Persoonsgerichte zorg voor zelfmoordpreventie
Waarom kiest een individu ervoor zichzelf iets aan te doen? Wat gaat er om in de hoofden van mensen die besluiten dat ze niet meer willen leven? Verrassend genoeg is het antwoord eenvoudig. Het is lijden. Eindeloos lijden, samen met verwoestende hopeloosheid. Helaas is het een meer dan gewone ervaring.
In feite neemt het aantal adolescenten en jonge volwassenen dat zelfbeschadigend gedrag vertoont en zelfmoordpogingen doet toe. Dat kan vele oorzaken hebben. Bijvoorbeeld sociaal-culturele factoren, gebrek aan doel, trauma, eenzaamheid, pesten, enz. Wat de onderliggende reden ook mag zijn, zo’n ernstige en soms zelfs verzwegen realiteit vereist bekwame en effectieve hulp- en zorgstrategieën.
Het is noodzakelijk dat het sociaal beleid gevoelig wordt voor het steeds groter wordende probleem. Zo is het aantal depressies en angsten onder jongeren tussen 15 en 24 jaar aanzienlijk toegenomen. Ook het bezoek aan de eerste hulp door mensen onder de 25 voor gevallen van zelfbeschadiging neemt toe en bijna 74 procent van de mensen die zich van het leven beroven zijn mannen.
Het wordt tijd dat we op deze statistieken gaan reageren. Een van de meest noodzakelijke stappen is het ontwerpen van betere strategieën voor de preventie van zelfmoord. Er is één psychologische bron van bijzondere waarde, namelijk persoonsgerichte zorg.
Zelfmoordpreventie richt zich bijna altijd op biomedische benaderingen. Maar buiten deze diagnoses liggen individuen met unieke werkelijkheden die we moeten begrijpen.
Persoonsgerichte zorg
Stel je voor dat je een verwonding hebt en een coffeeshop binnenloopt. Visualiseer het tafereel. Niemand ziet de snee in je been. Je gaat voorzichtig zitten en kijkt om je heen. Niemand neemt je aanwezigheid waar of merkt die op. Nog minder je pijn. Je lijdt in stilte en je voelt je onzichtbaar.
Zo voelt iemand die lijdt zich. De persoon die op een van die vreselijke momenten een fatale beslissing neemt. Het is duidelijk dat ze willen stoppen met lijden. Maar ze hebben ook anderen nodig die hen bijstaan, zich inleven in hun pijn, er voor hen zijn en hen hulp bieden. Inderdaad, iedereen die
het idee overweegt zijn leven te beëindigen heeft meer nodig dan een simpele diagnose depressie. Ze hebben geen ander etiket nodig. Wat ze zoeken en verdienen is effectieve, snelle, empathische en gevoelige hulp. Tom Kitwood is een psycholoog die gespecialiseerd is in de zorg voor mensen met dementie.
Hij beweert dat mensen niet slechts diagnostische labels zijn. Het zijn wezens met bijzonderheden en unieke behoeften die begrepen moeten worden. Wanneer iemand zich gevalideerd en verzorgd voelt zonder oordeel, verandert zijn mentale verhaal. Daarom is
persoonsgerichte zorg echt een waardevol hulpmiddel bij zelfmoordpreventie.
De oorsprong en het doel van persoonsgerichte zorg
Persoonsgerichte zorg is gebaseerd op een therapeutisch model ontwikkeld door de humanistische psycholoog Carl Rogers. Hij beweerde dat elk mens uniek is en dat het doel ervan moet zijn te streven naar een volwaardig leven waarin hun krachten en zelfkennis worden gewekt. In deze context heeft de therapeut geen directieve rol meer, maar is hij een facilitator.
Dit betekent dat de therapeut er is om te luisteren, te valideren en een empathische omgeving te creëren die positieve zelfontdekking mogelijk maakt.
In dit gespreksproces ontdekken ze het probleem van hun cliënt en wat er geheeld moet worden. Wanneer deze vorm van therapie wordt toegepast op zelfmoordpreventie, zijn de voordelen buitengewoon interessant.
Persoonsgerichte zorg richt zich niet op het biomedische etiket (de klinische diagnose) In feite probeert men het individu te begrijpen dat gevangen zit in hopeloosheid en geen uitweg ziet uit zijn ongemak.
Er wordt geprobeerd hun bijzonderheden te begrijpen en te respecteren, de betekenis van hun ervaringen geleidelijk opnieuw vorm te geven en vorm te geven aan nieuwe vitale doelen en betekenissen.
Een mens is een autonoom individu dat zijn eigen beslissingen neemt. Ze hebben unieke ervaringen en eigenaardigheden die hen onderscheiden van de rest. Ze moeten begrepen, gevalideerd en begeleid worden om te kunnen veranderen.
Begrip, respect en congruentie
In 2015 voerde The University of Washington School of Medicine (VS) een onderzoek uit (Engelse link) naar persoonsgerichte zorg. Ze definieerden het als een interpersoonlijke alliantie vanuit een humanistisch perspectief die gezonde veranderingen in de levensstijl van individuen wil bevorderen.
De theorie klinkt perfect, maar hoe zit het met de praktijk? Hoe kan iemand die zichzelf beschadigt of overweegt zich van het leven te beroven geholpen worden? Laten we de basisprincipes van persoonsgerichte zorg onderzoeken.
- Het past onvoorwaardelijke positieve waardering toe op het individu. Bovendien is het niet-oordelend en brengt het veel respect over voor alles wat de cliënt uitdrukt, voelt of nodig heeft.
- Empathisch begrip. De therapeut die getraind is in persoonsgerichte zorg creëert een context van begrip en absolute warmte tegenover de persoon die voor hem staat. Ze luisteren naar en begrijpen elke handeling, gedachte, emotie en ervaring van hun cliënt. Op deze manier vergemakkelijken ze verandering, ondersteunen ze hun cliënten zodat ze zich gevalideerd voelen en de kracht vinden om nieuwe doelen te vinden.
- Consistentie en authenticiteit. Therapeuten zijn toegankelijk, menselijk en congruent. Ze nemen geen positie van superioriteit in. Het zijn geen managers, noch hanteren ze een rol van autoriteit. Ze werken vanuit een positie van verbinding en nabijheid.
Begrip en begeleiding: een noodzakelijke aanpak in de eerstelijnszorg
In 2021 voerde de Universiteit van Guelph (Canada) een onderzoek uit (Engelse link). Het stelde dat de frequentie van gevallen van zelfbeschadiging die werden geregistreerd bij achtjarige kinderen toenam als ze tussen de tien en 17 jaar oud waren.
Dit is een realiteit die voor eerstelijnszorg en spoedeisende hulp centra een uitdaging vormt. In feite is het een complexe realiteit waar moeilijk mee om te gaan is.
In de regel schuilt achter zelfbeschadiging een psychisch probleem. Bij jongeren zijn dat meestal zware depressies of eetstoornissen. In veel van deze gevallen heeft de zelfbeschadigende persoon 5,5 keer meer kans om zelfmoord te plegen. Ontegenzeggelijk zijn er actie- en preventieprotocollen nodig.
Persoonsgerichte zorg is dus een strategie waarin de vele gezondheidswerkers die deze jongeren behandelen getraind zouden moeten worden. Er zijn vele manieren om met deze jongeren in contact te komen.
De therapeut zou bijvoorbeeld gewoon kunnen beginnen met iets te zeggen als ” Ik weet dat je bang bent en je niet goed voelt, en dat het misschien moeilijk voor je is om over je zelfbeschadiging te praten, maar ik wil graag je ervaring begrijpen, wat je denkt, en hoe je je voelt...”
Tenslotte zijn er duizenden redenen waarom iemand kan besluiten zich van het leven te beroven. Er is echter maar één manier om dat te voorkomen: het creëren van een bewuste sociale gemeenschap die in staat is om nabij te zijn, hulp te bieden, en begrip te tonen en taboes te doorbreken.
Daarom zijn sociaal beleid, middelen, verbintenissen en intenties van het grootste belang. Inderdaad, als het gaat om steun aan hen die in stilte lijden, kunnen we allemaal een verschil maken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Duberstein, P. R., & Heisel, M. J. (2014). Person-centered prevention of suicide among older adults. In M. K. Nock (Ed.), The Oxford handbook of suicide and self-injury (pp. 113–132). Oxford University Press.
- Stallman HM. Coping planning: a patient-centred and strengths-focused approach to suicide prevention training. Australas Psychiatry. 2018 Apr;26(2):141-144. doi: 10.1177/1039856217732471. Epub 2017 Oct 2. PMID: 28967263.
