Stanislav Grof: zijn leven en werk

Stanislav Grof is een van de pioniers van de transpersoonlijke psychologie. Lees hier meer over zijn leven en onderzoek!
Stanislav Grof: zijn leven en werk
Gema Sánchez Cuevas

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 27 december, 2022

Stanislav Grof is een van de meest invloedrijke figuren in de psychologie. Hij heeft naam gemaakt door fascinerend onderzoek naar alternatieve bewustzijnstoestanden en holotropisch ademwerk. Hij is ook een van de grondleggers van een van de grootste trends in de recente psychologie: de transpersoonlijke psychologie.

Stanislav Grof werd geboren op 1 juli 1931 in Praag, Tsjechië. Hij studeerde geneeskunde en psychiatrie. Hij studeerde ook meer dan zeven jaar Freudiaanse psychoanalyse. Ook heeft hij meer dan 50 jaar onderzoek en klinische praktijk achter de rug. Indrukwekkend, toch?

In dit artikel gaan we het hebben over een man die de geest heeft bestudeerd door middel van psychedelische drugs. Ook zullen we zijn grote bijdragen aan de psychologie samenvatten.

De westerse wetenschap nadert een paradigmaverschuiving van ongekende proporties, die onze concepten van de werkelijkheid en de menselijke natuur zal veranderen, de kloof tussen oude wijsheid en moderne wetenschap zal overbruggen en de verschillen tussen oosterse spiritualiteit en westers pragmatisme zal verzoenen.

-Stanislav Grof-

Stanislav Grof en transpersoonlijke psychologie

De term transpersoonlijke psychologie werd bedacht in 1969, onder andere door Grof. Hij werkte samen met andere onderzoekers, zoals Jamer Fadiman Miles Vich, Sonya Marguiles en Anthony Sutich. Hij werkte ook samen met Abraham Maslow en Ken Wilber. In 1978 richtte Grof de International Transpersonal Association op.

Grof was ervan overtuigd dat andere takken van de psychologie zich niet voldoende op spiritualiteit richtten. Daarom dacht hij dat we de menselijke geest beter zouden kunnen begrijpen door middel van patiëntgericht onderzoek. Zo bewees hij dat spiritualiteit een legitiem onderdeel is van onze psyche.

Dankzij zijn klinische ervaring, zijn transpersoonlijk psychologisch onderzoek en de bijdragen van andere onderzoekers, is de psychologie nu  dan ook veel breder.

Afbeelding van silhouetten van hoofden

Stanislav Grof en psychedelische drugs

Grof heeft zich vrijwillig aangemeld voor een onderzoek naar LSD aan de First Faculty of Medicine van de Charles universiteit van Praag. Dit was zijn eerste ervaring met deze substantie.

Daarna begon hij allerlei stoffen en hun effecten op de hersenen te bestuderen. Samen met andere onderzoekers bestudeerde hij met een groep van 40 mensen psilocybine, LSD en mescaline.

Ze voerden vele psychotechnische tests en lichamelijke onderzoeken uit om te zien of de stoffen samen specifieke effecten hadden of soortgelijke toestanden veroorzaakten. Om met de woorden van Grof te spreken, ze wilden ook zien of het “een experimentele psychose” veroorzaakte, wat hen zou helpen het mysterie van psychose te ontcijferen.

Grof heeft twintig jaar psychotherapie met psychedelische drugs gedaan, zowel in Praag als in de VS. Nadat het onderzoek echter werd verboden vanwege de vermeende schade die het aan chromosomen zou kunnen veroorzaken, begon hij te werken bij het Esalen Instituut. In die tijd schreef hij ook zijn eerste boek.

Holotropisch ademwerk

Nadat hij bij het Esalen Instituut begon te werken, ontwikkelde hij ook het concept van holotropisch ademwerk, samen met Christina Grof. De techniek kan staten produceren die vergelijkbaar zijn met die van psychedelische drugs.

Het woord “holotropisch” komt van het Griekse “holos” (geheel) en “trep” (om te draaien). Holotropisch betekent dus bewegen of naar heelheid richten. Het is een soort van zelfonderzoek waarbij je je bewuste geest betrekt. Het gaat ook om verschillende spirituele tradities.

Volgens de transpersoonlijke psychologie zijn negatieve symptomen en mentale blokkades het gevolg van het vergeten of onderdrukken van dingen. De theorie was dat we die dingen konden bereiken in staten van veranderd bewustzijn of holotropische staten.

Holotropische sessies omvatten veel verschillende staten van bewustzijn, soms gaan ze terug naar het moment van je geboorte of zelfs verder terug in de tijd.

Vrouw glimlacht met de ogen gesloten

De boeken van Grof

Grof heeft meer dan 160 boeken en artikelen gepubliceerd. Hier zijn enkele van zijn meest interessante boeken en artikelen:

  • The stormy search for the self: A guide to personal growth through transformative crisis. Dit is een zelfhulpboek. In het boek spreekt Grof over bewustzijnsstaten die sommige culturen als psychotisch zien. Het is een goed voorbeeld van hoe complex mentale toestanden een goede zaak kunnen zijn.
  • The holotropic mind: The three levels of human consciousness and how they shape our lives. In dit boek vertelt Grof over zijn ervaringen met transpersoonlijke psychotherapie. Hij laat ook zien hoe ervaringen uit het verleden, mystieke ervaringen, dood en wedergeboorte met elkaar samenhangen. (In het Nederlands verschenen als Reizen door de geest.)
  • LSD Psychotherapy. Dit boek maakte Grof beroemd. Het is in principe een gids over het gebruik van LSD in de psychotherapie.
  • When the impossible happens: Adventures in non-ordinary realities. Dit is de autobiografie van Grof.
  • Beyond the brain: Birth, death, and transcendence in psychotherapy. In dit boek, behandelt Grof de basisideeën en voordelen van transpersoonlijke psychologie. Hij stelt ook de therapeutische modellen van andere takken van de psychiatrie ter discussie. (In het Nederlands verschenen als Geboorte, dood en transcendentie.)

Stanislav Grof is momenteel professor in de psychologie aan het California Institute of Integral Studies (CIIS) in San Francisco. Hij trouwde in 2016 met Brigitte Grof. Ze reizen de wereld rond en geven samen seminars en workshops over het holotropisch ademwerk om het woord van de techniek te helpen verspreiden.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Grof, S. (2002). Breve historia de la psicología transpersonal. Journal of transpersonal research, 2(2), 125-136.
  • Grof, S. (1994). Psicología transpersonal: nacimiento, muerte y trascendencia en psicoterapia. Editorial Kairós.
  • Puente, I. (2014). “Entrevista a Stanislav Grof: Psicología y Respiración Holotópica”. Recuperado de: http:/www.stanislavgrof.com, 20 (10).

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.