Queer: als je identiteit niet past

Waarom pas ik niet in de normen die al zijn vastgesteld? Waarom passen de woorden die al bestaan om mijn innerlijke zelf uit te drukken niet bij mij? Wie ben ik als ik niet identificeer met wat ik zou moeten zijn? Deze vragen en vele andere komen voor in de geest van mensen die zichzelf als ‘queer‘ identificeren.

In de meeste gevallen zijn de vakjes die we met woorden maken te klein om de werkelijkheid samen te vatten. De wereld is een open concept en als we het in proberen te kapselen, lopen we het risico dat sommige mensen achterblijven, buiten onze bubbel.

Ik ben wie ik ben; ik ben queer

Het staat bekend als het woord ‘queer’ bij mensen die van mening zijn dat hun seksuele identiteit niet past bij de mannelijke/vrouwelijke binomiaal. Deze mensen kunnen zichzelf niet vinden in een van de categorieën en beschrijven zichzelf liever op andere manieren, bijvoorbeeld androgyn, fluid, intergender, genderqueer enzovoort.

Vanuit een meer algemeen perspectief verwerpt de ‘queertheorie’ de binaire sociale constructie van man/vrouw en bevestigt deze dat de seksuele identiteit veel groter is en niet kan worden gereduceerd tot twee of drie labels. Zij wijzen erop dat de werkelijkheid niet iets is dat vast en onveranderlijk is, maar divers, rijk en vol nuances.

Op deze manier zou het bijvoeglijk naamwoord ‘queer’ een veelvoud van mensen omvatten voor wie het vreemd voelt om zich te identificeren met de bijvoeglijke naamwoorden die de categorieën afsluiten, zonder tussenweg of alternatieven. Deze fictieve en sociaal geconstrueerde bijvoeglijke naamwoorden zouden niet voldoende zijn om de rijkdom die seksualiteit zelf bevat, te beschrijven.

Ik ben transseksueel, ik ben androgyn, ik ben aseksueel, ik ben drag, ik ben interseksueel, ik ben transgender, ik ben een vrouw maar ik voel me niet geïdentificeerd met dit woord, ik ben man maar ik vind mijn vrouwelijkheid leuk. Ik ben iemand die zich vrij wil definiëren en sociale grenzen overschrijdt. Ik ben queer.

Niet alles is zwart of wit

We zijn eraan gewend om de wereld in tegenstellingen te definiëren. We hebben het altijd over wit of zwart, goed of slecht, man of vrouw. Maar, in tegenstelling tot de werkelijkheid, komen we er vaak achter dat goede mensen niet altijd zo goed zijn als we denken of dat tussen er zich tussen wit en zwart nog een tonaliteit kleuren bevindt. Veel meer dan je denkt.

Hetzelfde gebeurt met de identiteit van geslacht, man of vrouw, en de genderidentiteit, vrouwelijk of mannelijk. Seksualiteit is niet beperkt tot twee tegenstrijdige bijvoeglijke naamwoorden, maar tot een continuüm hierbinnen. Het vergeten van een variëteit tussen de twee punten zou de seksualiteit slechts verarmen.

Queer is diversiteit binnen een continuüm. Het is de acceptatie dat niet alles wit of zwart is en dat de persoon het recht heeft zichzelf te definiëren zoals hij/zij zich voelt en niet zoals wat hem/haar is opgelegd. Queer is het claimen van de vrijheid van gedachte, leefwijze en seksualiteit voor ieder van ons.

Degene die grenzen stelt, doet dat omdat hij/zij zelf begrensd is

Labels geven ons veiligheid. Ze geven orde aan dit chaotische leven door middel van betekenisvolle woorden die op een rationele manier kunnen worden ingedeeld en gerangschikt. In veel gevallen geeft het onbekende ons onzekerheid en angst.

Degenen die zich als ‘queer’ identificeren zijn mensen die niet passen in de maatschappelijk aanvaardbare normaliteit. Hun uiterlijk of manier van gedragen wordt door velen beschouwd als ‘vreemd’ en breekt de mentale schema’s van de meest conservatieve mensen. Daarom kunnen degenen die hun geest niet kunnen openstellen buiten hun vooropgestelde ideeën met afwijzing reageren op alles wat ze  als ‘vreemd’  beschouwen .

We willen graag geloven dat de werkelijkheid is zoals we het zien. Wanneer de wereld ons ideeën tegenspreekt,  veranderen we liever de realiteit, zodat die voldoet aan wat we al hebben gedacht  in plaats van dat we deze tegenstrijdigheid accepteren. Op deze manier gaan we op zoek naar dingen die onze manier van denken ondersteunen, want wanneer we tegenstellingen tegenkomen, voelen we ons ongemakkelijk, ondervraagd en onzeker.

Mijn werkelijkheid is net zo geldig als die van jou

Er zijn zoveel werkelijkheden als dat er mensen zijn in de wereld en alle werkelijkheden zijn even geldig en respectabel. Alleen omdat de visie van beide mensen niet samenvalt, betekent dat niet dat de ene visie juist is en de andere niet. Het geeft simpelweg aan dat de werkelijkheid divers is en afhankelijk is van degene die het waarneemt.

Als we het hebben over ‘queer’, hebben we het erover dat alle verschillende mogelijkheden even geldig zijn. We willen breken met de dichotomieën die de werkelijkheid verarmen en accepteren dat er meer is dan wat veel mensen denken en dat de wereld en mensen divers zijn.