Veeleisende mensen - tussen narcisme en zwakheid

4 minuten

Laatste update: 10 april, 2018

Veeleisende mensen worden niet zo geboren. Ze worden zo gemaakt. Er is geen gen of biologisch fysiologisch signaal dat ervoor zorgt dat iemand bazig wordt. Deze neiging of deze behoefte aan controle over andere mensen is duidelijk iets dat overgedragen wordt door de cultuur. Eerst is het afkomstig van hun algemene omgeving en dan van hun familie.

Waarom zijn sommige mensen veeleisend?

Aan de ene kant is er een waardesysteem dat ervoor zorgt dat deze mensen veeleisend worden. Anderzijds speelt een combinatie van de eigenschappen van hun persoonlijkheid een rol. De bazige persoon denkt niet dat hij een probleem heeft. Meestal denken deze mensen eigenlijk dat hun daden lofwaardig zijn. Zelfs hun psychologische conflicten bevestigen hun mening.

“Geen tirannie is wreder dan die, die beoefend wordt in de schaduw van de wet en getooid met gerechtigheid.”
-Montesquieu-

Deze manier van zijn en voelen zal de veeleisende persoon schade berokkenen, maar ook alle anderen rond hem. Het is een hindernis voor creativiteit en voorkomt dat iemand vooruitgaat en verandert. Bovendien moedigt het ongezonde communicatiepatronen aan. Het zorgt er ook voor dat menselijke relaties een aanhoudende bron van conflict zijn. Soms ontploft het en soms blijft het hangen als een doffe verschrikkelijke spanning.

De kenmerken van veeleisende mensen

Moeilijke mensen zijn niet altijd in dezelfde mate lastig. Sommigen zijn veeleisender, anderen minder. Dit varieert van de mensen die de neiging hebben om controlerend te zijn, tot die personen die ronduit sadistisch zijn. Uiteraard hebben we het hier over sadisme in de algemene betekenis van het woord en niet over de seksuele vorm.

Vrouw met een oud gezin in haar houdt die wolken uit haar mond blaast

Maar alle veeleisende mensen hebben enkele gemeenschappelijke kenmerken, zelfs al is het in verschillende mate. Dit zijn de voornaamste karakteristieken:

Ze zijn agressief. Dit soort mensen denken dat ze problemen kunnen oplossen door middel van lichamelijk of symbolisch geweld.
Ze zijn dogmatisch. Onder geen enkele omstandigheid zijn ze bereid hun mening te veranderen.
Ze houden ervan mensen te commanderen. Voor alles stellen ze regels op. En iedereen die niet aan die regels gehoorzaamt, leggen ze straffen op.
Wanneer je hen in vraag stelt of uitdaagt, reageren ze heftig.
Ze zijn ongevoelig voor de behoeften en de emoties van andere mensen.
Ze zijn niet erg expressief op vlak van hun gevoelens van liefde.

Veeleisende mensen houden van hiërarchische instellingen. Dit geldt vooral als ze hen wat macht geven over andere mensen. Ze genieten ervan het gedrag van andere mensen onder controle te hebben. Als het tot geweld komt, dan hebben ze niet het gevoel dat dit hun fout is. Ze voelen zich gerechtvaardigd door een ‘hoger doel’. Dat kan bijvoorbeeld ‘voor het goede van het bedrijf’ of voor iemands ‘welzijn’ zijn.

Verschillende soorten veeleisende mensen

Niet alle bazige personen handelen op dezelfde manier. Daarom is een classificatiesysteem ontworpen om de bestaande types te verzamelen. Er bestaan vier grote types veeleisende mensen. We geven je een overzicht:

Meisje met een kleurrijke bril en een verbaasde blik op haar gezicht

De veeleisende persoon die ‘respect eist’. Dit soort mensen focussen hun leven en hun waarden op regels. Ze hebben het gevoel dat zij het recht hebben om van andere mensen te eisen dat ze de regels volgen. Ze vinden ook dat ze hen mogen straffen als ze dat niet doen.
De tirannieke veeleisende persoon. Dit is de wreedste en meest gewelddadige soort veeleisende persoonlijkheid. Het zijn kille berekende mensen, zelfs wat betreft het toebrengen van pijn aan andere mensen. Grote dictators zijn een perfect voorbeeld van dit type persoon.
De explosieve veeleisende persoon. Dit soort mensen vinden het echt moeilijk om zichzelf onder controle te houden. Hun gebrek aan zelfcontrole proberen ze uiteindelijk te beheersen met persoonlijkheidsuitbarstingen. Deze ongecontroleerde handelingen zijn zo sterk dat anderen er vaak niet akkoord mee zijn. Soms laten ze hen gewoon hun gang gaan, zodat ze niet langer met die ‘woedeaanvallen’ te maken krijgen.
De zwakke veeleisende persoon. Deze mensen zijn laf en erg onzeker. Ze gedragen zich alleen bazig ten opzichte van mensen die zwakker en weerlozer zijn. Deze andere personen gebruiken ze als een middel om ervoor te zorgen dat ze zelf sterk overkomen. Tot deze groep behoren bijvoorbeeld bendeleden.

Wat doe je met veeleisende mensen?

Bazige mensen zijn echter niet hetzelfde als psychopaten of asociale personen. Want ze zijn niet onverschillig voor de schade die ze andere mensen kunnen toebrengen. Ze gedragen zich meer als de bewakers en beschermers van de morele zeden, van goed gedrag of van een geloofssysteem. Deze mensen zijn de typische soort censuur die in het oog wil houden, die wil goed- of afkeuren en straffen wanneer er sprake is van ongehoorzaamheid.

Is er een manier om deze mensen te laten stoppen zo veeleisend te zijn? Wat dit soort mensen nodig hebben, is een ‘hermoraliserings-‘ proces. Dit betekent dat wat er eigenlijk binnenin hen moet veranderen, hun waardesysteem is. Ze moeten begrijpen dat respect en verdraagzaamheid uitermate waardevolle deugden zijn. Bovendien moeten ze in zichzelf kijken. Want ze moeten toegeven dat hun angsten en lege ruimtes ervoor zorgen dat ze zichzelf aan andere mensen willen opdringen.