Parathymie: definitie, symptomen en gerelateerde aandoeningen

Parathymia is een affectieve stoornis waarbij de getoonde affectieve uitdrukking niet gerelateerd is aan de context waarin de persoon zich bevindt.

Parathymia is een emotionele stoornis die wordt gekenmerkt door incongruentie of ontoereikendheid tussen affectiviteit en context. Het omvat ook situaties of manifestaties waarin de emotionele expressie van de patiënt onverenigbaar (of incongruent) is met hun verbale expressie.

In dit artikel kun je iets leren over deze stoornis, de kenmerken, voorbeelden, verschillen met andere affectieve stoornissen en aandoeningen waarin deze vaker voorkomt. Daarnaast leggen we uit waaruit de psychopathologie van affectiviteit bestaat.

De psychopathologie van affectiviteit

Affectieve psychopathologie is een zeer specifiek gebied van de psychologie dat zich bezighoudt met het bestuderen en beschrijven van stoornissen of veranderingen van affectiviteit. Met andere woorden, afwijkingen in termen van affectieve toestanden (de onderliggende ervaringen van gevoelens, emoties en stemmingen).

We kunnen affectiviteit definiëren als de reeks toestanden en neigingen die een persoon op zijn eigen manier ervaart. In feite omvat het al die ervaringen die het emotionele leven van het individu definiëren en beperken. Het overstijgt persoonlijkheid en gedrag.

Zoals we kunnen zien, is het een fenomeen van subjectieve en idiosyncratische aard. Hoe zit het echter met parathymie?

Parathymie

Parathymia is een affectieve stoornis die wordt gekenmerkt door de ontoereikendheid van emotionele expressie in de context (of situatie) waarin het individu zich bevindt. Met andere woorden: de affectieve toestand die ze extern vertonen, is niet in overeenstemming met de context of omgeving.

We spreken ook van parathymie wanneer de gezichtsuitdrukking van het individu niet overeenkomt met het gevoel dat hij of zij verbaal uitdrukt. Bijvoorbeeld wanneer iemand je vertelt dat hij veel lijdt terwijl hij erbij lacht.

Een illustratief voorbeeld van parathymie is hardop lachen op een begrafenis of huilen van verdriet als er goed nieuws wordt verteld. Inderdaad, een persoon die lijdt aan parathymie zal reacties vertonen die niet van nature overeenkomen met de inhoud van hun ervaringen.

De ontoereikendheid van parathymie

Zoals we hebben gezien, bestaat er bij parathymie een ontoereikendheid. Dit kan zijn tussen emotionele expressie (bijv. huilen) en context (bijv. op een feestje). Als alternatief kan het zijn tussen emotionele en gebarenuitdrukkingen (bijv. lachen) en wat de patiënt verwoordt (bijv. zegt dat hij zich extreem verdrietig voelt).

Bovendien kan deze ontoereikendheid zowel betrekking hebben op de betekenis als op de intensiteit van de affectieve component die de ervaring vergezelt. Dat wil zeggen, wanneer de intensiteit buitensporig of minder is dan “verwacht.”

Met welke aandoeningen wordt parathymie geassocieerd?

Hoewel het waar is dat een persoon in afzondering aan parathymie kan lijden (dat wil zeggen, zonder een andere onderliggende psychische stoornis te hebben), wordt deze affectieve stoornis vooral waargenomen bij sommige mentale of medische stoornissen. We noemen ze hieronder.

Schizofrenie

De Zwitserse psychiater Eugen Bleuler (1857 – 1939) noemde parathymie als een van de fundamentele symptomen van schizofrenie.

De andere symptomen die hij als fundamenteel in deze stoornis beschouwde, waren de versoepeling van gedachteassociaties (incoherentie), de verandering van de subjectieve ervaring van de persoonlijkheid (depersonalisatie), autisme en affectieve, intellectuele of ambivalentie van de wil.

Parathymie komt vooral voor bij schizofrenie met negatieve symptomen. Volgens Dr. Tomás Rodelgo kunnen mensen met schizofrenie zich, wanneer parathymie optreedt, op een “dwaze” manier of met een bepaalde kinderlijke vreugde gedragen.

Manisch-depressieve psychose

De term manisch depressieve psychose is bedacht door Emile Kraepelin. Hij nam het op in de zesde editie van zijn boek getiteld Psychiatry (1896). Deze aandoening bestaat uit een stoornis van het psychotische spectrum waarin psychotische episodes optreden die optreden met depressieve en manische manifestaties.

Het volgt geen verslechterend verloop, in tegenstelling tot schizofrenie. Tegenwoordig is deze term trouwens achterhaald en vervangen door ‘bipolaire stoornis‘.

Organisch hersensyndroom

Bij het organische hersensyndroom kan parathymie optreden (en meestal ook). Deze term verwijst naar de verandering van de mentale functie als gevolg van een niet-psychiatrische ziekte. De meestvoorkomende oorzaken zijn intoxicatie of een overdosis van een stof (drugs), evenals bepaalde vormen van dementie en infecties, enz.

Depressie of manie

Hoewel het veel minder vaak voorkomt, kan parathymie ook voorkomen bij depressieve of manische stoornissen. In beide gevallen zouden meerdere andere symptomen aanwezig moeten zijn.

Bij depressie vinden we andere geassocieerde symptomen dan parathymie (wat veel minder typisch is), zoals diepe droefheid, schuldgevoelens, vermoeidheid, slapeloosheid (of hypersomnia), gebrek aan of overmatige eetlust, enz.

In het geval van manische stoornissen omvatten de bijbehorende symptomen echter afleiding, vluchtige ideeën, verminderde behoefte aan slaap, breedsprakigheid en psychomotorische agitatie, enz.

Verschillen met andere affectieve stoornissen

We moeten parathymie niet verwarren met andere affectieve stoornissen. Hier zijn enkele van degenen die het meest waarschijnlijk voor verwarring zorgen:

• Emotionele labiliteit. In dit geval zijn er plotselinge veranderingen in de affectieve toestand en geen controle over emoties.
• Affectieve ambivalentie. Tegenovergestelde emoties worden gelijktijdig ervaren over hetzelfde object of dezelfde situatie.
• Affectieve stijfheid. Hier is er een verlies van het vermogen om emoties te reguleren en aan te passen aan de context.
• Neothymie. Deze aandoening houdt het verschijnen van een nieuw gevoel in. In feite is het moeilijk te herkennen omdat het nog nooit eerder is ervaren.

Parathymie is een aandoening die idealiter vanuit een multidisciplinair perspectief (inclusief psychiatrie en psychologie) zal worden behandeld.

Het kennen van de oorzaken, de factoren die het in stand houden en de impact ervan op het leven van de patiënt, zijn sleutelelementen bij de behandeling van parathymie en het verbeteren van het welzijn van het individu. Bovendien moeten, zoals altijd, hun mondiale realiteit en de context waarin de affectieve verandering zich voordoet, worden vastgesteld.