Waarom slimme mensen vaak doen alsof ze dat niet zijn
Ben jij een van die mensen die gedwongen is bepaalde studies en ervaringen van je cv te schrappen om een baan te krijgen? Zo ja, dan zie je je vaardigheden en waarde misschien meer als een probleem dan als een voordeel. Er zijn inderdaad specifieke scenario’s in de huidige maatschappij waar middelmatigheid de voorkeur krijgt boven uitzonderlijk talent.
Dat zie je bij figuren die, ondanks hun schijnbare onbekwaamheid, hoge managementfuncties bereiken. Ze worden gekozen door het soort leiders dat loyale werknemers verkiest boven mensen met grote waarde. Veel organisaties willen inderdaad geen nieuwe ideeën, dat er iets verandert, of dat hun gezag in twijfel wordt getrokken.
In bepaalde gevallen wordt functionele domheid verkozen boven de innovatieve geest, degene die met flexibiliteit, resolutie en kritisch perspectief structuren herformuleert en vooruitgang brengt. Veel van deze realiteit kan verklaren waarom de slimste mensen zich uiteindelijk teleurgesteld voelen. Daarom kiezen ze ervoor hun potentieel te verhullen.
We zijn allemaal sociale wezens. Wat we vaak het meest nodig hebben is ons aanpassen, een baan krijgen, en niet de ‘weirdo’ zijn die ervoor zorgt dat mensen zich ongemakkelijk voelen en die niemand begrijpt. Maar kunnen degenen die gedwongen worden hun waarde te verlagen om te integreren ooit gelukkig zijn?
Hoog intelligente mensen zijn uiterst reflectief, kritisch en waarheidszoekend. Daardoor voelen ze zich vaak ontgoocheld in een omgeving die niet altijd erkent wie waardevoller is.
Waarom slimme mensen doen alsof ze niet zijn
We leven in een wereld waarin men de meest onwetenden ziet als de meest getalenteerden (Dunning-Kruger-effect) en de slimsten hun waarde onderschatten (bedriegerssyndroom). Hoewel het ironisch lijkt, is het eigenlijk een vreselijke tragedie.
In feite worden de slimste en meest competente mensen verspild in een systeem dat in stand wordt gehouden maar niet vooruitgaat. Daarbij komt de realiteit die we al noemden. Het feit dat intelligente mensen vaak doen alsof ze dat niet zijn, alleen maar om te overleven.
Bovendien hebben mensen met een hoger IQ meer aanpassingsproblemen. Vandaar dat ze veel sociale voordelen mislopen. Ze bereiken bijvoorbeeld misschien helemaal geen professionele carrière of missen een goed netwerk van vrienden of een partner. Laten we eens nader uitzoeken waarom sommige slimme mensen doen alsof ze dat niet zijn.
Op school worden de slimste kinderen vaak gebrandmerkt als betweters. Bovendien worden ze vaak gepest en voelen ze zich afgewezen vanwege hun talent. Hierdoor kunnen ze er op een gegeven moment voor kiezen hun vaardigheden te onderschatten om zich aan te passen en geen aandacht te trekken.
Overkwalificatie is een probleem bij het aangenomen worden
Slimme mensen doen vaak alsof ze dat niet zijn, omdat ze zich grote vissen in kleine vijvers voelen. In feite zijn er zo weinig banen beschikbaar voor hoogopgeleide werknemers dat ze geen andere optie hebben dan hun verwachtingen te verlagen en hun cv’s in te korten.
In feite wordt overkwalificatie in veel werksettings als een bedreiging gezien. Ten eerste komt het doordat er niet genoeg functies zijn voor dit soort mensen. Ten tweede hebben bedrijven vaak het gevoel dat ze dit soort werknemers niet altijd kunnen of willen geven wat ze verdienen.
De Universiteit van West-Australië voerde een onderzoek uit (Engelse link) waarin werd beweerd dat veel managers ervan uitgaan dat wanneer iemand overgekwalificeerd is voor een functie, hij zich misschien gaat vervelen. Geleidelijk aan leidt de overtuiging dat ze overgekwalificeerd zijn voor hun functie ertoe dat ze zich uiteindelijk losmaken van hun verantwoordelijkheden en zich buitengesloten voelen.
Er bestaan veel vooroordelen rond slimme en getalenteerde mensen. Dit verklaart waarom ze, om te overleven en gewoon een baan te krijgen, er vaak voor kiezen hun ambities naar beneden bij te stellen en hun cv’s in te korten.
De eeuwige zoektocht om er sociaal bij te horen
De Universiteit van Singapore voerde een onderzoek uit (Engelse link) waaruit bleek dat, hoewel de overgrote meerderheid graag tijd deelt met vrienden, de slimste mensen meer genieten van eenzaamheid. Dit betekent echter niet dat ze asociaal zijn of dat ze geen behoefte hebben aan een band met anderen. In feite hebben alle mensen behoefte aan verbondenheid.
Maar als slimme mensen een basisnetwerk van vriendschappen willen opbouwen, zijn ze vaak gedwongen hun ware zelf te verdunnen en een karakter van minder diepte en brille te creëren. Dit betekent dat ze zich met anderen kunnen verbinden door meer triviale gesprekken te voeren.
Wanneer slimme mensen zich voordoen als iets dat ze niet zijn, doen ze dat alleen maar om te overleven. In werkelijkheid hebben ze zich gerealiseerd dat het hun dagelijks leven en aanpassing vergemakkelijkt.
De behoefte om geen aandacht te trekken
Slimme mensen doen soms alsof ze dat niet zijn om lijden te voorkomen. Dit lijkt misschien vreemd, maar het gebeurt vaak. Een kind met hoge intellectuele capaciteiten heeft bijvoorbeeld vaak te lijden onder situaties van pesten. Veel slimme kinderen brengen inderdaad een groot deel van hun academische leven door met het ondergaan van bijnamen en beledigingen.
Opgroeien als het lelijke eendje of betweterige uil die altijd alleen op het schoolplein stond, laat echter een litteken achter. Ook een trauma. In feite kunnen ze bij het bereiken van de volwassenheid ervoor kiezen hun persoonlijkheid, charisma, talent en kennis te verdringen. Het is een basismechanisme om de afwijzing en pijn te vermijden die ze in hun jeugd hebben geleden.
Het effect van doen alsof
We kunnen hoog intelligente mensen definiëren door hun vermogen om problemen op te lossen. Als ze zich ervan bewust zijn dat talent en een briljante geest als bedreiging worden gezien, zijn ze daarom geneigd de uitdaging daadkrachtig op te willen lossen. Het gevolg is dat ze hun potentieel verminderen en uiteindelijk inconsequente gesprekken voeren, en zich laten meeslepen door de traagheid van hun omgeving.
Dit heeft echt negatieve gevolgen. Als ze bijvoorbeeld bepaalde studies en vaardigheden van hun cv schrappen om een baan te krijgen, voelen ze zich uiteindelijk ongemotiveerd en gefrustreerd.
Bovendien kunnen ze besluiten een zekere naïviteit te veinzen om niet arrogant over te komen, of omdat ze iemand die ze aardig vinden niet ongemakkelijk willen laten voelen, of zelfs gewoon om te verbergen dat ze slimmer zijn. Maar dit betekent dat ze uiteindelijk een leven leiden van tegenstrijdigheid en ongelukkigheid.
Doen alsof wat ze niet zijn, verbergen wat ze waard zijn, en een karakter creëren om zich aan hun omgeving aan te passen, zal hun echte zelf verwateren. Dit kan leiden tot depressie omdat ze uiteindelijk zichzelf vervagen in een maatschappij die wil dat iedereen hetzelfde is. Anders, uniek en uitzonderlijk zijn is echter een waarde die ze moeten accepteren, benutten en versterken.
Er zullen altijd mensen zijn die de helderste vonken waarderen en zoeken. Niemand zou ooit zijn innerlijke licht moeten uitschakelen, alleen maar om in duisternis met anderen te leven. We moeten op onszelf vertrouwen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Furnham, A., Dissou, G., Sloan, P., & Chamorro-Premuzic, T. (2007). Personality and intelligence in business people: A study of two personality and two intelligence measures. Journal of Business and Psychology, 22(1), 99-109.
- Gonzalez-Mulé, E., Carter, K. M., & Mount, M. K. (2017). Are smarter people happier? Meta-analyses of the relationships between general mental ability and job and life satisfaction. Journal of Vocational Behavior, 99, 146-164.
- Li NP, Kanazawa S. Country roads, take me home… to my friends: How intelligence, population density, and friendship affect modern happiness. Br J Psychol. 2016 Nov;107(4):675-697. doi: 10.1111/bjop.12181. Epub 2016 Feb 4. PMID: 26847844.
- Liu, S., Luksyte, A., Zhou, L., Shi, J., & Wang, M. (2015). Overqualification and counterproductive work behaviors: Examining a moderated mediation model. Journal of Organizational Behavior, 36(2), 250-271.