Technopathologie of 2.0 ziekten

4 minuten

Laatste update: 24 februari, 2019

Technopathologie is een term die verwijst naar psychische, fysieke en sociale aandoeningen die verband houden met het misbruik van technologie.

Laten we de context begrijpen waarin deze technopathologie zich ontwikkelt: de introductie van ICT (informatie- en communicatietechnologie) in ons dagelijks leven verspreidt zich snel en met groot gemak.

Het lijdt geen twijfel dat dit een positieve invloed heeft op ons welzijn, het stelt ons tenslotte in staat gebruik te maken van diensten die niet al te lang geleden nog onmogelijk waren. Ze waren extreem duur en eenvoudigweg onmogelijk te vervoeren of vereisten een overdreven hoeveelheid kostbare tijd.

Tegenwoordig dragen we onze toegang tot deze diensten in de palm van onze hand of in onze zak. We hebben het natuurlijk over de smartphone. Dit inmiddels essentiële instrument maakt heel wat taken een stuk eenvoudiger, variërend van onze communicatie met mensen in onze naaste omgeving tot het raadplegen van de grootste encyclopedie op aarde.

Het stelt ons in staat om naar een wereldkaart te kijken met een mate van gedetailleerdheid die onmogelijk op papier kan worden gerepliceerd of fysiek kan worden gemeten, om de calorieën te tellen die we consumeren en zelfs om ons eraan te laten herinneren dat we moeten drinken.

“Technologie is altijd een tweesnijdend zwaard. Het levert veel voordelen op, maar ook veel rampen. ”
–Alan Moore–

Technopathologie: wanneer het gebruik van ICT een verslaving wordt

Wat gebeurt er als we niet weten hoe we de toenemende hoeveelheid diensten die de technologie biedt, adequaat kunnen beheren? Wanneer profiteren we er niet langer van, maar worden we er slaaf van?

Gelukkig komt een dergelijke verslaving redelijk weinig voor. Dat wil zeggen, we hebben vaak geen pathologische afhankelijkheid van ICT, maar we moeten ons bewust zijn van de eerste tekenen ervan.

Technopathologie verwijst naar psychische, fysieke en sociale stoornissen gerelateerd aan het misbruik van technologieën.

Wacht er een wereld vol met technopathologieën op ons?

We spreken van misbruik of inadequaat gebruik van technologieën wanneer de manier waarop men zich er tot verhoudt negatieve gevolgen begint te hebben voor de gebruikers ervan en hun omgeving. Dit zijn enkele van de waarschuwingssignalen die we in gedachten moeten houden als het gaat om het identificeren van een technologische verslaving:

De persoon moet steeds vaker verbonden zijn met het internet om voldoening te krijgen.
Er is sprake van een onvermogen om zich te concentreren op dagelijkse taken omdat deze continu onderbroken worden door berichten en e-mails en de voortdurende behoefte om ‘verbonden’ te zijn.
Een duidelijke verandering in levensgewoonten door een toegenomen verlangen om verbonden te zijn. Als de persoon niet lang of vaak genoeg verbonden is, kan hij of zij een hoge mate van angst en stress bereiken.
Tekenen van een verslechterd denkproces als gevolg van het verslavende gedrag, waardoor een neerwaartse spiraal ontstaat. Bovendien kunnen er enkele affectieve stoornissen optreden als bepaalde emoties niet langer worden gevoeld. De persoon begint problemen te ervaren met het identificeren of interpreteren van gevoelens.
De persoon geeft vrijetijdsactiviteiten of verplichtingen op. Hij of zij zoekt naar excuses om langer verbonden te blijven.
Situaties van zelfbedrog die zich voordoen naarmate men steeds vaker en langer verbonden blijft. Verwarring tussen het virtuele en echte leven, waarbij prioriteiten opnieuw worden geconfigureerd.

Tips om technologische verslaving te voorkomen

Als je je ooit hebt afgevraagd of je thuishoort in de collectieve groep van mensen die ‘verslaafd’ zijn aan technologie, probeer dan deze aanbevelingen te volgen om een gezond digitaal leven te behouden:

Stel een specifieke tijd in voor het gebruik van je mobiele telefoon en andere technologische apparaten. Als je graag videogames speelt, kun je een maximale hoeveelheid tijd instellen om ze te spelen. Op dezelfde manier kun je een specifieke tijd reserveren om oproepen te beantwoorden en berichten terug te sturen.
Vat je ideeën en antwoorden samen in één bericht. Bedenk wat je wilt uitdrukken en probeer het samen te vatten in één enkele mededeling.
Stel een limiet in voor je applicaties. Het is beter om alleen de applicaties te installeren die je dagelijks gebruikt, want als je er te veel hebt wordt je telefoon langzamer en besteed je er alleen maar nog meer tijd aan.
Vermijd sociaal isolement als gevolg van technologie. Geniet van je vrije tijd en geliefden.
Respecteer de tijd van andere mensen. Bel of beantwoord de telefoon niet als je met anderen bent. Leg je telefoon ook niet op tafel als je aan het eten bent, dit om verleiding te voorkomen.
Laat jezelf niet verslaafd raken aan sociale netwerken. Neem deel aan groepen die jij als essentieel beschouwt en vraag je af of het nodig is om op elke interactie te reageren.
Vermijd apparaten die je van je rust of slaap beroven. Probeer je apparaten in andere kamers te leggen als je gaat slapen.”Het echte gevaar is niet dat computers gaan denken als mensen, maar dat mensen zullen gaan denken als computers.“-Sydney J. Harris-

Wij hebben technopathologie zelf in de hand

We leven ongetwijfeld in een samenleving die sterk beïnvloed is door informatie en communicatie. In dit opzicht moeten we een evenwicht bewaren, zodat technologie geen invloed heeft op ons plezier in de belangrijkere delen van het leven.

We hebben het dan ook zelf in handen om technologie te gebruiken op een manier die onze kwaliteit van leven verhoogt.