Sociale steun na verdriet: gered worden van de afgrond
Vandaag willen we het hebben over de relatie tussen verdriet en sociale steun. We lijden allemaal op bepaalde momenten in ons leven verliezen. Bij deze gebeurtenissen is rouw de natuurlijke reactie. Het stelt ons in staat onze emoties te verwerken, te integreren wat er gebeurd is, en verder te gaan.
Zelfs als we de pijn voorzien en weten dat we die vroeg of laat zullen ervaren, vermindert dat niet de intensiteit of de relevantie ervan. Het is op deze momenten dat we onszelf in de afgrond van verdriet voelen vallen, dat de aanwezigheid en steun van anderen ons kunnen redden.
Verliezen nemen vele vormen aan. Ze kunnen variëren van een liefdesbreuk tot ontslag, van de dood van een familielid tot een verhuizing of migratieproces. Voor elk individu zal de impact van deze situaties anders zijn. Maar in alle gevallen heeft het ondersteunende netwerk een onderscheidende waarde.
De effecten van verdriet
Verlies (van welke aard dan ook, maar vooral dat in verband met de dood van een dierbare) brengt verschillende interne processen op gang. Deze zijn niet gemakkelijk te verwerken. Enerzijds roept het veel intense en negatief geladen emoties op. Die kunnen variëren van verdriet en schuldgevoel tot angst, woede en hopeloosheid.
Anderzijds wordt het dagelijks leven van de rouwende volledig veranderd door het verlies. Zo moeten hun routines en dynamiek onvermijdelijk veranderen. Bovendien moeten ze nieuwe manieren van leven en functioneren leren zonder de persoon die ze hebben verloren en alles wat die aan hun leven heeft bijgedragen.
Dit gaat van hun aanwezigheid, gezelschap en emotionele steun, tot meer praktische en alledaagse aspecten waarin ze hielpen of meewerkten, wat het rouwende individu nu beseft.
Daarnaast kan het gevoel van verbondenheid van de nabestaanden worden geschokt, vooral als de overledene iemand was die hem of haar bijzonder na stond of als hun identiteit was opgebouwd rond de relatie met hem of haar.
Bijvoorbeeld, een oudere vrouw die haar man verliest kan het gevoel hebben dat ze niet meer nodig of nuttig is, omdat ze niemand meer heeft om voor te zorgen. Bovendien voelt ze zich extreem eenzaam.
Het verband tussen rouw en sociale steun
We beschikken allemaal over veerkracht. Die stelt ons in staat alle processen van verlies het hoofd te bieden en verder te gaan. Maar hoe we ervoor kiezen om ons verdriet te benaderen (vooral in de vroege stadia) is cruciaal voor hoe moeilijk het zal zijn. Daarom is de relatie tussen rouw en sociale steun zo belangrijk.
Onderzoekers hebben verschillende stijlen van omgaan met verlies bestudeerd (Spaanse link). Ze hebben ontdekt dat ze niet allemaal even effectief of heilzaam zijn. In feite zijn mensen die oplossingsgericht zijn, sociale steun hebben en hun emoties goed beheersen, degenen die de meeste positieve persoonlijke groei en transformatie ervaren en die het minst rouwen.
Sociale steun is van vitaal belang om het lijden als gevolg van verlies onder ogen te zien. Vooral omdat het het individu in staat stelt de belangrijke taken van de rouw uit te voeren.
Emotionele expressie
Emoties na een verlies kunnen intens en overweldigend zijn. Ze moeten goed verwerkt en uitgedrukt worden. Betrouwbare mensen in de buurt hebben, die een veilige ruimte bieden voor het individu om zijn emoties te ventileren en die in staat zijn zich in te leven en ze te valideren is uiterst helend.
Als ze dit proces niet doormaken, kunnen hun emoties zich vastzetten en langdurige pijn veroorzaken.
Aanpassing aan de omgeving zonder de geliefde
De dood van een geliefde schudt het leven van de nabestaanden volledig door elkaar. Het dwingt hen hun routines, schema’s en dynamiek te veranderen. Ze moeten misschien zelfs hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Deze herschikking is niet gemakkelijk.
Daarom kan het een grote opluchting zijn om mensen om zich heen te hebben die hen op praktisch en instrumenteel niveau steunen. Als ze deze extra last alleen moeten dragen, maakt dat hun emotioneel leed alleen maar groter. Bijgevolg zal het voor hen erg moeilijk zijn om verder te gaan.
Het gevoel erbij te horen
Als de identiteit van de nabestaanden verbonden was met de overledene, kunnen ze zich erg leeg, verward en losgekoppeld voelen. In feite weten ze niet meer wie ze zijn. De plannen die ze samen hadden zijn geannuleerd, en ze weten gewoon niet meer waar ze in passen.
Dan kunnen hun naasten of zelfs nieuwe relaties een grote hulp zijn. In feite definiëren we onszelf tot op grote hoogte op basis van onze banden. Als zodanig helpt het hebben van betekenisvolle relaties de nabestaanden te voelen dat ze er nog steeds bij horen. Dat ze deel uitmaken van iets groters.
Gevoel van controle
Ten slotte stelt sociale steun de nabestaanden in staat een zeker gevoel van controle over hun eigen leven terug te krijgen. Het gevoel dat hen na hun verlies is ontnomen. In dit opzicht lijken steungroepen (Spaanse link) bijzonder nuttig.
Door er deel van uit te maken, neemt het individu in feite controle over zijn situatie en gaat het op gepaste wijze om met zijn pijn. Bovendien dragen ze ook bij aan de verbetering van het welzijn van de andere mensen in de groep.
De voordelen van sociale steun na rouw
De aanwezigheid, steun en ruggensteun van andere mensen hebben tijdens het rouwproces is een enorme beschermende factor. Zelfs als we soms de neiging of de noodzaak voelen om ons af te zonderen, of als we geen motivatie hebben om te socialiseren en ons gewoon willen verliezen in de herinneringen aan iemand die er niet meer is, is het belangrijk dat we ons laten steunen.
Als je een groot verlies hebt geleden, omring jezelf dan met die vertrouwde mensen bij wie je je emoties kunt uiten. Degenen die je zullen troosten, helpen en steunen. Als je dit soort mensen niet om je heen hebt, overweeg dan de mogelijkheid om je aan te sluiten bij een steungroep of een therapeutisch proces te beginnen. Onthoud dat sociale steun je kan redden van de afgrond die je nu voor je ziet.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Bermejo, J. C., Magaña, M., Villacieros, M., Carabias, R., & Serrano, I. (2012). Estrategias de afrontamiento y resiliencia como factores mediadores de duelo complicado. Revista de psicoterapia, 22(88), 85-95.
- Bustos Caro, A. C. (2011). Cuando se acaba el amor: Estrategias de afrontamiento, duelo por pérdidas amorosas y crecimiento postraumático en estudiantes universitarios (Bachelor’s thesis, Quito: USFQ, 2011).
- Melguizo-Garín, A., Hombrados-Mendieta, I., & Martos-Méndez, M. J. (2020). La experiencia de un grupo de apoyo en el proceso de duelo de familiares de niños con cáncer. Un estudio cualitativo. Psicooncología, 17(1), 117.
