Uchronieën, de mogelijkheid om het verleden te veranderen

“In 1933 werd president Roosevelt vermoord. Het land herstelde niet van de Grote Depressie. De Verenigde Staten behielden een isolationistisch beleid en bemoeiden zich niet met WOII. Zonder de tussenkomst van de Verenigde Staten wonnen nazi-Duitsland en Japan de strijd. Zij verdeelden de planeet.” Deze woorden die de geschiedenis lijken te verdraaien, zijn uchronieën.

Een uchronie is een literair fictiegenre, zoals utopieën en dystopieën. Utopieën tonen een volmaakte toekomst. Dystopieën richten zich op het tegenovergestelde en tonen een onvolmaakte wereld.

Anderzijds houden uchronieën in dat ze een gebeurtenis uit het verleden veranderen en vanaf dat punt een geschiedenis ontwikkelen. Dat is precies wat Philip K. Dick in zijn boek “The Man in the High Castle” deed. Dit is nu een serie met dezelfde titel als het boek.

Uchronieën over de Tweede Wereldoorlog

De uchronie van Dick stelt dat nazi-Duitsland en Japan de wereld delen. In hetzelfde boek brengt het ook nog een andere uchronie naar voren. Een personage in het boek met de naam Hawthorne Abdensen schrijft een boek genaamd “The Grasshopper Lies Heavy” waarin hij een andere toekomst voorstelt.

Het betoog van dit boek vertelt een verhaal dat lijkt op de echte geschiedenis. In dit verhaal overleeft Roosevelt de moordaanslag maar wordt hij niet herverkozen als president. De Britten leiden samen met Italië de campagne in Europa. Italië verraadt dus Duitsland.

Na de oorlog bouwt Engeland zijn rijk opnieuw op onder de leiding van Winston Churchill. Op dat moment begint de spanning tussen de Verenigde staten en Engeland, net als tijdens de Koude Oorlog, te stijgen. Uiteindelijk verslaat Engeland de Verenigde Staten op economisch vlak. Het land installeert zich als de enige wereldwijde supermacht.

Er is ook sprake van uchronieën omtrent de Burgeroorlog die te maken heeft met Spanje. Hier treden de republikeinen als overwinnaars op. Zelfs het Spaanse televisiestation La Sexta heeft over dit onderwerp een documentaire gemaakt met de titel “Viva la República”.

(http://youtube/pvnyGWj8GOU)

De voordelen van uchronieën

Uchronieën lijken misschien alleen maar een poging om een realiteit uit het verleden te veranderen. Toch dienen ze ook om de verbeelding te stimuleren en de toekomst te voorspellen.

Zich alternatieven voorstellen is een oefening die lateraal denken verbetert. Je zet dan een stap uit de werkelijkheid en stelt je verschillende werelden voor. Dit helpt wanneer je problemen moet oplossen.

Uchronieën zijn echter verhalen waarin niet alles te maken heeft met de bevlieging van de persoon die ze opbouwt. In dit genre is ook logica aanwezig. Het is niet genoeg om een samenhangende uchronie te creëren en een gebeurtenis uit het verleden te veranderen.

We moeten ook de effecten begrijpen die de verschillende gebeurtenissen hadden. Alleen op die manier weten we hoe verandering de dingen kan beïnvloeden wanneer we ze veranderen.

Door het verhaal opnieuw te lezen begrijpen we dat de beslissingen van Roosevelt ervoor gezorgd hebben dat de Verenigde Staten tussenbeide gekomen zijn in WOII. Het is dan ook logisch te denken dat zijn dood ertoe geleid zou hebben dat de Verenigde Staten niet tussenbeide waren gekomen.

We geven een soortgelijk voorbeeld. Als het ingrijpen van de Verenigde Staten dit land zijn wereldmacht gegeven heeft, dan zou het feit dat het niet gebeurd was, ervoor zorgen dat de macht in andere handen zou vallen. In een goede uchronie moet de logica van oorzaak en effect aanwezig zijn.

Het perspectief van uchronieën

Zoals we gezien hebben, dienen uchronieën om de geest en de verbeelding te stimuleren. We onderzoeken het verleden vanuit een ander perspectief. Het is dan wel een vals perspectief maar toch kan het helpen om de effecten van verandering te begrijpen.

Een kleine verandering heeft namelijk grote gevolgen, zoals het vlindereffect stelt: ‘iets zo klein als het fladderen van de vleugels van een vlinder kan uiteindelijk aan de andere kant van de wereld een wervelstorm veroorzaken’.

Verschillende uchronieën scheppen over dezelfde gebeurtenis kan ook dienen om te begrijpen dat die verandering in de geschiedenis een heel belangrijke rol gespeeld heeft. De toekomst ligt niet altijd in onze handen.

Het is onmogelijk om het onder controle te houden. Toch kunnen we proberen om het naar onze wil te vormen. Door te begrijpen wat de oorzaken van gebeurtenissen zijn, kunnen we proberen om ze uit te lokken zodat wat we willen, vervuld wordt.

Uchronieën zijn kortom logische reconstructies van een gebeurtenis die niet opgetreden is maar die zou kunnen opgetreden zijn. Het zijn verhalen over niet-bestaande werkelijkheden. Het zijn alternatieven die proberen de vraag te beantwoorden wat er zou gebeurd zijn als…

Dit is een interessante vraag die we ook kunnen gebruiken om ons leven te onderzoeken. We kunnen dan opnieuw over het verleden nadenken en leren hoe de toekomst werkt.