Ongecontroleerde woede schaadt niet alleen jezelf, maar ook anderen
We zijn allemaal wel eens in situaties terecht gekomen die ons zo van slag maakten dat onze woede ongecontroleerd groeide. Wie heeft er niet een simpel vonkje meegemaakt dat een vuur aanwakkerde en zich verspreidde over ons hele zijn? Het ergste is nog dat deze ongecontroleerde woede ervoor zorgt dat we dingen zeggen en doen waar we later zeer spijt van krijgen.
We voelen onszelf er niet alleen slecht onder, maar geven ook de mensen om ons heen een slecht gevoel. Het komt er vaak op neer dat we in dit soort situaties onze geliefden kwetsen. Dit gebeurt zelfs wanneer ze niets te maken hebben met de reden van onze boosheid. We reageren boos op onze geliefden, terwijl ze ons juist proberen te kalmeren.
“Woede is als vuur; je kunt het alleen blussen bij de eerste vonk. Daarna is het te laat.”
-Giovanni Papini-
Woede en zijn implicaties
Laten we beginnen bij het begin: wat is woede? Het is een emotie die onplezierige gevoelens opwekt bij de persoon die er last van heeft. Het zorgt ervoor dat het lichaam van een staat van rust overgaat in een staat van hoge activatie, zodat het kan antwoorden met een verdediging of aanval.
We voelen het het vaakst in interpersoonlijke situaties, of met andere woorden, in onze omgang met andere mensen. Als we het gevoel hebben dat een waardevol doel op onrechtvaardige en opzettelijke wijze wordt verhinderd, worden we boos.
Op dat moment voelt het alsof je interesses bedreigd worden en dat je actie moet ondernemen om ze te verdedigen. Woede wordt over het algemeen op een redelijk laag niveau van onrust opgewekt. Maar als deze initiële irritatie niet effectief wordt beheerd, kan deze ongecontroleerde woede groeien tot het uiteindelijk explodeert.
Er is aangetoond dat de neiging hebben om vaak angstig te reageren op verschillende omstandigheden, een noemenswaardige invloed heeft op de gezondheid. Ten eerste wekt het een reeks onplezierige sensaties op bij de persoon die de woede ervaart. Maar het kan ook een teken zijn van een emotionele stoornis, zoals depressie.
Daarnaast is het een factor waarmee rekening gehouden zou moeten worden in de behandeling en rehabilitatie van verschillende neuropsychologische problemen, zoals de problemen die geassocieerd worden met traumatische hersenschade of alcoholisme, dit werd aangetoond in een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Camilo José Cela.
Ten tweede beïnvloedt het ook verschillende fysieke problemen. Hart- en vaatziekten, kanker en zweren zijn slechts een paar voorbeelden.
Hoe woede wordt waargenomen
Woede beïnvloedt niet alleen iemands fysieke en geestelijke gezondheid, maar het heeft ook gevolgen voor iemands sociale omgeving. Als je het van de andere kant bekijkt: hoe voelde jij je in het verleden als iemand boos werd en zijn woede op jou projecteerde?
Het antwoord kan variëren op basis van veel verschillende factoren. Bijvoorbeeld of je echt diegene was die ‘verantwoordelijk’ was voor de angst van die persoon. En welke strategieën de persoon gebruikte om jou te laten weten dat hij boos was. En of hij zich gedroeg op een redelijk vredige manier of dat hij direct uiterst agressief gedrag naar jou uitte. Deze factoren, alsook andere factoren, zullen invloed hebben op de manier waarop je de situatie interpreteert en als gevolg ook op de emoties die je ervaart.
Op basis van deze informatie is het belangrijk om te onthouden dat hoe erger de woede uit de hand loopt en hoe agressiever iemands gedrag wordt, hoe sterker de andere persoon het gevoel zal hebben dat hij wordt aangevallen. Hierdoor zal de ander ook boos worden en moeite hebben om zijn woede onder controle te krijgen. Je kunt je het eindresultaat van deze situatie waarschijnlijk wel voorstellen. Wie heeft er niet wel eens een ruzie gehad waarin beiden vonden dat de ruzie om niets ging, maar de ruzie toch uitliep in een kwetsende situatie?
Dit soort situaties kan een aanzienlijk aantal negatieve emoties in de andere persoon teweegbrengen, van verdriet, eigen boosheid, tot ongeloof of hulpeloosheid. Het kan ook gevoelens oproepen van afwijzing. Als je er een gewoonte van maakt om je woede op anderen af te reageren, dan kun je er zelfs voor zorgen dat ze zich steeds meer van je gaan afzonderen en je steeds eenzamer wordt.
“Een man die wraak bestudeert houdt zijn eigen wonden groen.”
-Sir Francis Bacon-
Bestaat er een verband tussen de persoon die ik ben en de angst die ik voel?
Angst, meer dan een emotie, kan worden gezien als een consistente manier om op verschillende situaties te reageren. Het zou een deel kunnen zijn van wie je bent. Dit betekent dat sommige mensen van nature vaker boos worden dan anderen. Deze mensen reageren vaker woedender op situaties en met een hoog niveau van lichamelijke activatie.
Er bestaan gelijkenissen tussen hen en mensen die een lage predispositie hebben voor geïrriteerdheid met betrekking tot het soort situaties dat ze boos maakt, maar het verschil is dat ze vaker en intenser met angst reageren op lastige omstandigheden in hun dagelijkse leven.
Er is bewezen dat bepaalde persoonlijkheidskenmerken de verschijning van angst beïnvloeden:
- Vijandigheid: vijandige mensen tonen een negatieve houding naar anderen. Ze hebben vaker de neiging om woede te voelen en te reageren met agressief gedrag, met als doel om anderen te kwetsen.
- Extraversie: introverte mensen zeggen vaker woede te voelen dan extraverte mensen.
- Neuroticisme: dit refereert aan emotionele instabiliteit. Mensen die neurotischer zijn ervaren vaker boosheid.
- Zelfvertrouwen en narcisme: individuen met een hoger zelfvertrouwen in combinatie met een narcistische persoonlijkheid hebben vaker een opvliegerig karakter. Ze laten ook minder beheersing zien tijdens het uiten van deze emotie.
Zoals je kunt zien, kan constante woede veel negatieve gevolgen hebben voor iemands leven. Dit betekent dat het belangrijk is om het onder controle te houden wanneer de eerste vonk tevoorschijn komt, want als de brand zich eenmaal heeft verspreid, is het veel moeilijker om deze weer te blussen.
Ook als de woede eenmaal weer is weggezakt en het niveau van activatie verminderd is, kan er nog een reeks negatieve emoties opkomen. Je realiseert je op dat moment de consequenties van je gedrag en de schade die je je geliefden hebt toegebracht. Onthoud dus dat wanneer je je woede aanpakt wanneer het nog klein is en het zich niet laat vermengen met je ego of je trots, je op een later moment ook geen diepe wonden hoeft te helen.