The King's Speech en spraakstoornissen
The King’s Speech is een Britse film uit 2010, geregisseerd door Tom Hooper met Colin Firth in de hoofdrol. Hij won hiervoor de Academy Award voor Beste Acteur/Actrice dankzij zijn geweldige interpretatie van George VI. Ook speelden Geoffrey Rush en Helena Bonham Carter mee. De film werd onthaald met lovende recensies, waarin vooral de acteurs geprezen werden. Naast het geweldige werk dat zij geleverd hebben, nemen we ook ons petje af voor de kostuumafdeling en de cinematografie in het algemeen. Wat betreft filmtechniek blijft het daarbij, want wij gaan het hebben over de spraakstoornis van George VI!
The King’s Speech, het verhaal van een stotteraar
The King’s Speech geeft ons een kijkje in het privéleven van een historisch personage: koning George VI van het Verenigd Koninkrijk. De manier waarop deze film dat doet, is simpelweg majestueus! Het prachtige script en artistieke, smaakvolle cinematografie bezorgde de film onder andere een Oscar voor Beste Originele Scenario. Het is zonder twijfel een prachtig kunstwerk dat ons dichterbij een vaak vergeten probleem in de filmindustrie brengt: stotteren.
Al gaat het om een historisch personage, we worden toch ondergedompeld in de onzekerheid en angst die mensen met spraakstoornissen overmannen. De angst voor spreken in het openbaar, de algehele nervositeit en de rudimentaire technieken van die tijd maakten George VI tot een onzekere, angstige man. Dit waren de metaforische spoken die hem influisterden dat hij nooit een toespraak op politiek niveau zou kunnen houden, en al helemaal niet als koning.
Met behulp van een logopedist, Lionel Logue, start George VI zijn logopedietraject. Dit helpt hem niet alleen (deels) over zijn spraakstoornis heen, maar leidt ook tot een sterke vriendschap met Logue. Hij helpt de uiteindelijke koning zijn diepste angsten overwinnen. Tegelijkertijd krijgen de toeschouwers van de film een meer menselijke kant van het koningschap te zien. Men mag genieten van de uitdagingen die Logue George VI voorlegt en worden ondertussen niet alleen voorgesteld aan het stotteren, maar ook aan de geschiedenis van de eerste helft van de 20e eeuw. Dit gebeurt niet op een schokkende manier, maar op een elegante en aangename wijze. Dit is The King’s Speech, een film waar we — ironisch genoeg — sprakeloos naar hebben zitten kijken.
George VI en Lionel Logue
George VI, ook wel bekend als Bertie binnen zijn familie, werd onverwachts koning. Hij was de tweede zoon van koning George V, waardoor zijn oudere broer, Edward VIII, de troon zou betreden na hun vader. Dat deed hij ook, maar zijn bewind was kort van duur. Hij werd verliefd op Wallis Simpson, een Amerikaanse vrouw die toentertijd al in haar tweede scheiding lag. Zijn aanzoek aan haar was vanwege verschillende reden niet te combineren met zijn verantwoordelijkheden als koning, waardoor George VI zijn plaats op de troon innam.
Zijn eerste spraakproblemen vertoonden zich al op de jonge leeftijd van 4 of 5 jaar, zoals bij de meeste kinderen. Hij was de Hertog van York, zoon van de koning en maakte deel uit van de Britse koninklijke familie. Daardoor moest hij regelmatig toespraken houden in het openbaar. Deze verergerden zijn situatie echter: zijn angst verergerde zijn gestotter, welke op zijn beurt zijn angst weer versterkte. Die twee elementen vormden zijn vicieuze cirkel. Hierdoor werd hij bang om in het openbaar te spreken en ontwikkelde hij vele onzekerheden. Hij probeerde zijn gestotter met behulp van verschillende doktoren en behandelmethoden te laten verdwijnen, maar dat mocht niet baten.
Lionel Logue’s reis naar verhevenheid
Lionel Logue was geen arts: hij had geen medicijnen gestudeerd. Echter, in zijn jongere jaren (die hij in Australië had gespendeerd) behaalde hij wel een diploma in retorica en podiumkunsten. Retorica komt neer op de kunst van het spreken in het openbaar. Je kunt je voorstellen dat dit uiteindelijk goed aansloot bij de behoeften van George VI. Na de Eerste Wereldoorlog wijdde Logue zich volledig toe aan logopedie, waardoor hij in Londen terecht kwam. Hier ontmoette hij de Hertog van York.
Logue diagnosticeerde George IV met een gebrekkige coördinatie tussen de larynx (de stembanden) en het diafragma. Hieruit volgden ontspanningsoefeningen, tong twisters en andere, minder frequent voorkomende oefeningen. Deze hielpen George IV zijn gestotter te overwinnen. Uiteindelijk werd Logue mede dankzij deze behandeling één van de grondleggers van the Royal College of Speech and Language Therapists in 1944.
Logopedie
In de film zien we de toepassing van Logue’s logopedische kennis en wat de toekomstige koning hiermee bereikt. De therapiesessies resulteerden in een sterke, levenslange vriendschap. George VI vindt een bondgenoot in Logue; iemand die hij kan vertrouwen en zijn grootste angsten mee kan delen.
Deze therapie bestaat niet enkel en alleen uit gorgelen of knikkers in je mond doen, zoals andere doktoren toentertijd voorstelden. Hier werd gezocht naar de oorzaak van George VI’s gestotter.
In het begin was de hertog sceptisch over Logue’s methoden. Hij wilde niet als een normale man behandeld worden en moest aangesproken worden als “Uwe Koninklijke Hoogheid.” Logue noemde hem echter Bertie, net zoals zijn familie deed, en weigerde hem een voorkeursbehandeling te geven.
Logue won uiteindelijk George VI’s vertrouwen. Dit is hoe we zijn trieste verleden leren kennen als een kindertijd gevuld met pesterijen, de dood van één van zijn broers en een tijd waarin hij niet zichzelf kon zijn. Zijn strenge scholing en de straffe eisen van het koningshuis maakten George VI tot een onzekere man die niet in staat was toespraken te houden. Hij werd zelfs gedwongen zijn rechterhand te gebruiken ondanks dat hij linkshandig was.
The King’s Speech laat ons het moeilijkste deel van het leven als iemand van adel en een publiek figuur zien, naast dat het ook diepgang aan spraakstoornissen verleent voor de toeschouwers. Tegelijkertijd demonstreert het hoe de vriendschap tussen beide personages ervoor zorgt dat George VI dichterbij de realiteit van zijn volk komt staan; dichterbij de levens van degenen over wie hij regeert. Hij zegt zelf in één van zijn eerste sessies dat hij geen kennis over de wereld bezit. Alleen het leven binnen het paleis is hem bekend.
The King’s Speech, de stem van het volk
David Seidler, de auteur van het script, stotterde zelf als kind en zag George VI dus als een inspiratiebron. Hij kon zichzelf zien in hem, waardoor hij besloot te onderzoeken hoe hij zijn spraakstoornis overwonnen had. Ook sprak hij met Logue’s zoon, die hem een paar van zijn vaders notitieblokken liet zien ter inzage.
Eén van Logue’s kleinzoons, Mark Logue, schreef bovendien een boek genaamd “The King’s Speech: How one man saved the British Monarchy.” Dit was de inspiratie achter de naam van de film. Het project werd enkele jaren vertraagd tot aan 2010, wanneer het bewonderenswaardige resultaat met ons gedeeld werd.
Dankzij de geweldige kwaliteit van de film en zijn acteurs, hebben we nu de kans om deze koninklijke man van dichterbij te zien. Hij was een stotteraar die uiteindelijk de stem van het hele rijk werd in een bijzonder delicaat tijdsperk: het begin van de Tweede Wereldoorlog. Net toen was het van cruciaal belang dat de wereldleiders het charisma bezaten om kalmte te inspireren in hun bevolking. Op dat moment moest George VI zijn grootste angsten onder ogen komen en de controle over een onverwachte situatie nemen: hij moest de Britse troon bestijgen.
Van stotteraar naar openbare spreker
Kan een stotteraar een geweldige openbare spreker worden? Dit lukte Demosthenes, een Atheense staatsman uit Oud Griekenland die in de film genoemd werd. Dit koste hem echter ontzettend veel moeite. George VI was uiteindelijk ook in staat de kalmte die zijn volk nodig had over te brengen. Met dank aan Logue’s onbuigzame moeite en de steun van zijn vrouw (Elizabeth Bowes-Lyon).
In een bepaalde scène van de film kunnen we zien hoe George VI naar de toespraak van Hitler luistert. Ook al begrijpt hij de taal niet, hij wordt alsnog onzeker wanneer hij het charisma van Hitler aanschouwt.
De scènes van de toespraken zijn zo waarheidsgetrouw dat de angst en het leed van de koning haast van het scherm afspat. Hij staat niet alleen voor de microfoon, maar ook voor de kritische ogen van zijn hele publiek. The King’s Speech is een prachtig kunstwerk dat ons op reis naar het verleden neemt en ons uitnodigt om één van de meest veelvoorkomende angsten onder de mens te ontmoeten.
“Makkelijk, als je weet hoe.”
–The King’s Speech–