Tics bij kinderen: kenmerken en behandeling
Tics zijn onwillekeurige, terugkerende, onvoorspelbare, niet-ritmische spierbewegingen die tijdelijk door wilskracht kunnen worden gestuurd. Tics bij kinderen hebben de neiging om te verergeren door stress of boosheid en kunnen verminderen door afleiding of concentratie.
Het hoort zelfs bij de meestvoorkomende motorische stoornissen bij kinderen. Het onvrijwillige deel van tics lijkt de initiële impuls te zijn, en de beweging wordt vaak uitgevoerd om de impuls te verlichten. Jongere kinderen met snelle, repetitieve tics beschrijven ze echter als een plotselinge gebeurtenis die ze niet kunnen beheersen.
Hoe ontwikkelen tics bij kinderen zich?
Tics beginnen meestal tussen de leeftijd van vier en zeven jaar. Voor de meeste kinderen nemen de eerste tics de vorm aan van herhaaldelijk knipperen, snuiven, kuchen of hoesten. Ze komen vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, met een verhouding van drie op één.
Tics variëren aanzienlijk in hun ernst en frequentie. Veel kinderen tussen vier en zes jaar met voorbijgaande tics zullen geen medische hulp nodig hebben, want dit gaat vanzelf over. Bij ongeveer 55% tot 60% van de jongeren zullen deze tics nauwelijks merkbaar zijn tegen het einde van de adolescentie of de vroege volwassenheid.
In nog eens 20% tot 25% komen de tics minder vaak voor, en in de overige 20% zetten de tics uiteindelijk wel door tot in de volwassenheid. Sommige van deze volwassenen zullen zelfs ervaren dat de tics verergeren.
Klinische kenmerken van tics tijdens de kindertijd
Bepaalde kenmerken bepalen deze motorische bewegingen, namelijk:
- De tics worden erger bij angst, vermoeidheid, ziekte, overmatige emoties, en te veel schermtijd.
- De tics hebben de neiging om minder te worden als het kind zich bezighoudt met een cognitief veeleisende en interessante taak.
- Oefening zal de tics verminderen, vooral tijdens het doen van de fysieke activiteit.
- Tics zullen niet storend zijn tijdens belangrijke acties of activiteiten, en ze zullen ook niet leiden tot vallen of verwondingen.
- Er zijn echter enkele blokkerende tics die wel storend kunnen zijn, en in dit geval moet je je huisarts raadplegen, die een diagnose zal stellen waarom ze voorkomen.
- Je kunt een aanzienlijk verschil in de tics merken wanneer iemand het kind filmt.
- Ze komen meestal voor bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis en in disfunctionele gezinnen.
- De kinderen kunnen een gevoel van plezier ervaren dat wordt uitgedrukt in het gezicht.
- Lijders hebben het gevoel dat ze ze niet kunnen onderdrukken.
- Ze hebben zijn zich niet bewust wanneer de bewegingen zullen optreden.
De classificatie van tics
Tics worden geclassificeerd als motorisch of vocaal en eenvoudig of complex, zoals.
- Eenvoudige tics komen tot uiting in plotselinge bewegingen of korte, repetitieve geluiden.
- Complexe motorische tics zijn gecoördineerde, ongepaste en sequentiële bewegingen. Bijvoorbeeld het herhaaldelijk schudden van het hoofd, het herhalen van de gebaren van anderen (echopraxie), of het maken van obscene gebaren (copropraxie).
Complexe vocale tics worden meestal uitgevoerd in een ongepaste omgeving. Een voorbeeld hiervan is het herhalen van lettergrepen, het blokkeren van de woorden van anderen, het herhalen van hun eigen woorden (palilalia), het herhalen van woorden die ze horen (echolalia), of het gebruik van obscene woorden (coprolalia).
Zo worden tics in de DSM-5 geclassificeerd
- Passagère ticstoornis. Dit zijn motorische of vocale tics (of beide) die minder dan een jaar aanwezig zijn.
- Chronische ticstoornis. Dit zijn enkele of meerdere motorische of vocale tics die langer dan een jaar aanwezig zijn.
- Syndroom van Gilles de la Tourette. Een syndroom waarbij meervoudige motorische tics samen met vocale tics aanwezig zijn, die meer dan een jaar hebben geduurd. Ze hoeven niet noodzakelijkerwijs tegelijkertijd aanwezig te zijn en nemen ook niet altijd toe in ernst.
Gelijktijdige tics bij kinderen
Kinderen met tics zijn over het algemeen niet in staat om hun impulsen te controleren. Er zijn subtiele verschillen in neuropsychologisch en motorisch functioneren. Ook is er een hoge mate van psychiatrische of ontwikkelingscomorbiditeit (waarbij één of meer aandoeningen of symptomen aanwezig zijn).
Deze omvatten:
- ADHD (30% tot 60%)
- compulsies (30% tot 40%)
- angst (25%)
- storend gedrag (10% tot 30%)
- stemmingsstoornissen (10%)
- obsessief-compulsieve stoornis (5 tot 8%)
- autismespectrumstoornis (5%)
- moeilijkheden bij de motorische coördinatie
- woedeaanvallen
Etiologie
Tics hebben een complexe multi-genetische etiologie en zijn zeer erfelijk. De concordantie tussen eeneiige tweelingen is 87%.
In het verleden werden tics beschouwd als gedrag dat was gerelateerd aan of stress en werden ze vaak “nerveuze gewoontes” of “spasmen” genoemd. Deskundigen weten nu dat tics neurologische bewegingen zijn die kunnen worden verergerd door angst, maar die er niet door worden veroorzaakt.
De onderliggende mechanismen omvatten verschillende neurale netwerken in de hersenen, tussen de cortex en de basale ganglia (fronto-striatum-thalamus circuits). Ze omvatten echter ook andere gebieden van de hersenen, zoals:
- het limbisch systeem
- de middenhersenen
- de kleine hersenen
Afwijkingen in het interoceptieve bewustzijn en de centrale sensorimotorische verwerking zijn ook beschreven.
De behandeling van tics door gedragsinterventie
Gedragsinterventies omvatten verschillende technieken. De specifieke behandeling die elk kind nodig heeft, is echter afhankelijk van de eerste beoordeling, de reactie op de behandeling en de incidenten die zich tijdens de behandeling voordoen (Bados, 2002).
Habit reversal treatment (HRT) (letterlijk: “het omkeren van een gewoonte”) en exposure and response prevention (ERP) (letterlijk: “blootstelling en reactie preventie”) zijn op bewijs gebaseerde interventies voor tics. HRT en ERP zullen de gecombineerde ernst- en frequentiescores (Yale Global Tic-score) met tussen 40% en 50% verminderen.
Habit reversal treatment
De door Azrin (Azrin en Peterson, 1988) voorgestelde habit reversal treatment houdt in dat de patiënt wordt geleerd de impuls te herkennen voordat de tics zich manifesteren. Ze leren hen dan een zogenaamde competitieve reactie uit te voeren, die de kans op hun tics vermindert.Het omvat elf hoofdtechnieken georganiseerd in vijf fasen.
Bewustwording.
Dit omvat het zich bewust zijn van de prikkels en situaties die voorafgaan aan de manifestatie van de tics, en wel op de volgende manieren:
- Het beschrijven van de tics in detail en vervolgens zichzelf trainen om dit op regelmatige basis te doen.
- Het leren van zelfobservatietraining om de tics te detecteren wanneer deze zich voordoen.
- Vroegtijdige detectie, en training in het detecteren van de sensaties die voorafgaan aan de tics.
- Detectie van gevaarlijke situaties waarin de tics vaker voorkomen.
Ontspanningstraining
Tijdens deze fase leert de patiënt passende ontspanningstechnieken.
Preventietraining
Deze behandeling heeft onder andere de volgende doelen:
- voorkomen dat de tics zich manifesteren
- de tics enkele minuten tegenhouden
- de persoon steeds meer bewust maken van de situaties waarin de tics zich manifesteert en de kenmerken ervan
- de methoden moeten sociaal aanvaardbaar zijn
- ze moeten ook verenigbaar zijn met de normale dagelijkse activiteiten
- het zou deze “vijandelijke” spieren die betrokken zijn bij de productie van de tics moeten versterken, zodat ze sterk genoeg zijn om deze onvrijwillige bewegingen te vermijden
- de training zal meestal bestaan uit het isometrisch aanspannen van de spieren die zich tegen de tics verzetten
Motivatie
De motivatiefase is voor zowel de patiënt als de familie. Het omvat drie standaard motivatietechnieken, namelijk de volgende:
- het bespreken van de negatieve effecten van de tic
- sociale steun
- het uitvoeren van deze trainingsmethoden in het openbaar
Algemene training
Dit houdt in dat de patiënt zich moet voorstellen dat hij de oefeningen uitvoert tijdens verschillende gevaarlijke situaties die in de eerste fase zijn geïdentificeerd.
Exposure met responspreventie
Het kunnen voorkomen van de blootstelling en de tics als reactie leidt tot de noodzaak van conditionering. Deze therapie moedigt de patiënt dan ook aan om de behoefte aan de tics (exposure, blootstelling) te voelen en te verdragen zonder de tics te produceren (responspreventie).
Tijdens een sessie van een bepaalde vaste duur vraagt de therapeut de patiënt om te proberen de tics tegen te houden en te voorkomen. Vervolgens legt hij vast hoe lang de patiënt dit kan doen.
Er is geen vaste tijd voor het behalen van de doelen van deze behandeling. Patiënten krijgen veel hulp tijdens elke sessie, en de periode dat ze vervolgens de tics onder controle hebben wordt steeds langer.
Het gebruik van exposure therapie met responspreventie op een regelmatige en systematische basis geeft de patiënt de mogelijkheid om de impulsen van de tics tegen te houden. Na verloop van tijd verbetert het vermogen van de patiënt om de tics zelf onder controle te houden.
Tijdens de sessie vraagt de therapeut de patiënt ook hoe sterk de impulsen zijn. Hierdoor wordt hij of zij blootgesteld aan de angst om een tic te krijgen, ondanks dat ze er alleen maar over praten.
Farmacologische behandeling van tics bij kinderen
De beslissing om medicijnen te gebruiken hangt af van de aard van de tics en artsen gebruiken ze over het algemeen alleen voor ernstige en vervelende tics die pijn of letsel veroorzaken. Het huidige bewijs toont aan dat clonidine (een presynaptische alfa-2-agonist) de eerste keus is voor medicatie.
Bij volwassenen lijken antipsychotica of antidopaminergeermiddelen echter effectiever te zijn. De klinische praktijk ondersteunt goede resultaten voor Aripiprazool bij kinderen.
Hoewel artsen meestal voor benzodiazepinen kiezen bij de behandeling van tics, doen ze dat soms wel in acute en ernstige gevallen. Ze kunnen ze gebruiken als een manier om de angst te verminderen wanneer de tics verschijnen, maar het is beter om ze niet te gebruiken, omdat ze andere problemen kunnen veroorzaken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Aicardi J. Other neurosychiatric syndromes. In: Aicardi J (ed). Diseases of the nervous system in childhod. New York: Mc Keith Press; 1992. p. 1338-1356
- Moreno Rubio JA. Tics en la infancia. Rev Neurol 1999;28(Supl 2):S 189-S191.
