Waarom word ik altijd verliefd op hetzelfde type partner? Relatiepatronen uitgelegd door een expert

Als een meisje is opgegroeid in een gezin waarin ontrouw en geweld normaal waren, is de kans groot dat ze later in relaties terechtkomt waarin dezelfde dynamiek zich herhaalt. Ontdek waarom dit gebeurt.

Op het pad van de liefde is het vaak niet de rede die de boventoon voert. Het zijn eerder onze eerdere ervaringen en de manier waarop we hebben geleerd om met anderen om te gaan. Dat zou verklaren waarom sommige mensen steeds weer verliefd worden op hetzelfde type partner. Waarom verhalen steeds opnieuw verteld worden, ook al weten ze dat het niet goed zal aflopen.

Wat is de oorzaak van dit fenomeen? Is het een vorm van emotioneel masochisme of gewoon toeval? Om meer over dit onderwerp te weten te komen, spraken we met Dr. Ana Isabel Sanz.

Zij een psychotherapeut die gespecialiseerd is in affectieve stoornissen en directeur van het Ipsias Psychiatric Institute. Zij legde ons uit wat relationele patronen zijn en hoe je gezonde en bevredigende banden kunt opbouwen.

Wat zijn relatiepatronen en hoe ontstaan ze?

De manier waarop we met elkaar omgaan in de liefde, vriendschap of op het werk, wordt beïnvloed door dynamieken die we al sinds onze kindertijd meekrijgen. Het zijn onbewuste interactiepatronen, dat wil zeggen manieren van relateren die we onbewust aanleren en die we automatisch herhalen.

Volgens Dr. Sanz ontstaan deze in de vroege kindertijd, waarbij onze ouders of verzorgers als referentie dienen. Ze worden geconditioneerd door ‘de verwachtingen en overtuigingen die we gedurende ons leven vormen, over wat menselijke relaties voor ieder van ons betekenen en bijdragen.’

Met andere woorden, onze vroegste voorbeelden van emotionele relaties bepalen hoe wij liefde en relaties zien. Dergelijke aangeleerde overtuigingen en manieren van omgaan met anderen kunnen ertoe leiden dat we terugkerende patronen ontwikkelen die we kennen. Deze kunnen echter schadelijk en giftig zijn. Dit blijkt uit hechtingsstijlen.

Hechting en slechte ervaringen

Met gehechtheid bedoelen we de band die we vanaf onze kindertijd opbouwen met onze verzorgers, met name onze ouders, en die van invloed is op onze relaties als volwassenen. Volgens de gehechtheidstheorie van kinderpsychoanalyticus John Bowlby zijn er vier classificaties: veilig, angstig, vermijdend en gedesorganiseerd.

Sanz legt uit dat sommige ouders hun kinderen een veilige hechting bieden. Daardoor ze het vertrouwen krijgen dat ze hen niet in de steek zullen laten. Anderen ontwikkelen minder gezonde hechtingspatronen die hen tekenen als ze een partner hebben.

Dit leidt tot angst voor verlating, emotionele afstand, angst voor verbintenissen en een verlangen om verbinding te maken, maar dit niet te doen omdat ze niet gekwetst willen worden. In deze laatste gevallen zijn de liefdeservaringen niet positief.

Waarom kies ik steeds weer voor hetzelfde type partner, ondanks negatieve ervaringen?

Na een breuk erkennen de meeste mensen het gedrag dat ze niet willen accepteren in hun leven en vermijden ze de fouten uit het verleden te herhalen. Dit gebeurt echter niet altijd. Iemand wordt dan verliefd op hetzelfde type partner omdat ze in een cirkel terechtkomen. Dit ondanks de negatieve ervaringen en emotionele schade.

Volgens Dr. Sanz komt dit vrij vaak voor en is het mogelijk dat zelfs de betrokkenen het niet begrijpen.  Aan de andere kant, hoewel elk geval uniek is, wordt er in veel gevallen gekozen voor dezelfde stijl van een koppel om de volgende redenen:

• Laag zelfbeeld. Wanneer iemand zijn eigen waarde niet erkent, kan hij genoegen nemen met relaties waarin hij niet de behandeling krijgt die hij verdient. De angst om alleen te zijn en persoonlijke onzekerheid leiden ertoe dat je schadelijke dynamieken accepteert, ook al ben je je daarvan bewust.
• Misvattingen over de liefde. Vanaf jonge leeftijd leren en internaliseren we ideeën en verwachtingen over de liefde die zeer schadelijk kunnen zijn. Zinnen als “liefde overwint alles” of “als hij van mij houdt, zal hij veranderen” kunnen ervoor zorgen dat we in de toekomst in giftige relaties blijven.
• Verworven relatiepatronen. Zoals we al zeiden, hebben gehechtheidsfiguren in de kindertijd een grote invloed op de emotionele ontwikkeling van kinderen. Als de relatie tussen de ouders thuis koud en afstandelijk was, kan dit de manier beïnvloeden waarop de persoon als volwassene met anderen omgaat. Het gebrek aan genegenheid en giftig gedrag worden hierdoor genormaliseerd.

Tekenen om een ongezond relatiepatroon te herkennen

Wanneer iemand met een toxisch relatiepatroon verliefd wordt en zijn of haar zenuwstelsel overspoeld wordt met oxytocine en dopamine, kan hij of zij zichzelf ervan overtuigen dat het deze keer anders zal zijn. Hij of zij kan gedrag dat de ware persoonlijkheid van de nieuwe partner onthult, bagatelliseren.

Dr. Sanz benadrukt dat “als het moment van verliefdheid en idealisering voorbij is, het belangrijk is om het gebrek aan aandacht en respect in de communicatie, of het onderschatten van de mening van een van de partners, niet over het hoofd te zien.”

Als we de gevoelens, ideeën en beslissingen van onze partner onderschatten, ontstaat er een ongelijke machtsverhouding. Dit leidt tot emotionele afhankelijkheid en ondermijnt het zelfvertrouwen.

Daarbij komt nog ‘de behoefte aan controle, de neiging tot bezitterigheid en het gebrek aan respect voor privacy en de eigen ruimte en relaties’. Het is belangrijk om te leren dit gedrag tijdig te herkennen. Alleen dan kun je verstikkende en moeilijk te hanteren situaties voorkomen.

Hoe doorbreek je schadelijke relationele patronen?

Wanneer we ons ervan bewust zijn dat we relationele patronen herhalen, is het belangrijk om actie te ondernemen om de cirkel te doorbreken. Alleen dan kunnen we de juiste partner aantrekken. Hiervoor is een combinatie van introspectie, bewuste actie en passende ondersteuning nodig.

Volgens Dr. Sanz is zelfkennis de eerste stap om dit patroon te doorbreken, als je “altijd verliefd wordt op hetzelfde type partner”. Door te begrijpen welke eerdere ervaringen van invloed zijn op de manier waarop we een band opbouwen, is het mogelijk om onze hechtingsstijl te herkennen en te bepalen hoe deze dynamiek onze partnerkeuze heeft beïnvloed.

Tegelijkertijd is het belangrijk om een gezond ondersteuningsnetwerk te hebben en therapie te volgen. Op deze manier helpen we onszelf om de dingen te zien zoals ze werkelijk zijn en ontwikkelen we vaardigheden waarmee we giftig gedrag kunnen herkennen. Daardoor kunnen we actie ondernemen.

Als je wilt voorkomen dat je steeds weer verliefd wordt op hetzelfde type partner, moet je je ideeën over de liefde veranderen. Door beperkende overtuigingen en onrealistische verwachtingen los te laten, kun je jezelf de waarde geven die je verdient. Je kunt je gevoelens en welzijn belangrijker vinden dan oppervlakkige, lege mensen.

Doorbreek de patronen die je tegenhouden!

Nu je weet welke factoren ervoor kunnen zorgen dat je op zoek gaat naar hetzelfde type partner, is het tijd om te leren van je eerdere ervaringen. Tijd om de persoon die je bent geworden te waarderen en eerdere fouten niet te herhalen.

Door giftige relatiepatronen achter je te laten en niet altijd verliefd te worden op hetzelfde type partner, kun je ontdekken wie je verdient in je leven. Zo kun je een gezond en onbevreesd verhaal schrijven waar je volop van zult genieten.