Teleurstelling is behulpzaam, soms

Teleurstelling is behulpzaam, soms
Valeria Sabater

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

We hebben allemaal periodes doorgemaakt waarin we van de ene teleurstelling naar de andere leken te gaan. We gaan van laag naar de bodem van de put tot we eindelijk onze ogen openen en ons realiseren waar we zijn. We bevinden ons op een vreemd eiland omgeven door valse vriendschappen, dubbelzinnige mensen en verkeerde gevoelens. Dat is het moment waarop we de gebroken stukken van ons hart kunnen oppakken en eindelijk verder kunnen gaan zonder om te kijken. We kunnen met waardigheid en vastberadenheid verdergaan.

Deskundigen in de sportpsychologie zeggen dat alle atleten vroeg moeten leren hoe ze om moeten gaan met teleurstellingen. In elke wedstrijdsport is er een winnaar en een verliezer. Alle atleten ervaren momenten van betere of slechtere prestaties. Ze hebben blessures en maken dingen mee die niets te maken hebben met hun training of prestaties en die kunnen voorkomen dat ze deel kunnen nemen aan een competitie, een test of een wedstrijd.

“Als we rustig en voorbereid genoeg zijn, vinden we compensatie in elke teleurstelling.”

Henry David Thoreau

In het spel van het leven gebeurt hetzelfde. Toch wordt velen van ons vanaf het begin geleerd dat als we echt hard werken, succes gegarandeerd is. We leren ook dat als we goed zorgen voor de mensen die van ons houden, we dit ook van hen zullen ontvangen. Niemand wilde ons vertellen dat twee plus twee niet altijd gelijk is aan vier in de ring van het leven. Of dat er vaak meer wolken dan heldere blauwe luchten zijn. Niemand heeft ons verteld dat de mens feilbaar, tegenstrijdig en buitengewoon onvolmaakt is.

Het verwerken van dagelijkse teleurstellingen is niet eenvoudig. Merkwaardig genoeg is het het noemen waard dat teleurstelling de op twee na meest ervaren menselijke emotie is, na liefde en spijt. We moeten dus leren hoe we het kunnen herkennen, hoe we ermee om kunnen gaan en hoe we het onder ogen kunnen zien. Vervolgens zullen we het hebben over hoe we dat moeten doen.

Meisje dat allemaal bloemblaadjes uit haar handen laat vliegen

Is teleurstelling een levensvoorwaarde? Nee, niet altijd

Er zal altijd wel iemand zijn die een betuttelende opmerking maakt zoals ‘Het is noodzakelijk om grote teleurstellingen te ervaren in het leven’, Teleurstelling geeft ons de motivatie om te groeien’. Dit soort uitspraken zien er mooi uit op onze social media profielen, maar we moeten ze analyseren en in context plaatsen.

Allereerst is het voor niemand noodzakelijk om een hartverscheurende teleurstelling te ervaren om ‘te weten waar het in het leven om gaat’. Het is beter om het te zien als iets wat we zo vroeg mogelijk moeten leren managen. Op die manier kunnen we voorkomen dat we de controle over de situatie verliezen. Tegelijkertijd zijn teleurstellingen altijd beter in kleine doseringen. In kleine hoeveelheden kun je leren om er echt mee om te gaan en ze te kanaliseren zodat je al het mogelijke kunt leren van de ervaring.

Het is ten tweede weer belangrijk om nogmaals te wijzen op de noodzaak om de confrontatie aan te gaan met de dagelijkse teleurstellingen. Als je voorbereid bent, kun je grotere teleurstellingen vermijden, het soort dat je volledig in de problemen brengt, niet in staat om je pijn te verwerken, wanhopig verloren. We zeggen dit vanwege een zeer concrete reden: als ze onuitgesproken blijven, groeien kleine teleurstellingen uit tot stille moordenaars in een relatie.

Schim die door het water loopt

Laten we daar even over nadenken: sommige mensen kiezen ervoor om het niet ter sprake te brengen als hun partner kleine dingen negeert, en bijna zonder dat ze zich realiseren wordt het een dagelijkse gewoonte. We zeggen dat het niet erg is als onze beste vriend vergeet dat we vandaag de resultaten van een aantal belangrijke medische tests krijgen. We besluiten om niets te zeggen als onze families sarcastische opmerkingen maken over het ‘belachelijke’ project waar we zo enthousiast over zijn.

We vermijden het luidkeels uiten van de teleurstelling die we voelen omdat we niemand willen beledigen. We zijn bang om de banden met anderen te verbreken. We zijn echter vergeten dat wij degenen zijn die beledigd zijn, en iemand die de ene teleurstelling na de andere voor zich houdt zal er uiteindelijk in stikken. Uiteindelijk zal hij op een dag wakker worden en zich realiseren dat alles om hem heen een leugen is. Als we eerder reageren, leren we op tijd te reageren.

Strategieën om teleurstellingen beter aan te pakken

Teleurstelling is veel meer dan een onvervulde verwachting. Het is een afbraak van zekerheid, een band die zijn kracht verliest, een vlaag van koude lucht die onze ogen opent en soms een muur om ons hart bouwt. Als er een reden is waarom teleurstelling zoveel pijn doet, dan is dat omdat we ons ook verantwoordelijk voelen, en boos zijn op onszelf. Hoe kon ik zoveel dingen als vanzelfsprekend hebben genomen? Hoe heb ik zo veel van mijn huis op nat zand kunnen bouwen?

Als je wilt weten hoe je beter met dit soort situaties kunt omgaan, denk dan na over de volgende strategieën.

“De plotselinge teleurstelling van hoop laat een litteken achter dat door de uiteindelijke vervulling van die hoop nooit geheel verdwijnt.”

Thomas Hardy

Meisje met vleugels dat teleurgesteld op een hekje tussen de bloemen zit, maar teleurstelling is behulpzaam in sommige gevallen

Ontwar de knoop van teleurstelling

Een van de eerste dingen die we moeten leren vermijden is iets wat bekend staat als ‘recall-vooroordeel’. We hebben het hier over de neiging om, als we eenmaal de resultaten ergens van weten, te geloven dat we alles hadden kunnen voorzien. Er zijn dingen die we niet kunnen voorzien, we hebben geen kristallen bol die ons laat zien hoe bepaalde mensen op dingen zullen reageren. Het beste is om te accepteren wat er is gebeurd en te voorkomen dat we onszelf de schuld geven of alle verantwoordelijkheid op onze schouders leggen.

De tweede belangrijke factor houdt verband met wat we al hebben genoemd. We moeten in staat zijn om kleine teleurstellingen op te vangen voordat de grotere komen. Het soort dat onze eigenwaarde kapotmaakt. Vergeet niet altijd te praten over waar je last van hebt, op het moment dat je er last van hebt, en niet wanneer het al te laat is.

De derde en laatste strategie die we in ons dagelijks leven moeten toepassen, is het vermogen om dingen in perspectief te zien. We moeten begrijpen dat we allemaal in staat zijn om fouten te maken. We hebben allemaal de kracht om te dromen, te inspireren tot hoop, en mensen teleur te stellen. Daarom zijn we allemaal onderworpen aan deze cyclus van het soms winnen en soms verliezen, die we niet kunnen stoppen. We leven in een wereld waar de ‘juiste’ plaats op elk moment kan veranderen en we moeten onze plannen recyclen en veranderen: waar we heen gaan, wie we zijn, en zelfs onze doelen.

Soms is teleurstelling gewoon de vreemde manier waarop het leven zegt dat het voor ons veel meer in petto heeft… 


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.