Vergevingsbrieven: krachtige hulpmiddelen voor emotionele bevrijding

Wanneer je gevoelens van woede, bitterheid of wrok uit het verleden met je meedraagt, is het moeilijk om een gevoel van welzijn te bereiken. Ontdek hoe vergevingsbrieven je hierbij kunnen helpen.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Elena Sanz.

Laatste update: 27 december, 2022

Wanneer je in therapie gaat, of zelfs wanneer je zelf iets wilt veranderen, wil je vaak zo snel mogelijk resultaat zien. Je wilt weten wat je moet doen om anders te zijn, je beter te voelen, en je leven te verbeteren. Dat is alles waar je om geeft. Je bent echter geneigd te vergeten dat je hart (en geest) eerst leeggemaakt moeten worden voordat het weer gevuld kan worden. Hiervoor zijn hulpmiddelen zoals vergevingsbrieven.

Je moet je realiseren dat je geen solide toekomst kunt creëren door die zwakke en beschadigde fundamenten te negeren die je in stand hebben gehouden. Transformeren houdt in dat je in jezelf moet kijken. Naar het verleden en die donkere hoeken van je wezen die je beangstigen. Daar zal de sleutel tot je vrijheid worden gevonden.

Als je bereid bent dit moedige proces uit te voeren, zul je geïnteresseerd zijn in het instrument waar we het vandaag over hebben.

Waarom zijn vergevingsbrieven nodig?

Veel van wie je bent is te danken aan de ervaringen die je hebt gehad in je interacties met anderen. Bijvoorbeeld, de banden die je met je ouders hebt opgebouwd. Maar ook je vroege relaties met schoolgenoten, de eerste banden met een partner… Al deze sociale gelegenheden vormen je. Ze zorgen ervoor dat je je geliefd en veilig voelt, of beschadigen je op een bepaalde manier.

Je hebt de neiging om wrok te koesteren tegenover degenen met wie je bepaalde fasen van je leven hebt gedeeld. Bijvoorbeeld, misschien heb je het gevoel dat je ouders je niet onvoorwaardelijk accepteerden, of dat ze je vergeleken met je broers en zussen.

Misschien doet de onbeleefdheid of agressie die je in de klas hebt ondergaan je nog steeds pijn. Of dat je ‘in de steek gelaten’ bent door die partner bij wie je voor altijd wilde blijven, doet je nog steeds pijn.

Hoewel je verder bent gegaan en denkt dat je dit soort ervaringen achter je hebt gelaten, hebben ze in werkelijkheid nog steeds een impact op je. Wrok weegt inderdaad zwaar op je, haat beperkt je, en woede kan je ziek maken. Daarom moet je deze verhalen overstijgen, ervan leren en beginnen te vergeven.

Wat zijn vergevingsbrieven?

Als je hoort dat je het verleden moet vergeven, heb je misschien het gevoel dat je dit advies volledig in de wind moet slaan. Dat is ook niet verwonderlijk. Het concept van vergeving is je immers verkocht als een metafoor voor vriendelijkheid.

Voor zelfopoffering, en rechtvaardiging van de fouten van anderen. Hoe kun je iemand vergeven die je zoveel pijn heeft gedaan? Dat zou betekenen dat je hun gedrag accepteert en jezelf verraadt. Sterker nog, alleen al het denken daaraan maakt je boos.

Je moet vergeving echter opvatten als de beslissing om jezelf te bevrijden van het gewicht van het verleden. Dit doe je niet voor anderen, om hen te compenseren, of van hun schuldgevoel te bevrijden. Je doet het voor jezelf, zodat hun vroegere daden ophouden jouw leven te beheersen en een invloed te hebben op je heden. Het is een geschenk dat je aan jezelf geeft en dat je vooruit helpt.

Het is niet nodig dat de ander zich verontschuldigt of berouw toont. Ook hoef je je vergevingsbrief niet naar hem of haar op te sturen om te lezen. Het is een persoonlijk ritueel en is bedoeld om aan je eigen emoties te werken. Toch zul je verrast zijn hoe krachtig het is.

Hoe schrijf je vergevingsbrieven

Een vergevingsbrief heeft een specifieke structuur. Het stelt je in staat om een diepgaand proces uit te voeren. Dit gaat van de identificatie van je emoties tot expressie, verwerking en, uiteindelijk, loslaten. Hier zijn de stappen om deze oefening uit te voeren:

Identificeer je emoties

Bepaal allereerst welke aspecten of ervaringen uit je verleden je negatief hebben gemarkeerd. Wat is er gebeurd? Wie waren de betrokkenen?

In de regel zul je bij deze zoektocht een veelheid aan relevante ervaringen vinden met verschillende hoofdrolspelers. Idealiter schrijf je een brief aan elk van deze mensen.

Je kunt bijvoorbeeld beginnen met je moeder, je belangrijkste band. Sta jezelf toe je alles te herinneren waarvan je het gevoel had dat het ontbrak in deze relatie, dat het je pijn deed, of dat het een impact op je had. Als je deze elementen mentaal hebt geïdentificeerd, kun je beginnen met de brief.

Uit je gevoelens

Begin de brief door de gekozen persoon aan te spreken, alsof je in de eerste persoon spreekt en maak de bedoeling van de brief duidelijk. Bijvoorbeeld: “Mam, ik schrijf je deze brief om uit te drukken wat ik je nooit heb kunnen vertellen.” Begin vervolgens alle gebeurtenissen uit het verleden die je pijn hebben gedaan en de emoties die ze bij je losmaakten in detail te beschrijven.

Het is uiterst belangrijk dat je jezelf bij deze stap laat gaan. Beperk jezelf niet en leg geen filters op je woorden. Vergeet niet dat niemand anders het zal lezen. Sta jezelf toe om je woede, pijn, verdriet, haat, of elk ander gevoel dat in je opkomt te voelen en te uiten.

Vergeet moraal en politieke correctheid voor een moment en maak je ook geen zorgen over je handschrift of de opbouw van je zinnen. Schrijf gewoon wat in je opkomt.

Praat over alle ervaringen die je nodig hebt, leg uit hoe je je voelde, hoe het je heeft beïnvloed en hoe het dat nog steeds doet. Spreek je verwijten uit, je verlangens en je teleurstelling. Zeg hoe je zou willen dat de dingen gebeurd waren. Censureer jezelf niet.

Verwerk je emoties

Nadat je je emoties hebt geventileerd, een proces dat moeilijk is en je innerlijk diep zal hebben geraakt, is het tijd om die emoties te verwerken. Benoem je verlangen en intentie om te vergeven en de redenen waarom je daarvoor kiest.

Bijvoorbeeld: “Ondanks dit alles heb ik vandaag besloten om je te vergeven omdat ik deze pijn niet met me mee wil blijven dragen.” Of “Ik vergeef je omdat ik het niet verdien om met bitterheid in mijn hart te leven.” Je kunt ook schrijven: “Ik vergeef je zodat ik verder kan zonder de invloed die je zo lang op me hebt uitgeoefend.”

Als je daartoe in staat bent, kun je wat er gebeurd is in een context plaatsen. Het is de moeite waard te bedenken dat de mensen die jou schade hebben berokkend, in de regel zelf ook beschadigd zijn. Ze hebben je waarschijnlijk geen liefde gegeven omdat ze die zelf ook niet hebben ontvangen.

Inzicht in je verleden en je omstandigheden kan je helpen jezelf te bevrijden. Je zou eraan kunnen toevoegen: “Ik begrijp dat je je best hebt gedaan met wat je toen wist, maar vandaag doorbreek ik die pijncyclus.”

Leren en dankbaarheid

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat veel mensen er met dit soort emotionele ontlading niet alleen in slagen tegenslagen te overwinnen, maar er zelfs sterker uit tevoorschijn komen. In feite verwerven zij waardevolle vaardigheden uit hun ervaring. Dit staat bekend als posttraumatische groei.

Een van de belangrijkste sleutels tot het bereiken van dit soort groei is te leren van je ervaring. Je moet kunnen zien hoe wat je hebt meegemaakt heeft bijgedragen aan je persoonlijke ontwikkeling en wat het je heeft geleerd. Sterker nog, twijfel er nooit aan dat elke situatie die je ooit hebt meegemaakt je iets heeft geleerd.

Als je bijvoorbeeld in je jeugd de wond van verlating hebt opgelopen, ben je waarschijnlijk een empathischer en liefdevoller mens geworden. Verder heb je waarschijnlijk het soort autonomie en onafhankelijkheid ontwikkeld dat anderen ontberen.

Natuurlijk had je je lijden willen voorkomen. Als het echter eenmaal gebeurd is, heb je het recht om de kwaliteiten die je als gevolg van je pijn hebt ontwikkeld, te observeren en te waarderen.

Daarom is dit deel van je vergevingsbrief bedoeld om er zelf van te leren. Het helpt je om verder te kunnen kijken dan je pijn en er lessen uit te trekken.

Om jezelf te bedanken dat je in staat bent geweest iets waardevols op te bouwen uit wat je hebt meegemaakt. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen: “Ik waardeer dat deze afwezigheid die ik in het verleden heb meegemaakt, me heeft geleerd om altijd aan mijn eigen kant te blijven staan en mezelf nooit alleen te laten.”

Gebruik vergevingsbrieven als therapeutisch hulpmiddel

Als je de volgende stappen hebt doorlopen, is je brief af. Nu is het tijd om je ervan te ontdoen op een manier die voor jou symbolisch en belangrijk is. Je kunt hem verbranden, verscheuren en in een beek gooien, of doen wat je goeddunkt. Maar vergeet niet dat je het niet hoeft te versturen. Dit proces is alleen voor jou.

Vergevingsbrieven zijn uitstekend om bepaalde fasen af te sluiten en voor rouwdoeleinden. Dat geldt ook om het verleden ‘op te ruimen’ voordat je aan enige vorm van therapie begint. In feite, zonder deze voorafgaande stap, kunnen alle pogingen tot verandering niet succesvol zijn.

Dus zelfs als je in eerste instantie terughoudend bent, het gevoel hebt dat het niet nodig is of dat het te pijnlijk is, vertrouw er dan op dat het schrijven van een vergevingsbrief de eerste stap zal zijn op weg naar de vrijheid die je zoekt.