat wilt, of je dat nu leuk vindt of niet. Daarom moet je jezelf losmaken en begrijpen dat, hoewel hij nu je partner is en je op een bepaalde manier je leven met deze persoon deelt, hij op een dag ook gewoon weer een persoon op de wereld kan zijn, en dat je ook zonder hem zult overleven.
- Herzie je overtuigingen. Waarom heb je die liefde nodig? Wat doe je met die liefde? Waarom wil je het? Geeft het je tevredenheid en geluk, of gaat het verder dan dat? Waar staat het geschreven dat je een partner nodig hebt om gelukkig te zijn?
- Verander je gedrag. Zodra je die onrealistische gedachten en overtuigingen hebt losgelaten, is het belangrijk om dit in je gedrag toe te passen. Stop je partner te controleren en stop met het geven van onnodige verklaringen.
Geniet van hun gezelschap, maar ook van je eigen gezelschap, zowel met anderen als alleen. Doe wat je graag doet en niet wat je moet doen omdat je een partner hebt. Als je partner de nieuwe veranderingen accepteert, is dat geweldig. Als dat niet zo is, ga dan weg! Die persoon is je niet waard, en je hebt hem of haar niet nodig. Je hoeft niet te vertrouwen op iemand anders om gelukkig te zijn.