Waarom hebben we heilige waarden?
We hebben allemaal ideeën of dingen die belangrijk voor ons zijn. Sommige van deze dingen zijn zo belangrijk voor ons dat we er enorm veel waarde aan hechten. Naarmate meer mensen ze gaan waarderen, wordt de waarde die we eraan hechten alleen maar groter. Soms is het echter moeilijk om ze uit te wisselen. Deze moeilijk te benoemen of ontastbare dingen, noemen we ook wel heilige waarden.
Onze heilige waarden moeten door iedereen worden gerespecteerd en beschermd. Wanneer iets een heilige waarde wordt, wordt het ook onze morele verantwoordelijkheid om volgens deze waarde te leven. De waarde wordt onvergelijkbaar met andere waarden. Het is onmogelijk om een heilige waarde in te ruilen voor materiële of immateriële goederen.
Hoe worden heilige waarden gevormd?
Er zijn veel manieren waarop een object of idee een heilige waarde kan worden. Over het algemeen zijn er echter twee processen die ervoor zorgen dat iets dat veel waarde heeft voor een grote groep mensen, uiteindelijk een heilige waarde wordt. Beide processen beginnen met de waarneming van een bedreiging.
In het eerste proces kan een ruzie tussen twee tegenovergestelde groepen een bepaald ideaal bedreigen. Deze bedreiging zorgt ervoor dat de groep meer belang aan dit ideaal gaat hechten, het in een ritueel verandert, waardoor het een heilige waarde wordt.
Dit proces verdeelt de wereld in twee kanten, de kant van het heilige en de kant van het profane. De heilige waarde verenigt ons niet alleen met de leden van onze groep, maar scheidt ons tegelijkertijd ook af van de andere groep.
Hoe groter de bedreiging echter is, hoe meer rituelen een groep zal bedenken. En dit is wat het tweede proces inhoudt. Deze rituelen houden natuurlijk allemaal verband met de heilige waarde die in gevaar wordt gebracht. De leden van de groep gaan de rituelen steeds vaker uitvoeren, wat de relaties tussen de groepsleden versterkt. Bovendien bepalen deze rituelen ook de normen van de groep.
Welke gevolgen hebben heilige waarden?
Heilige waarden beïnvloeden de beslissingen die we nemen. We wijzen elke beslissing die een gevaar vormt voor onze heilige waarden of ermee in strijd is, af. Zelfs als dit heel erg onproductief is. Heilige waarden bevatten morele overtuigingen die gedragsregels met zich meebrengen. Ze vertellen ons wat goed en fout is.
Dit is ook een van de redenen waarom we heilige waarden zo fel verdedigen. Soms gebruiken we zelfs psychologische strategieën om dit te doen. Sommige van deze strategieën omvatten morele verontwaardiging en zuivering.
Morele verontwaardiging houdt in dat je een cognitieve, emotionele en gedragsmatige afkeer voelt ten opzichte van waarden die je eigen heilige waarden tegenspreken. Morele zuivering bestaat daarentegen uit het uitvoeren van symbolische handelingen die onze toewijding aan onze heilige waarden bevestigen.
De voordelen van heilige waarden
We denken graag van onszelf dat ons gedrag rationeel is en dat we beslissingen nemen door eerst de voor- en nadelen tegen elkaar af te wegen. Veel van onze beslissingen worden echter onbewust gestuurd door onze overtuigingen en ons idee van goed en kwaad. Iets soortgelijks gebeurt als het gaat om heilige waarden.
Hoewel het rationeel zou zijn om onze heilige waarden buiten beschouwing te laten, zijn we toch vaak geneigd om dit niet te doen.
Toch biedt het hebben van heilige waarden vanuit evolutionair perspectief ook voordelen. Heilige waarden kunnen bijvoorbeeld niet worden gekocht en verkocht. Niet alles is dus te koop. Hierdoor voelen we meer behoefte om de mensen die onze waarden met ons delen, te steunen.
Tegelijkertijd zijn heilige waarden ook tijdloos. Ze zullen altijd belangrijk zijn, ongeacht de gebeurtenissen die duizenden jaren geleden plaatsvonden. We houden onze toewijding aan deze waarden daarom in stand met andere mensen die dezelfde heilige waarden hebben.
Jeruzalem als een heilige waarde
Eigenlijk is Jeruzalem een actueel voorbeeld van dit soort heilige waarden. Deze oude stad, waarover wordt gevochten door de Palestijnen en Israëliërs, is voor beide groepen een heilige waarde geworden. Zowel Israëliërs als Palestijnen zien Jeruzalem als een cruciaal onderdeel van hun identiteit. Hierdoor is het ook geen optie om deze stad te kopen met geld.
Toen president Donald Trump Jeruzalem erkende als de hoofdstad van Israël, bedreigde hij de status van de stad. De Palestijnen zagen dit als een bedreiging voor een van hun heilige waarden. Ze hebben dit idee daarom ook verworpen. Deze afwijzing heeft zich echter gemanifesteerd in geweld.
Het enige wat Donald Trump deed, was het conflict in stand houden. Als het zijn wens was om het conflict op te lossen, dan was dit zeker niet de manier om dit voor elkaar te krijgen.
Een diepgeworteld conflict kun je alleen oplossen door potentiële symbolische concessies zonder enig materieel voordeel te realiseren. Deze symbolische concessies moeten echter wel de waarden van de andere groep erkennen en de groep de kans geven om zijn stem te laten horen.
