Typische gedragspatronen van mensen met een bipolaire stoornis

Een vroege diagnose van een bipolaire stoornis is essentieel om de getroffenen te kunnen helpen, maar deze ziekte begint geleidelijk.

Sommige mensen die last hebben van plotselinge emotionele schommelingen vragen zich af welke typische gedragspatronen mensen met een bipolaire stoornis hebben. De aandoening komt veel voor onder de bevolking, maar er zijn veel mythes en misvattingen over.

Daarom gaan we kijken naar bipolaire stoornis en wat de meestvoorkomende gedragingen zijn. Dit alles zodat je de belangrijkste symptomen kunt herkennen en zo snel mogelijk kunt handelen.

Wat is een bipolaire stoornis?

De International Classification of Diseases (ICD-11) (Spaanse link) omschrijft het als: “Stemmingsstoornissen gedefinieerd door de aanwezigheid van manische, gemengde of hypomane episoden of symptomen. Ze worden gedurende het verloop afgewisseld met depressieve episoden of perioden met depressieve symptomen.”

Afhankelijk van of er manische of hypomane episoden optreden, worden er twee klassen van bipolaire stoornissen onderscheiden. Deze zijn als volgt:

• Bipolair type I: manische episoden komen noodzakelijkerwijs voor, daarnaast is het mogelijk dat ze worden afgewisseld met depressieve beelden. Kortom, bij manie is de stemming expansief, verheven of prikkelbaar. We zullen later dieper ingaan op de symptomen.
• Bipolair type II: hypomanische episoden worden afgewisseld met depressieve episoden. Bij hypomanie is de stemming ook expansief en positief, maar niet zo intens als bij manie.

Typische gedragspatronen van mensen met een bipolaire stoornis

Nu we duidelijk hebben gemaakt wat een bipolaire stoornis is, gaan we op een rijtje zetten welke typische gedragspatronen veel voorkomen bij mensen met een bipolaire stoornis. Lees aandachtig verder om te zien of je een van de waarschuwingssignalen kunt herkennen.

1. Weinig behoefte aan slaap

Een van de eerste veranderingen bij mensen met een bipolaire stoornis is de ontregeling van de circadiane cyclus. Veranderingen in het aantal uren slaap kunnen zowel door overmaat ontstaan, vooral in depressieve fasen, als door gebrek, vooral bij manie.

In feite is melatonine, het hormoon dat verantwoordelijk is voor het reguleren van het slaap-waakritme, veranderd bij bipolaire stoornis.

Een overzicht (Spaanse link)  gepubliceerd in het Journal of Behavioural Analogies wordt opgemerkt dat de meest consistente bevinding op dit gebied is dat de melatoninespiegel verhoogd is tijdens de manische fase en vervolgens daalt tijdens de depressieve fase.

2. Spraak is snel en moeilijk te volgen

Een van de meest kenmerkende symptomen van bipolaire stoornis zijn spraakstoornissen. Dit weerspiegelt eigenlijk een ongeordend denken en staat bekend als “formele denkstoornis”.

Bijzonder opmerkelijk zijn de resonanties van manische spraak. Woorden in spontane spraak worden gekozen op basis van hun klank in plaats van hun betekenis. Zo lijkt de patiënt te spreken in de vorm van rijmen of alliteraties. Bijvoorbeeld: “Veel slechte wijven liggen terwijl ze kijken.”

3. Risicovol gedrag

Een bipolaire stoornis is een levensbedreigende aandoening. In een staat van manie komt het vaak voor dat de persoon gevaar niet als zodanig ziet en zijn of haar persoonlijke capaciteiten overschat.

Daarom zijn ze vaak betrokken bij situaties zoals roekeloos autorijden, gevechten met vreemden, riskant seksueel gedrag of suïcidaal gedrag. Om al deze redenen is het nodig om zeer oplettend te zijn en snel en krachtig op te treden.

4. Ongecontroleerd consumentengedrag

Ongecontroleerd uitgeven is een van de meest voorkomende gedragingen bij bipolaire patiënten. Aan de andere kant is het gemakkelijk om dit gedrag te herkennen aan de naaste omgeving. De naasten kunnen merken dat de bipolaire persoon in korte tijd te veel onnodige dingen aanschaft. Schulden, leningen en problemen met geldbeheer komen ook vaak voor.

5. Prikkelbaarheid en agressiviteit

Omgaan met iemand in een staat van manie is een zeer ingewikkelde zaak. Gevoelens van prikkelbaarheid leiden vaak tot agressief gedrag. Ze hebben de neiging om de bedoelingen van anderen verkeerd te interpreteren en snel conclusies te trekken, terwijl ze paranoïde interpretaties construeren.

Op deze mentale uitwerking reageren ze vaak met agressie als een manier om zichzelf te verdedigen.

6. Plotselinge stemmingswisselingen

Zoals de naam al doet vermoeden, ervaart de patiënt bij een bipolaire stoornis plotselinge stemmingswisselingen van de ene pool naar de andere. Niet alleen dat, maar binnen dezelfde polariteit is het spectrum van gevoelens heel breed.

In de manische pool variëren ze van euforie tot prikkelbaarheid. In de depressieve pool zijn de meestvoorkomende gevoelens verdriet, hopeloosheid en apathie. De sleutel, afgezien van de emoties, is dat ze op een geleidelijke manier van de ene toestand naar de andere overgaan.

7. Stimulerende middelen en medicijnen

Drugsgebruik is een wijdverbreid probleem onder mensen met psychische gezondheidsproblemen. Het is niet bekend of het een oorzaak of een gevolg is van de pathologie, maar het is in elk geval een comorbiditeitsprobleem waaraan aandacht moet worden besteed.

Onder de risicogedragingen komt middelenmisbruik vrij vaak voor. Deze kunnen opwindend zijn, waardoor positieve gewaarwordingen toenemen, of depressief, waardoor emotionele expansiviteit wordt tegengegaan.

8. Problemen met de wet

Ontmoetingen met wetshandhavers is een situatie die de meesten wel eens hebben meegemaakt. Als gevolg van het nemen van risico’s kunnen mensen met een bipolaire stoornis merken dat de realiteit hen een grens oplegt, in dit geval in de vorm van een sanctie of arrestatie.

9. Extravagant en ongepast uiterlijk

De manier van kleden op deze foto’s is erg opvallend, soms grenzend aan ongepast, afhankelijk van de context. Mensen in een manische fase kleden zich om aandacht te trekken. Dit kan zijn met kleuren, kleding of provocerende combinaties.

Bij depressie worden persoonlijke hygiëne en verzorging vaak verwaarloosd . Het uiterlijk is dof en onverzorgd.

10. Overmoedig

Het gevoel almachtig te zijn of alles aan te kunnen is iets dat regelmatig wordt waargenomen. Bij een bipolair persoon is dit geen eigenschap die positief gewaardeerd wordt, omdat het in combinatie met ontremming en impulsiviteit een gevaar vormt voor de lichamelijke integriteit.

Bipolaire stoornis is een van de psychische aandoeningen die de meeste problemen en beperkingen veroorzaakt voor degenen die eraan lijden.

11. Besluiteloosheid en uitstelgedrag

Desorganisatie is een belangrijk symptoom bij deze aandoening. Zoals we al hebben gezegd, is een gesprek moeilijk te begrijpen, omdat het niet georganiseerd is. Bij pogingen om een doel te bereiken gebeurt iets soortgelijks.

Ze hebben moeite met het plannen van een reeks handelingen om een doel te bereiken, zelfs als het iets alledaags is als het huis opruimen. In plaats daarvan springen ze van de ene actie naar de andere voordat de eerste is afgerond.

12. Geen farmacologische behandeling

Farmacologische behandeling is essentieel voor de controle van psychische pathologie. Het belangrijkste probleem waar zowel patiënten als professionals mee te maken krijgen, is echter het volgen van de behandeling.

Stemmingsstabilisatoren, zoals lithiumzouten, zijn de medicijnen bij uitstek voor symptoombestrijding. Hoewel ze zeer effectief zijn, hebben ze ook een hoog uitvalpercentage. Daarom is betrokkenheid bij de behandeling een van de belangrijkste doelen om aan te werken in therapie.

13. Verminderde concentratie en executieve functies

Tekorten in cognitieve functies zijn een van de meestvoorkomende klachten van mensen met een bipolaire stoornis. Op het gebied van stemming wordt in een artikel (Spaanse link) van de Universiteit van Antioquia het volgende op:

• Bij depressie: mentale verwerkingssnelheid is trager. Er treden ook tekortkomingen op in de uitvoerende functies en het concentratievermogen.
• In acute manie: moeilijkheden verschijnen in uitvoerende functies (redeneren, plannen, gedrag afremmen…); terwijl in de stabiele fase de tekorten zich concentreren in het werkgeheugen, het vermogen om informatie vast te houden en gedurende korte perioden te beheren.

14. Geen ziektebesef

We willen deze lijst van typische gedragspatronen die mensen met een bipolaire stoornis doen niet afsluiten zonder het volgende te noemen inzicht of ziektebewustzijn. Dit is het vermogen van de patiënt om zich te realiseren dat hun gedrag of stemming verstoord is en dat ze professionele hulp moeten zoeken.

Tijdens een manische episode, en in mindere mate een hypomane episode, is er geen ziektebesef. Ze geloven niet dat hun gedrag een probleem is of zelfs een gevaar voor hun integriteit.

Let op elke verandering, hoe subtiel ook

Een bipolaire stoornis wordt van buitenaf gezien als een ernstige verstoring die invloed heeft op alle gebieden van het leven. Er moet echter worden opgemerkt dat wat in dit artikel wordt beschreven betrekking heeft op het moment dat de symptomen zich al hebben ontwikkeld.

Normaal gesproken hebben deze stoornissen een sluipend begin, dat wil zeggen dat ze geleidelijk ontstaan. Daarom is het belangrijk om, voordat alle psychopathologie zichtbaar wordt, je zintuigen te scherpen en aandacht te besteden aan alle veranderingen die je ziet, hoe subtiel ze ook zijn.