7 signalen van het vroegtijdig verschijnen van de ziekte van Parkinson

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Francisco Pérez.

Laatste update: 27 december, 2022

Een vroegtijdig verschijnen van de ziekte van Parkinson treedt vóór de leeftijd van 50 jaar op. Het is een neurodegeneratieve stoornis die het zenuwstelsel aantast. Deze aandoening veroorzaakt schade en de hierop volgende aftakeling van de neuronen in de substantia nigra. De gemiddelde leeftijd waarop de ziekte van Parkinson begint op te treden is 60 jaar. Met de leeftijd stijgt ook de kans om deze ziekte te krijgen aanzienlijk. Maar bij ongeveer 5 tot 10 procent van de mensen met de ziekte van Parkinson treedt deze ziekte vroegtijdig op nog vóór ze 50 jaar oud zijn.

Mutaties van specifieke genen zoals het parkin-gen kunnen bijdragen tot het verschijnen van deze stoornis. Mensen met één of meer familieleden met de ziekte van Parkinson lopen ook een hoger risico om deze aandoening te ontwikkelen.

In het algemeen is de kans op de ontwikkeling van de ziekte slechts 2 tot 5 procent, tenzij er sprake is van een familiegeschiedenis van de aandoening. Men schat dat 15 tot 20 procent van de mensen met de ziekte van Parkinson weet dat ze een familielid met de ziekte hebben.

In heel zeldzame gevallen kunnen de symptomen optreden bij mensen die jonger zijn dan 20. Dit is bekend als jeugdig parkinsonisme. Meestal begint het met symptomen van dystonie en bradykinesie. Vaak kan het medicijn levodopa deze symptomen verbeteren.

Wat is de ziekte van Parkinson?

De arts James Parkinson stelde in 1817 de eerste diagnose van de ziekte. Deze Britse arts observeerde zes patiënten die de typische symptomen van de ziekte vertoonden die hij “bevende verlamming” noemde. Later gaf de beroemde Franse neuroloog Charcot deze aandoening de naam ziekte van Parkinson.

We hebben het eerder al vermeld. De ziekte tast het zenuwstelsel aan. Het veroorzaakt een aftakeling van de neuronen van de substantia nigra. Deze neuronen maken dopamine aan. Dopamine is een fundamentele chemische stof die ervoor zorgt dat de lichaamsbewegingen op de juiste manier uitgevoerd worden.

Wanneer de hersenen onvoldoende dopamine hebben om de beweging op de goede manier vol te houden dan stuurt het de signalen, die het lichaam zeggen hoe het moet bewegen, op de verkeerde manier. Geleidelijk verschijnen dan de typische motorische symptomen van de ziekte.

Men heeft ook aangetoond dat de ziekte van Parkinson andere neuronen aantast. Het gevolg is dus dat andere neurotransmitters zoals serotonine, noradrenaline en acetylcholine ook getroffen worden. Dit kan de andere niet-motorische symptomen van de ziekte verklaren.

Het vroegtijdig verschijnen van de ziekte van Parkinson

Wanneer we aan iemand denken met de ziekte van Parkinson, dan stellen we ons meestal een persoon voor met bevende handen. Ze lopen heel langzaam en met een lichtjes gebogen rug. Hun lichaam is wat star. Het is waar dat dit beeld niet veraf staat van de werkelijkheid.

Maar het beven, de starheid en het langzaam stappen zijn niet de enige symptomen van de ziekte van Parkinson. Naast die symptomen en andere motorische kenmerken is er ook sprake van een grote verscheidenheid aan niet-motorische symptomen.

Deze niet-motorische symptomen zijn cognitieve, gedragsmatige en emotionele veranderingen. Die kunnen het dagelijks leven van de patiënt belemmeren.

Het is echter niet ongebruikelijk dat de motorische en niet-motorische symptomen die typisch zijn voor de ziekte van Parkinson, zich ook bij heel jonge mensen vertonen. De ziekte komt inderdaad vaker voor bij oudere mensen. Maar het treedt dus niet uitsluitend bij deze groep op.

In het geval van jeugdige ziekte van Parkinson kunnen de niet-motorische symptomen de minst typische zijn. Maar ze treden vaker op bij personen die jonger dan 20 zijn. Omdat deze symptomen van de ziekte van Parkinson niet uitsluitend bij deze aandoening voorkomen, maken andere kwalen met dezelfde symptomen het soms ingewikkeld om de diagnose te stellen.

Zeven signalen van een vroegtijdige vorm van de ziekte van Parkinson

Er is een aantal symptomen die ons kunnen waarschuwen voor een vroegtijdig verschijnen van de ziekte van Parkinson. Eigenlijk zijn het eerder tekenen.

Maar we gaan ons focussen op de volgende zeven signalen:

• Slaapstoornissen. De stoornissen die het meeste voorkomen zijn insomnia (problemen om in te slapen), het rustelozebenensyndroom en de Remslaapgedragsstoornis.
• Dit is één van de eerste symptomen die optreden. Men beschouwt het in feite als een vroege aanwijzing van de ziekte.
• Andere veranderingen in de gemoedstoestand. Naast de depressieve symptomen komen angstgevoelens en apathie heel vaak voor. Deze symptomen kunnen de wens om hulp en een oplossing te zoeken beïnvloeden.
• Cognitieve veranderingen. Vele mensen met een vroegtijdig optreden van de ziekte van Parkinson vinden het meestal moeilijk om meer dan één ding tegelijkertijd te doen. Taken uitvoeren gebeurt langzaam. De snelheid van het denken is trager. Ze hebben problemen met aandacht en concentratie. Ze ervaren geheugenproblemen. Samen met dementie zijn dit allemaal symptomen van een vroegtijdig verschijnen van de ziekte van Parkinson.
• Meestal zien we de symptomen het eerst bij de handen. Maar bij andere patiënten kunnen ze in de kaak of de voeten beginnen. Het meest kenmerkende van dit beven is dat het zich in rusttoestand voordoet.
• Bradykinesie. Dit is een geleidelijk verlies van de spontane beweging. De algemene beweging wordt gewoon trager. Dit is één van de symptomen die de getroffen mensen het meest onbekwaam maakt en frustreert.
• Bij een vroegtijdige vorm van de ziekte van Parkinson voelt de patiënt zich altijd moe terwijl hij zich totaal niet ingespannen heeft.

Zoals we gezien hebben, is de ziekte van Parkinson geen aandoening die uitsluitend bij “oudere mensen” optreedt. Een vroegtijdig verschijnen van de ziekte van Parkinson kan enorme verzwakking veroorzaken. Deze zeven signalen kunnen je misschien helpen om de ziekte te herkennen. Op die manier kan je zo vlug mogelijk een specialist raadplegen die een diagnose kan stellen.