Het vlindereffect en onze problemen
Problemen, problemen, problemen … wie heeft ze niet? Het is normaal dat je je op een bepaald moment in je leven in problematische situaties bevindt. Maar dat betekent niet dat je altijd weet hoe je ze moet oplossen. Want de waarheid is dat we niet van al onze ervaringen leren. Maar hoe komen we vast te zitten en wat is de rol van onze gedragspatronen in deze vicieuze cirkel? Is hier sprake van het vlindereffect?
Als het over problemen gaat, dan is het niet ongewoon dat we ons laten meeslepen in vicieuze cirkels die we zelf begonnen zijn. Onze problemen zijn eigenlijk zelfs zo zwaar beïnvloed door onze gedragspatronen dat die laatste verzekeren dat de problemen overleven. Dit is frustrerend. Wanneer we dit vanuit een systemisch standpunt bekijken, dan is dat de manier waarop ze zich ontwikkelen tot gedragssystemen en betekenissen die zich met elkaar voeden.
Wanneer een probleem met andere woorden met zijn vleugels fladdert als een vlinder, dan beïnvloedt dit vele van onze gedragingen, relaties en gedachten. Je kan dus zeggen dat de problemen uiteindelijk het gedrag zullen bepalen. Zonder het te beseffen komen we vast te zitten in een vicieuze cirkel. Het vlindereffect.
Wanneer een probleem met zijn vleugels fladdert, schudt de aardbeving onze levens door elkaar.
Hoe kunnen we het vlindereffect van onze problemen doorbreken?
Om het vlindereffect of de vicieuze cirkel te doorbreken moeten we proberen om de volgorde van de gedragingen die ermee te maken hebben, tegen te houden. Het idee is om die gedragingen te wisselen voor alternatieven. Die nieuwe gedragingen zullen ons dan dichterbij een goede oplossing van het probleem brengen. Het idee is om op zijn minst de cirkel te laten stoppen
Dit betekent dat als we een probleem meestal telkens weer op dezelfde manier oplossen, een verandering van strategie ons kan helpen. Want op die manier vinden we wellicht een andere en betere oplossing. Maar wat zo eenvoudig lijkt, is eigenlijk erg ingewikkeld. Vergeet niet dat we gewoontedieren zijn. Dat is de reden dat het niet gemakkelijk is om onze manier van handelen te veranderen. Het is dus niet eenvoudig om het vlindereffect te doorbreken.
De mens is het enige dier dat in staat is om twee keer over dezelfde steen te struikelen, alsof de steen zelf de oorzaak is van al zijn problemen.
Om deze aaneensluiting van gedragingen te veranderen stelt de systeemtheorie ons twee manieren voor:
- Bepaal een element van de volgorde van het probleem opnieuw of verander de volledige reeks. De bedoeling is te zien wat er gebeurt. Het doel is je bewust te worden van de vicieuze cirkel van gedragingen die het probleem voeden. We geven een voorbeeld. In plaats van iets te zoeken achter wat iemand in een discussie gezegd heeft, vraag je de persoon wat hij bedoelt.
- Voer een actie uit die enkele van de volgordes van de betrokken gedragingen verandert. De bedoeling is hier dat wij tussenkomen in het probleem in plaats van andersom. Je kan bijvoorbeeld een element toevoegen aan de volgorde van het probleem. Als je problemen hebt met alcohol, dan zal het dragen van handschoenen wanneer je uit drinken gaat, de cirkel van het gedrag wijzigen.
Verwezenlijk je vrijheid
Misschien lijken deze oplossingen te eenvoudig om aanzienlijke resultaten te hebben. Maar de waarheid is dat het veranderen van de automatische volgorde van onze problemen erg doeltreffend is. Wanneer we ons bewust worden van wat we doen, in plaats van ons te laten meeslepen door de situaties, dan kunnen we duidelijker zien.
We zijn verantwoordelijk voor ons gedrag als we op elk moment bewust zijn van wat we doen en waarom we het doen. Anders zullen onze problemen met hun vleugels fladderen en zullen we het vlindereffect in ons leven voelen.
Wil je je vrij voelen om te proberen doeltreffende oplossingen te vinden? Verander dan wat je meestal doet, zelfs al is het maar een klein beetje. Want dat zal helpen. Je wil immers niet door het leven gaan zonder geleefd te hebben. Je wil jezelf niet door omstandigheden laten leiden. Maar je wil integendeel de controle in handen nemen en kleine veranderingen doorvoeren. Deze veranderingen zullen ervoor zorgen dat het vlindereffect niet tot aardbevingen en rampen leidt maar eerder tot mooie kansen.